Οδηγός επιβίωσης

 Επικαιροποιημένες Νομικές συμβουλές για διαδηλωτές (και όχι μόνο)…
  Πληροφορίες για το νομικό πλαίσιο  που αφορά το δικαίωμα της διαδήλωσης στην Ελλάδα, πρακτικές συμβουλές  για την υλοποίηση αυτού του  δικαιώματος πριν και κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων, όπως και για  τη συμπεριφορά σε περίπτωση προσαγωγής, σύλληψης και εμπλοκής με την ποινική  δικαιοσύνη.
1. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΝΑΘΡΟΙΣΗΣ – ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ.
  Σύμφωνα με το άρθρο 11 του Συντάγματος, οι Έλληνες  έχουν το δικαίωμα να συνέρχονται  ήσυχα και χωρίς όπλα, το δικαίωμα όμως αυτό ισχύει και για τους αλλοδαπούς.
  Απόφυγε την  κατοχή μαχαιριών ή σουγιάδων, ακόμη  και αν τα χρειάζεσαι για άλλη χρήση (επαγγελματική κλπ.), καθώς και  κάθε αντικειμένου που θα μπορούσε να θεωρηθεί κατάλληλο για άμυνα  ή επίθεση (ρόπαλο κλπ), διότι έχουν  συχνά κριθεί ως όπλα.
  Κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης, αυτή θεωρείται  παράνομη και δεν προστατεύεται  από το Σύνταγμα, «όταν παύει να είναι ήσυχη και χωρίς όπλα και εκτρέπεται σε πράξεις βίας κατά προσώπων ή πραγμάτων». Στις παραπάνω περιπτώσεις, απαιτείται παρουσία εισαγγελέα και η απαγόρευση ή η πρόσκληση  προς διάλυση γνωστοποιείται στο  πλήθος τρεις φορές. Να σημειώσουμε, ότι στην Ελλάδα είναι σπάνια η  σύλληψη με αποκλειστικό λόγο τη συμμετοχή  σε παράνομη διαδήλωση.
2. ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ.
- Άφησε στο σπίτι  ατζέντες με τηλέφωνα.
- Έχε μαζί σου  το κινητό σου τηλέφωνο, αφού προηγουμένως έχεις αφαιρέσει από αυτό, τυχόν  πληροφορίες που δεν θέλεις να γίνουν γνωστές σε περίπτωση σύλληψής σου. Σε περίπτωση σύλληψής σου, το πιθανότερο είναι ότι θα σου αφαιρεθεί  το κινητό από την αστυνομία (όχι  πάντα). Μπορείς να χρησιμοποιήσεις  τα πρώτα λεπτά για να ειδοποιήσεις με γραπτά μηνύματα, οικείους σου ή  δικηγόρο. Αν συλληφθείς και σου ζητηθεί να το παραδώσεις, αφαίρεσε πρώτα την κάρτα και αν αυτό δεν είναι δυνατόν, απενεργοποίησέ το.
- Έχε μαζί σου:
Α. Ταυτότητα ή διαβατήριο.
Β. Τηλεκάρτα.
Γ. Σημείωσε στο χέρι σου ή μάθε απέξω το τηλέφωνο της Ομάδας Νομικής Υποστήριξης:  210-3829910.
Δ. Για την περίπτωση  σύλληψης, κάποια φάρμακα που χρειάζεσαι οπωσδήποτε ή υγρό φακών.
  Στην Ελλάδα θεωρείται παράνομο το να καλύπτεις  το πρόσωπό σου, να  φοράς μαντήλι η κουκούλα. Όσον αφορά γάντια ή άλλα προστατευτικά (περικνημίδες, γυαλιά κολύμβησης κλπ.), η χρήση τους θεωρείται επιβαρυντική περίσταση σε κάποια αδικήματα. Δεδομένου ότι στην Ελλάδα η αστυνομία χρησιμοποιεί ευρέως μεγάλες ποσότητες χημικών αερίων ενάντια στους διαδηλωτές, μπορείς να εφοδιαστείς με κατάλληλα αντιόξινα  διαλύματα  (malox, riopan κ.λ.π.) ένα κομμάτι πανί  βαμβακερό και μπόλικο νερό για να πιείς σε περίπτωση που έρθεις σε επαφή με χημικά.
