…Όταν οι ΑΝΕΜΟΙ φυσούσαν ως «σημάντορες»!

 Γράφει η Μαρίνα Κάγκα, επιμελήτρια συγγραμμάτων

  Κάποτε, όταν οι ΑΝΕΜΟΙ φυσούσαν ως «σημάντορες»… δεν ήταν απλά μια δύναμη της φύσης, είχαν όνομα (Μαΐστρος, Λεβάντες,  Γαρμπής, Πουνέντες, Γραίγος,  Σιρόκος,  Τραμουντάνα,  η Όστρια), είχαν προσωπικότητα και έναν συγκεκριμένο ρόλο που σηματοδοτούσαν σημαντικές αλλαγές στο θαλάσσιο περιβάλλον, την ατμόσφαιρα αλλά και στις καιρικές συνθήκες.

   Κάποτε, όταν οι Άνθρωποι και η Φύση δένονταν μεταξύ τους, το φύσημα των ΑΝΕΜΩΝ ενέπνευε τους μεγάλους ποιητές, μουσικούς και ζωγράφους, όπως τον Οδυσσέα Ελύτη που παράγγειλε «στον μικρό βοριά, να ’ναι καλό παιδάκι. Μη του χτυπάει πορτόφυλλα και το παραθυράκι»· τον Νίκο Καββαδία «…τα μάτια σου, τα κυβερνούσε η Σοροκάδα»· τον Γιάννη Τσαρούχη που ζωγράφισε στο «Ανεμολόγιο» τον Άνεμο σε ηλικία ωριμότητας με γκρίζα γενειάδα, για την προμετωπίδα της ποιητικής συλλογής «Προσανατολισμοί» του Οδυσσέα Ελύτη.

   Σήμερα, όταν οι άνεμοι φυσούν, πιάνεται η ψυχή σου από τις ανακοινώσεις του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, με τις οποίες σπεύδουν να μας προειδοποιούν για τον υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς σε κάθε σημείο της Επικράτειας και ότι εφτά στις δέκα πυρκαγιές προέρχονται από ανθρώπινο παράγοντα και κυρίως από αμέλεια και να μας προτρέπουν να κρατήσουμε τους ακάλυπτους χώρους καθαρούς από τα ξερά χόρτα και κλαδιά. Γιατί με αυτόν τον τρόπο δημιουργούμε «ζώνες ασφαλείας» μειώνοντας δραστικά τον κίνδυνο εξάπλωσης μιας πυρκαγιάς, που μπορεί να απειλήσει περιουσίες, περιβάλλον και πάνω απ’ όλα τη ζωή μας. Παρά τα μέτρα όμως, οι άνεμοι δεν κλείνονται μέσα στον Ασκό του Αιόλου και οι πυρκαγιές συνεχίζουν να κατακαίνε κάθε γωνιά της Ελλάδας και όχι μόνον.

   Και επειδή αυτές τις ημέρες, οι φωτιές δίνουν και παίρνουν, θεωρώ σκόπιμο να παραθέσω ένα επίκαιρο και εύστοχο άρθρο του φίλου και συνεργάτη μου κ. Θεοδώρου Α. Νημά, φιλολόγου - διδάκτορα της Ιστορίας Εκπαίδευσης και βραβευμένου από την Ακαδημία Αθηνών για το πλούσιο Εκπαιδευτικό του Έργο.

   Τον κ. Θεόδωρο Νημά οι Δημότες μας τον γνώρισαν στο Πνευματικό Κέντρο Αμυνταίου, στην παρουσίαση του βιβλίου «ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ 1912-1913» του Στεφάνου Κ. Τζάνου, όπου ο συγγραφέας περιγράφει βιωματικά τη μάχη του Σόροβιτς· το βιβλίο επιμελήθηκαν ο κ. Θ. Νημάς μαζί με τον συντοπίτη μας φιλόλογο κ. Πέτρο Μπέσπαρη.

 Άκοπα χόρτα, πυρκαγιές, πλημμύρες και ατελέσφορα μέτρα

 (Δημοσιεύθηκε προσφάτως στις εφημερίδες των Τρικάλων)

   Όπως πέρυσι έτσι και φέτος, παρά τα μέτρα που εξήγγειλαν οι αρμόδιοι υπουργοί, δεκάδες φωτιές εκδηλώνονται κάθε ημέρα σε όλη την επικράτεια.