  Μετά τη διαδήλωση φρόντισε να ενημερώσεις  τους φίλους σου ότι είσαι καλά και συμφωνείστε ένα σημείο συνάντησης. Έτσι αποφεύγεται ο πανικός και  οι άσκοπες αναζητήσεις οικείων  προσώπων.
3. ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΣΤΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ (ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ ΣΕ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ).
- Σιγουρέψου ότι  δεν μένεις μόνος/η σου και  έχε τα μάτια και τα αυτιά σου  ανοιχτά, ώστε να υπερασπιστείς και  τον εαυτό σου αλλά και άλλους, καταθέτοντας, για παράδειγμα, σε περίπτωση  προβλημάτων με την αστυνομία.
- Σε περίπτωση  που παραβρεθείς σε σύλληψη ή  κακοποίηση διαδηλωτή, φρόντισε να πληροφορηθείς  τα στοιχεία του (αρκεί το ονοματεπώνυμο!) και να ενημερώσεις την Ομάδα  Νομικής Βοήθειας σχετικά με την  ώρα, τον τόπο και τα περιστατικά  του επεισοδίου. Χρήσιμο είναι  αμέσως μόλις βρεθείς σε ασφαλές  μέρος να καταγράψεις ό,τι είδες με κάθε δυνατή λεπτομέρεια και να φροντίσεις να φτάσει από σένα ή έμπιστό σου πρόσωπο στην Ομάδα Νομικής Βοήθειας. Τα στοιχεία σου, όπως και το περιεχόμενο της αναφοράς σου δεν θα γίνουν γνωστά σε κανέναν, πέρα από τα μέλη της ομάδας και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη συνέχεια, αν το επιθυμείς κι εσύ, σε νομικές ενέργειες υπεράσπισης διαδηλωτών ή κατά των οργάνων της τάξης που παρανόμησαν.
- Σε  περίπτωση που η διαδήλωση δεχθεί επίθεση από την αστυνομία (συνήθως με χημικά αέρια), φρόντισε να απομακρυνθείς από το σημείο συγκροτημένα μαζί με τους συντρόφους σου, χωρίς να τρέχεις. Ακολούθησε τον κύριο  όγκο της πορείας και παρέμεινε  στον κεντρικότερο δρόμο. Σε καμία περίπτωση μην προσπαθήσεις να φύγεις από τυχόν  παράπλευρους, στενούς δρόμους και μην απομονωθείς. Συνήθως, ομάδες αστυνομικών  βρίσκονται στα στενά και συλλαμβάνουν όσους τρέχουν πανικόβλητοι να ξεφύγουν από τα αέρια.
- Στην  περίπτωση που οδηγηθείς σε Νοσοκομείο λόγω προβλήματος από τη χρήση  χημικών, πάρε αναλυτική γνωμάτευση και ειδοποίησε την Ομάδα Νομικής  Βοήθειας. Η γνωμάτευση θα βοηθήσει για την μετέπειτα αγωγή αποζημίωσης.
4. ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΞΑΚΡΙΒΩΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ.
- Μπορεί  να σε σταματήσουν αστυνομικοί με στολή ή με πολιτικά, οπουδήποτε και να ζητήσουν να εξακριβώσουν τα στοιχεία σου. Από τον αστυνομικό με πολιτικά, απαίτησε την επίδειξη ταυτότητας. Κατόπιν επέδειξε ταυτότητα ή διαβατήριο. Από τη στιγμή που έχεις το σχετικό έγγραφο, δεν έχεις υποχρέωση να τον ακολουθήσεις στο τμήμα.
- Οι  αστυνομικοί απαγορεύεται να παρευρίσκονται μέσα στη συγκέντρωση ή την διαδήλωση. Πάντοτε όμως υπάρχουν αστυνομικοί  με πολιτικά. Σε περίπτωση που αντιληφθείς κάποιον αστυνομικό ή σου ζητήσει αυτός τα στοιχεία σου, βρισκόμενος  μέσα σε συγκέντρωση ή διαδήλωση, ενημέρωσε δυνατά τους άλλους γύρω σου και αφού πάρεις τα στοιχεία του, απαίτησε αμέσως την απομάκρυνσή  του.
- Στην  περίπτωση που ζητήσει ο αστυνομικός να σου κάνει σωματική έρευνα, απαίτησε να μάθεις την αιτία, τους ακριβείς λόγους που οδηγούν τον συγκεκριμένο αστυνομικό να σε θεωρεί ύποπτο για διάπραξη αυτόφωρου κακουργήματος ή πλημμελήματος. Λόγοι που αφορούν την εμφάνισή σου ή το σημείο όπου βρίσκεσαι, δεν θεωρούνται επαρκείς. Αν ο αστυνομικός επιμείνει, απαίτησε να πληροφορηθείς τα στοιχεία του και δήλωσέ του ότι σκοπεύεις να υποβάλεις  μήνυση για δυσφήμιση και έργω εξύβριση και θα επιδιώξεις αποζημίωση για την ηθική σου βλάβη.
Σε  περίπτωση προσαγωγής στο Α.Τ., παρότι έχεις τα απαραίτητα έγγραφα:
- Την στιγμή της σύλληψης/προσαγωγής, φώναξε δυνατά και καθαρά το ονοματεπώνυμό σου και την τυχόν συλλογικότητα (σύλλογο, πολιτική οργάνωση, σωματείο κλπ) στην οποία συμμετέχεις, και ότι σε συλλαμβάνουν άδικα (π.χ. Με λένε Γιάννη Τάδε, είμαι μέλος του συλλόγου φοιτητών νομικής και με συλλαμβάνουν άδικα!). Να επαναλαμβάνεις τα παραπάνω συνέχεια, απευθυνόμενος στον κόσμο γύρω σου, μέχρι να σε μεταφέρουν στο περιπολικό. Η εμπειρία έχει δείξει ότι συχνά, αυτή η συμπεριφορά οδηγεί στην άμεση απελευθέρωση του συλληφθέντος – προσαχθέντος, εξασφαλίζει δε την ειδοποίηση των οικείων και της συλλογικότητας, καθώς επίσης και νομική βοήθεια.
- Ζήτησε  να μάθεις την αιτία της προσαγωγής σου.
- Δήλωσε  στους αστυνομικούς ότι παρανομούν, παραβιάζουν τα συνταγματικά σου  δικαιώματα.
- Ζήτησε  τα ονόματα των αστυνομικών που  σε συλλαμβάνουν ώστε να γνωρίζεις  ποιους θα καταγγείλεις για παράνομη σύλληψη και παράνομη κατακράτηση (ακόμη και αν τελικώς δεν το κάνεις).
5. ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΣΕ  ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΣΥΛΛΗΨΗΣ.
Α. ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΛΛΗΨΗ.
-
Απαίτησε  να μάθεις για ποιο συγκεκριμένα  αδίκημα σε συλλαμβάνουν.
- Ακολούθησε την συμπεριφορά που  εκτέθηκε προηγουμένως. Π.χ. Δεν έχω κάνει καμία παράνομη πράξη. Είμαι ο/η…. μέλος του σωματείου/συλλόγου/πολιτικής οργάνωσης κλπ, και με συλλαμβάνουν άδικα. (Συνήθως οι συλλήψεις είναι τυφλές. Με τον παραπάνω τρόπο ενημερώνεται ο κόσμος ότι γίνονται συλλήψεις, ειδοποιούνται δικηγόροι κλπ, ακολουθεί η έκφραση της κοινωνικής αλληλεγγύης των διαδηλωτών και οι αστυνομικοί λαμβάνουν υπ’ όψη τους ότι γνωρίζεις τα  δικαιώματά σου και προτίθεσαι να τα ασκήσεις, άρα είναι πιο  προσεκτικοί και λιγότερο βίαιοι).
Β. ΚΑΤΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ.
- Φρόντισε  να μην απαντήσεις σε καμία ερώτηση  των αστυνομικών, ούτε καν να εμπλακείς  σε «φιλική κουβεντούλα». Οτιδήποτε  πεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον σου ή εναντίον άλλων.
- Ανταλλάξτε  στοιχεία με τους άλλους συλληφθέντες, ώστε να ενημερωθεί εγκαίρως η Ομάδα  Νομικής Βοήθειας σε περίπτωση που κάποιος αφεθεί ελεύθερος πιο νωρίς από τους άλλους.
- Ενημέρωσε τους άλλους συλληφθέντες για την ύπαρξη Ομάδας Νομικής Βοήθειας και  για τα δικαιώματά τους, σε περίπτωση που δεν τα γνωρίζουν. Διαμόρφωσε κατά το δυνατόν ατμόσφαιρα αλληλεγγύης, και συλλογικής διεκδίκησης των δικαιωμάτων σας.