   Η σχετική εγκύκλιος καλούσε και απειλούσε τους πολίτες να κόψουν τα χόρτα από τα οικόπεδά τους και να το δηλώσουν κιόλας ηλεκτρονικά.

  Πόσες φορές θα γινόταν αυτό και τι θα απογίνουν τα κομμένα χόρτα δεν το προβλέπει η εγκύκλιος, που σημαίνει άγνοια της ελληνικής πραγματικότητας αλλά και ανευθυνότητα. Ειδικά φέτος, με τις πολλές βροχές την Άνοιξη, τα χόρτα θα χρειαστεί να κοπούν τουλάχιστον τρεις με τέσσερις φορές. Πόσες θα το δηλώσουμε;

  Οι γέροντες και ανήμποροι, που έχουν απομείνει στα χωριά, πώς θα κόψουν τα χόρτα από τα οικόπεδά τους και πώς θα το δηλώσουν ηλεκτρονικά; Εργάτες δύσκολα βρίσκεις σήμερα. Και αν δεν μπορείς να τα κόψεις μόνος σου, αυτά θα μείνουν άκοπα.

   Χώρια που πολλά οικόπεδα και χωράφια είναι εγκαταλειμμένα από χρόνια με άγνωστους ή «άφαντους» τους ιδιοκτήτες τους ή κατασχεμένα από Τράπεζες, οι οποίες είναι παντελώς αδιάφορες. Επίσης, τα αιγοπρόβατα και τα βοοειδή, που με την βόσκησή τους «καθάριζαν» τους αγρούς από τα χόρτα, έχουν μετακομίσει … όλα στον Γράμμο…

   Οι Δημοτικοί άρχοντες, οι οποίοι γενικώς αποφεύγουν να δυσαρεστήσουν τους  ψηφοφόρους τους, άρα κάνουν πως δεν βλέπουν, με ποιο ηθικό δικαίωμα θα επιβάλουν πρόστιμα σε όσους δεν έχουν κόψει τα χόρτα από τα οικόπεδά τους, αφού οι ίδιοι δεν έ-χουν κόψει τα χόρτα από τις πλατείες και τους δημοτικούς δρόμους;

   Μια βόλτα στους περιφερειακούς, δημοτικούς και κοινοτικούς δρόμους θα πείσει περί αυτού. Ακόμα και οι πινακίδες σημάνσεως είναι κρυμμένες μέσα στη βλάστηση και τα αγριόχορτα. Αρκεί ένας ασυνείδητος ή απρόσεκτος να πετάξει ένα αποτσίγαρο στην άκρη του δρόμου, για να ανάψει φωτιά.

   Επίσης καταγγελίες από πολίτες σπανίως γίνονται στην Ελλάδα για παραβάσεις άλλων, αφού αυτό θεωρείται «κάρφωμα»! Οι αγροφύλακες, οι οποίοι ήταν οι άγρυπνοι φρουροί της κοινότητας από κάθε ζημία, και φυσικά και από τις φωτιές, και που θα μπορούσαν να προβαίνουν σε καταγγελίες και να ρίχνουν πρόστιμα, έχουν καταργηθεί ακρίτως.

   Οι Δασικές Υπηρεσίες έχουν περιθωριοποιηθεί και υποβαθμιστεί με συνέπειες οδυνηρές. Αυτές κατά την τετραετία 1928-1932, επί πρωθυπουργίας Ελευθ. Βενιζέλου, είχαν οπλιστεί με τον Νόμο 4173/1929, τον οποίο θέσπισαν πολιτικοί στερούμενοι διδακτορικών αλλά λόγω αγροτικής καταγωγής είχαν πλήρη γνώση των προβλημάτων όλης της Επικράτειας.

   Αργότερα προστέθηκαν και τα Β.Δ. της 7-7-1936 και 29-9-1936. Αυτές, μετά τον Πόλεμο, με τα έργα τους προστάτευαν τα δάση, άνοιγαν δασικούς δρόμους, έκαναν αναδασώσεις, καθάριζαν και κατασκεύαζαν φράγματα σε ρέματα και χειμάρρους και χάρη σ’ αυτά σώθηκαν πολλοί ορεινοί οικισμοί από κατολισθήσεις. Τις σχετικές μελέτες τις συνέτασσαν οι ίδιες. Ακόμα με τους δασοφύλακες και τους εποχικούς δασεργάτες απέτρεπαν τις φωτιές και, αν εκδηλώνονταν, τις εντόπιζαν αμέσως και τις έσβηναν πριν πάρουν διαστάσεις.