Γ. ΣΤΟ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ.
-
Φρόντισε  να ενημερωθείς αν κατηγορείσαι για κάτι ή αν πρόκειται για απλή προσαγωγή. Σε κάθε περίπτωση απαίτησε την άμεση επικοινωνία με δικηγόρο.
- Στην  περίπτωση της προσαγωγής, πίεσε για την άμεση απελευθέρωσή σου, ως εξής:
  Σε κάθε αστυνομικό που περνά από  μπροστά σου καθώς στέκεσαι και περιμένεις, επαναλαμβάνεις απαιτητικά τα παρακάτω.
1. Διαμαρτύρομαι για την παράνομη κατακράτησή μου και απαιτώ να αφεθώ αμέσως ελεύθερος.
2. Απαιτώ να επικοινωνήσω με το δικηγόρο μου τώρα αμέσως.
3. Γνωρίζω τα δικαιώματά μου και σκοπεύω να τα ασκήσω. Απαιτώ το όνομα των υπευθύνων για την παράνομη κατακράτησή μου προκειμένου να υποβάλω μήνυση.
4. Παρακίνησε και τους υπόλοιπους προσαχθέντες να κάνουν το ίδιο.
- Μη  θεωρήσεις δεδομένο ότι η «υπομονετική» στάση σου κατά τις ώρες της  αναμονής θα σε βοηθήσει να ξεμπερδέψεις. Συνήθως, η αστυνομία συλλαμβάνει  δεκάδες ανθρώπους χωρίς να τους ενημερώσει για την αιτία, τους χαρακτηρίζει όλους προσαχθέντες και μετά από  πολλές ώρες, αποδίδει αδικήματα στους περισσότερους από αυτούς.
- Θεώρησε δεδομένο, ότι καθώς εσύ θα πιέζεις μέσα στο Αστυνομικό Τμήμα για την απελευθέρωσή σου, έξω από αυτό θα διαμαρτύρονται δικηγόροι για τον ίδιο λόγο και θα οργανώνονται εκδηλώσεις συμπαράστασης από τους υπόλοιπους διαδηλωτές. ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΜΟΝΟΣ.
- Σε περίπτωση σύλληψης και απαγγελίας κατηγοριών, κεντρική συμβουλή που  πρέπει να διέπει όλη σου τη στάση είναι η ερμητική σιωπή σε οποιαδήποτε προσπάθεια των αστυνομικών να σε προσεγγίσουν. Δεν απαντάς σε άλλες ερωτήσεις, πέραν των στοιχείων ταυτότητας (π.χ. ούτε καν αν έχεις αδέλφια, πού εργάζεσαι κλπ.) και γενικά διατήρησε μία αποστασιοποιημένη στάση (αρνήσου κέρασμα καφέ κλπ.). Απαίτησε την επικοινωνία σου με συνήγορο. Αρνήσου να απολογηθείς προανακριτικά χωρίς δικηγόρο.
- Αν παρά ταύτα, επιλέξεις να απολογηθείς χωρίς δικηγόρο, είναι χρήσιμο, να δώσεις προανακριτική κατάθεση με το παρακάτω περιεχόμενο: «Συμμετείχα  σε ειρηνική διαδήλωση όπως δικαιούμαι από το ελληνικό σύνταγμα. Δεν διέπραξα καμία παράνομη πράξη. Η σύλληψή  μου είναι απολύτως παράνομη, το ίδιο και η κράτησή μου. Προτίθεμαι να υποβάλω μήνυση και γι’ αυτό ζητώ να μου ανακοινωθούν τα ονόματα των  υπευθύνων. Αναλυτικά θα απολογηθώ  ενώπιον των δικαστικών αρχών».
- Αρνήσου να απαντήσεις σε οποιαδήποτε συγκεκριμένη ερώτηση, πλην των παραπάνω αναφερόμενων ως εξής: «Αρνούμαι να απαντήσω δεδομένου  ότι μετά την παράνομη σύλληψή μου για δήθεν αδικήματα τα οποία ουδέποτε διέπραξα, αμφιβάλω για την νόμιμη διεξαγωγή προανάκρισης από την αστυνομία. Επιφυλάσσομαι  και πάλι να απαντήσω ενώπιον των  εισαγγελικών και δικαστικών αρχών.»
- Ακόμα και αν κρίνεις ότι κάτι μπορεί να διευκολύνει τη θέση σου, έχεις  κάθε χρονικό περιθώριο να το καταθέσεις αργότερα, αφού θα έχεις μιλήσει με δικηγόρο και τους οικείους σου.
- Μην δέχεσαι τίποτα πόσιμο ή φαγώσιμο εκτός από συσκευασμένα είδη (π.χ. μπουκάλι νερό, κρουασάν κλπ.). Επίσης δεν υπογράφεις κανένα έγγραφο χωρίς την παρουσία δικηγόρου, με εξαίρεση το έγγραφο της προανακριτικής σου απολογίας, εφόσον έχεις απολογηθεί με τη θέλησή σου και εφόσον έχει το παραπάνω περιεχόμενο.
Βασικά  δικαιώματα στο αστυνομικό τμήμα:
1.
 Έχεις δικαίωμα να ζητήσεις  το έντυπο με τα δικαιώματά σου στη μητρική σου γλώσσα.
2. Έχεις δικαίωμα να κάνεις ένα  επιτυχημένο τηλεφώνημα. Αν ειδοποιήσεις την Ομάδα Νομικής Βοήθειας, δώσε  μας κάποιες απαραίτητες πληροφορίες (ονοματεπώνυμο, τμήμα που κρατείσαι, πού και πότε συνελήφθης, υπηκοότητα  και σε ποια γλώσσα συνεννοείσαι).
3. Έχεις δικαίωμα να επιλέξεις  δικηγόρο της αρεσκείας σου. Σε περίπτωση που επικοινωνήσεις  με την Ομάδα, θα φροντίσουμε  να έρθει δικηγόρος το συντομότερο.  Επίσης μπορούμε να ειδοποιήσουμε δικηγόρο της επιλογής σου, εφόσον μας δώσεις τα στοιχεία του.
4. Μπορούν να σου αφαιρέσουν όλα τα κινητά αντικείμενα (π.χ. ρολόι, κινητό, χρήματα, κλειδιά). Έχεις δικαίωμα να απαιτήσεις  τη σύνταξη σχετικού καταλόγου. Παράδωσε το κινητό μόνο αφού αφαιρέσεις την κάρτα και σε  κάθε περίπτωση απενεργοποίησε το.
5. Αν είσαι γυναίκα, απαίτησε να σου γίνει σωματική έρευνα από γυναίκα αστυνομικό.
6. Αν έχεις τραυματιστεί, απαίτησε: 1) Την άμεση μεταφορά σου σε  νοσοκομείο, ακόμη και στην περίπτωση  φαινομενικά ελαφρού τραυματισμού. Ποτέ δεν μπορείς να γνωρίζεις  την εξέλιξη μιας σωματικής  βλάβης και επιπλέον περιφρουρείς  τη σωματική σου ακεραιότητα  από τυχόν νέες επιθετικές  διαθέσεις κάποιου αστυνομικού. 2) Την εξέτασή σου από ιατροδικαστή και την έκδοση σχετικής γνωμάτευσης.
  Η αστυνομία οφείλει να σε οδηγήσει το συντομότερο δυνατό στον εισαγγελέα, σε κάθε περίπτωση εντός 24 ωρών. Αν παρέλθει ένα 24ωρο από τη σύλληψή σου  χωρίς να έχεις οδηγηθεί στον Εισαγγελέα, απαίτησε να αφεθείς ελεύθερος, ακόμη  και αν σου έχουν αποδοθεί κατηγορίες.
Δ. ΣΤΟΝ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ.
Ο Εισαγγελέας σου απαγγέλλει κατηγορίες και:
- Θα σε παραπέμψει να δικαστείς με την αυτόφωρη διαδικασία εάν η κατηγορία  είναι πλημμέλημα, ή
- Θα σε παραπέμψει σε Ανακριτή εάν η κατηγορία είναι κακούργημα.
6. ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΑΦΟΥ ΑΦΕΘΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΡΟΣΑΓΩΓΗ Η ΣΥΛΛΗΨΗ.