  Σήμερα, αντί να προλαμβάνουμε, τρέχουμε εκ των υστέρων να τις σβήσουμε με τα πανάκριβα καναντέρ και τα πυροσβεστικά, αλλά αφού ήδη έχουν καεί ολόκληρα δάση, σπίτια και άνθρωποι, αλλά και πυροσβέστες.

   Παλαιότερα, όταν λειτουργούσαν οι κοινότητες και υπήρχε και ο θεσμός της προσωπικής εργασίας, μόλις εκδηλωνόταν κάποια φωτιά, σπανίως συνέβαινε, χτυπούσε η καμπάνα και έτρεχαν όλοι οι χωριανοί, με όποιο μέσο είχαν, και τις έσβηναν. Το σχέδιο «Καλλικράτης», ιδέα του νυν υπουργού Θ. Λιβάνιου, όπως ο ίδιος το δήλωσε με αυταρέσκεια, απέβη ολέθριο. Έχει διαλύσει την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

   Η κατάργηση των Νομαρχιών και των αυτόνομων κοινοτήτων με την δημιουργία των μεγάλων και δυσλειτουργικών Περιφερειών και Δήμων, η κατάργηση του τίτλου του Νομάρχη και η αντικατάστασή του με τον κακόηχο του Αντιπεριφερειάρχη, φανερώνει την ανεπάρκεια των σημερινών πολιτικών, οι οποίοι αγνοούν την Ελληνική Ιστορία αλλά και την Γεωγραφία της Ελλάδος, όπως φρόντισαν κάποιοι εξ αυτών να το κάνουν γνωστό πανελληνίως με τις δηλώσεις τους.

   Στον Νομό Τρικάλων έχουμε μόνον τέσσερις (4) Δήμους, μεταξύ των οποίων ο  Δήμος Μετεώρων (πρώην Καλαμπάκας), ο οποίος περιλαμβάνει όλη την Επαρχία Καλαμπάκας, ήτοι τον μισό Νομό και ως επί το πλείστον ορεινό. Όσο άξιοι και δραστήριοι και αν είναι ο Δήμαρχός του καθώς και οι δημοτικοί του σύμβουλοι, πώς θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την πληθώρα των προβλημάτων του Δήμου τους;

   Οι πολίτες νοιώθουν τους Δήμους απόμακρους, οι ίδιοι πλέον αδιαφορούν και οι τύποις πρόεδροι των ψαλιδισμένων δημοτικών κοινοτήτων δεν έχουν ουσιαστικές αρμοδιότητες, ούτε επάρκεια χρημάτων για να αντιμετωπίζουν τα προβλήματά τους. Καιρός οι σημερινοί κυβερνώντες να απαλλαγούν από τις όποιες ιδεοληψίες τους και να λάβουν ουσιαστικά και τολμηρά μέτρα. Η κατάργηση του «Καλλικράτη» και η επαναφορά των αυτόνομων Νομαρχιών και Κοινοτήτων, ή έστω των Καποδιστριακών Δήμων, θα ήταν ένα πρώτο βήμα. Εξήντα υπουργούς και υφυπουργούς έχουμε, χώρια τους αμέτρητους συμβούλους τους, πενήντα έναν Νομούς δεν μπορούμε να έχουμε;

   Όσο για την κοπή των χόρτων, εγώ τα έκοψα ήδη δύο φορές, τόσο στα οικόπεδά μου, όσο και στους εφαπτόμενους δρόμους, για να μπορώ να περνώ, αφού οι Δήμοι αδυνατούν. Για τον σκοπό αυτόν έχω δύο μεσινέζες και κρατώ και την κοσσιά του πατέρα μου για τα δύσκολα. Από τους πολιτικούς μας πόσοι έχουν πιάσει στο χέρι τους μεσινέζα και πόσοι γνωρίζουν τι είναι η κοσσιά;

 Θεόδωρος Α. Νημάς

 Σημείωση επιμελήτριας: κοσσιά, η = μεγάλο αιχμηρό δρεπανοειδές εργαλείο για κόψιμο χόρτων [αρχ. κόσσω = κόπτω, σλ. kosa = δρεπάνι].