  Ειδοποίησε  τους οικείους σου ότι είσαι ελεύθερος/η  και την Ομάδα Νομικής Βοήθειας (για την κατηγορία που τυχόν σου απαγγέλθηκε, για άλλα άτομα που τυχόν κρατούνται ακόμα). Μην «φλυαρείς» για τις πράξεις σου ούτε στους οικείους σου, δεν σε εξυπηρετεί σε τίποτα και μπορεί να σε ακούσουν και «λάθος άνθρωποι».
  Σε περίπτωση που έχεις κακοποιηθεί, φρόντισε να εξεταστείς σε δημόσιο νοσοκομείο και ζήτα αντίγραφο της γνωμάτευσης.
7. ΜΑΡΤΥΡΙΚΕΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ  ΕΝΩΠΙΟΝ.
  Από την στιγμή που θα προσαχθείς σε αστυνομικό τμήμα να ξέρεις ότι οτιδήποτε  καταθέσεις για τον εαυτό σου η τρίτο μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον σου  ή να επιβαρύνει χωρίς τη θέλησή σου ανθρώπους που πιθανόν να είναι αθώοι.

Μην ξεχνάς: η γνώση είναι δύναμη! Σκοπός τους είναι να μας  τρομοκρατήσουν. Όμως, σ’ αυτούς τους καιρούς, καθένας από μας, σε κάθε στιγμή, από τη διαδήλωση, μέχρι  την αντιμετώπιση της κρατικής καταστολής, δεν παύει να είναι ενεργό κομμάτι του κινήματος…

Οδηγίες για την αντιμετώπιση των δακρυγόνων και του χημικού πολέμου των ΜΑΤ.

  Υπάρχουν πολλές φήμες σχετικά με την αντιμετώπισή τους, πολλές από τις οποίες μπορεί να αποβούν βλαβερές, να εντείνουν τα συμπτώματα, ήέστω να παράσχουν μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας. 
1. ΠΟΥ ΔΡΟΥΝ ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΤΑ ΔΑΚΡΥΓΟΝΑ.

  Το κυριότερο δακρυγόνο αέριο που χρησιμοποιείται στην Ελλάδα είναι το CS. Αυτό περιέχουν και οι χειροβομβίδες και τα ψεκαστήρια. Η κύρια χρήση του είναι στην αντιμετώπιση διαδηλώσεων και εξεγέρσεων στις φυλακές, σαν μέσο εξουδετέρωσης.
Σε πολύ μικρές ποσότητες το CS έχει απλά μια ερεθιστική μυρωδιά.
  Σε μεγαλύτερες ποσότητες τα μάτια κλείνουν ανεξέλεγκτα, καίγονται και δακρύζουν ασταμάτητα. Η μύτη καίγεται και τρέχει και το υγρό δέρμα νιώθει έντονα καψίματα. Προκαλείται έντονος βήχας και ασφυξία στο λαιμό και το θώρακα.
  Συχνά παρατηρείται ζαλάδα ή ναυτία. Σε πολύ μεγάλες δόσεις προκαλούνται επικίνδυνα εγκαύματα στο δέρμα και εκτεταμένη καταστροφή των ιστών, ενώ η άμεση επαφή με τα μάτια μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή του κερατοειδούς. Προκαλούνται προβλήματα στο γαστρεντερικό σύστημα και φλεγμονές στο δέρμα και το αναπνευστικό σύστημα. Τα άτομα που πάσχουν από άσθμα ή υπέρταση μπορεί να αντιμετωπίσουν πολύ σοβαρότερα προβλήματα και να χρειαστεί η άμεση εισαγωγή τους σε νοσοκομείο.
  Όλα τα αποτελέσματα παρουσιάζονται 20 με 60 δευτερόλεπτα μετά τη ρίψη του δακρυγόνου και διαρκούν από 10 έως 30 λεπτά από τη στιγμή που μετακινούμαστε σε καθαρή ατμόσφαιρα. Το ψεκαστήρι αδειάζει με συνεχή χρήση 16 δευτερολέπτων, φτάνει αμέσως σε απόσταση 20 - 30 μέτρων και το δακρυγόνο διαχέεται σε απόσταση 200 - 300 μέτρων. Δεν επηρεάζεται από τη βροχή (έτσι λένε) ή τη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας (εμείς ξέρουμε ότι το δροσερό νερό σε 15 λεπτά έχει εξουδετερώσει τη μισή δράση του δακρυγόνου).
  Η ευαισθησία στα δακρυγόνα διαφέρει από άτομο σε άτομο. Εξαρτάται από τη συναισθηματική κατάσταση, τη νευρικότητα, τη φυσική δραστηριότητα, τη θερμοκρασία και την υγρασία του σώματος. Όσο πιο θερμό και υγρό είναι το σώμα, τόσο μεγαλύτερη η δράση των δακρυγόνων. Γενικά, η αδρεναλίνη είναι το καλύτερο αντίδοτο.

2. ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ.
Α) Σώμα.
Προληπτικά: Πριν ξεκινήσουμε από το σπίτι, επιβάλλεται να έχει προηγηθεί ένα καλό μπάνιο, ώστε να απομακρυνθούν από το σώμα ακόμα και τα ίχνη λιπαρότητας. και να μειωθεί η δυνατότητα του σώματος να ιδρώνει. Επιβάλλονται τα μακριά ρούχα για να αποφευχθούν τα εγκαύματα ή απλά ο πόνος που προκαλεί το κάψιμο στο δέρμα. Καλό είναι να αποφεύγονται τα συνθετικά ρούχα (για παράδειγμα τα μπουφάν flying) γιατί απορροφούν μεγάλη ποσότητα χημικών και ενισχύουν τον ιδρώτα, που βοηθά τα δακρυγόνα στη δράση τους και γίνεται πιο έντονο το κάψιμο. Να προτιμούνται τα βαμβακερά υφάσματα (κολεγιακά, φούτερ, Τζην, βαμβακερές φόρμες, τα δερμάτινα μπουφάν δεν είναι πρόβλημα αλλά μόνο σε πολύ κρύο καιρό).
  Σε περίπτωση έκθεσης σε δακρυγόνα, τα ρούχα πρέπει να αλλάζουν με την πρώτη ευκαιρία και να μπαίνουν αμέσως σε νερό με πολύ σαπούνι ή σε διάλυμα σόδας (ακολουθούν οδηγίες για την παρασκευή του διαλύματος σόδας) για τουλάχιστον 15 λεπτά. Έπειτα μπορούν να πλυθούν κανονικά.

Β) Λαιμός και πρόσωπο, μάτια.

  Οι πιο ευαίσθητες περιοχές είναι αυτές του λαιμού και του προσώπου, οι οποίες είναι συνήθως και οι πιο εκτεθειμένες στα δακρυγόνα. Το χημικό αέριο εκμεταλλεύεται την υγρασία του σώματος στα σημεία αυτά (λιπαρότητα δέρματος και ιδρώτας) για να δράσει.
  Σε περίπτωση έκθεσης σε δακρυγόνα: Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ώσπου να δράσουν για τα καλά τα δακρυγόνα έχουμε περιθώριο 20 ολόκληρα δευτερόλεπτα για να αντιδράσουμε. Αυτό βέβαια ισχύει στην περίπτωση που δεν μας ρίχνουν οι Έλληνες καλοί αστυνομικοί των ΜΑΤ με το ψεκαστήρι απευθείας στη μούρη. Αυτό σημαίνει ότι προλαβαίνουμε να φορέσουμε τα γυαλιά αν είναι απαραίτητο να τα έχουμε μαζί μας και να βάλουμε τις μάσκες (βλέπετε παρακάτω) ή τα μαντήλια στο πρόσωπο. Είναι αυτονόητο ότι για να μείνουμε στη θέση μας και να τα κάνουμε όλα αυτά χρειάζεται ψυχραιμία και αποφασιστικότητα.
1ον. Το ΛΕΜΟΝΙ κάνει καλό στη ΜΥΤΗ, γιατί διευκολύνει την αναπνοή (την εισπνοή), αλλά ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να το βάζουμε στα ΜΑΤΙΑ και στο ΠΡΟΣΩΠΟ επειδή τα περισσότερα χημικά ΕΙΝΑΙ ΟΞΙΝΑ, οπότε βάζοντας λεμόνι (ή ξύδι ή μηλόξυδο ή ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ ΟΞΥ - όσο ασθενές κι αν είναι) σε γυμνό δέρμα, χειροτερεύουμε την κατάσταση!
2ον. Το maalox είναι υδατικό διάλυμα ΒΑΣΗΣ, οπότε ενδείκνυται για να το ρίξουμε στο πρόσωπό μας κατά τη ρίψη χημικών, αφού αυτά είναι συνήθως ΟΞΙΝΑ. Έτσι, γίνεται εξουδετέρωση των ΟΞΕΩΝ των χημικών από τη ΒΑΣΗ που περιέχεται στο maalox (απ’ ότι θυμάμαι, περιέχει Al(OH)3, υδροξείδιο του αργιλίου δηλαδή, βάση, η οποία είναι φυσικά διαλυμένη σε νερό). Αφού λοιπόν η βάση είναι διαλυμένη στο νερό, μπορούμε άφοβα να τη ρίξουμε στο πρόσωπό μας χωρίς να χρειαστεί να τη διαλύσουμε σε περισσότερο νερό (στα φαρμακεία, όταν σου δώσουν το maalox, σου λένε ότι μπορείς να το πιείς άφοβα, αφού άλλωστε αυτός είναι και ο κύριος λόγος που πωλείται - να εξουδετερώνει τα οξέα του στομάχου στους "στομαχικούς"). Αφού λοιπόν μπορείς να το πιείς άφοβα (είναι αρκετά αραιωμένο από μόνο του, έτσι όπως πωλείται), πόσο μάλλον να το ρίξεις στο πρόσωπό σου... Δεν τίθεται θέμα αραίωσης λοιπόν.
3ον. Το νεράκι είναι καλό και για να το πίνουμε (άφοβα) και για γαργάρες και για να το ρίξουμε στο πρόσωπό μας - αφού έτσι αραιώνεται κάπως η συγκέντρωση των ΟΞΕΩΝ των χημικών που έχουν ψεκαστεί στο πρόσωπό μας. Το maalox φυσικά είναι καλύτερο, αφού όπως ανέφερα πριν, εξουδετερώνει τα ΟΞΕΑ των ψεκαζόμενων χημικών.
4ον. Αντί για το maalox, μπορεί επίσης ως βάση να χρησιμοποιηθεί κάποιο σαπούνι (είτε σε στερεή είτε σε υγρή μορφή), αλλά φυσικά ΜΟΝΟ για να το βάλουμε (ρίξουμε αν είναι υγρό) στο πρόσωπό μας.
5ον. Οι μάσκες φυσικά είναι ό,τι το καλύτερο.
6ον. Για όσους όμως δε διαθέτουν μάσκα (και θα είναι φυσικά αρκετοί), ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ είναι ένα φουλάρι ή ένα κασκόλ ΝΑ ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ, και αν γίνεται, και ένα άλλο φουλάρι ή ένας σκούφος να καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του κεφαλιού.
Προληπτικά:
Πριν από οποιοδήποτε άλλο μέσο προστασίας, ο λαιμός και το πρόσωπο πρέπει να πλένονται πολύ καλά (αφήνοντας πυκνό διάλυμα σαπουνιού πάνω στο δέρμα για ένα δίλεπτο) με ένα πολύ αλκαλικά στερεό σαπούνι. Το πλύσιμο πρέπει να γίνει πριν ξεκινήσουμε για την πορεία. Το πλύσιμο αυτά βοηθάει στην απομάκρυνση οποιουδήποτε ίχνους λιπαρότητας από το δέρμα του λαιμού και του προσώπου. Αυτά είναι απαραίτητο να γίνει γιατί τα λιπαρά συστατικά βοηθούν το δακρυγόνο να απορροφηθεί και να δράσει για τα καλά στο δέρμα. Για το λόγο αυτό δεν πρέπει να μπαίνει και οποιαδήποτε λιπαρή κρέμα στο δέρμα ή τα χείλη, όπως για παράδειγμα βαζελίνη, liposan ή μακιγιάζ.
  Η βαζελίνη μπορεί να χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν σαν άμυνα απέναντι στα δακρυγόνα, αλλά τότε ο τύπος των δακρυγόνων ήταν εντελώς διαφορετικός. Σήμερα η βαζελίνη και τα λεμόνια είναι καταστρεπτικά για το δέρμα.
  Για να διατηρηθεί το δέρμα ξηρό, αναγκαίο είναι να χρησιμοποιηθεί στο πρόσωπο μια παιδική πούδρα μετά το πλύσιμο και το στέγνωμα του δέρματος. Επειδή οι παιδικές πούδρες είναι πολύ άσπρες και μπορεί να μοιάζουμε με ζόμπι, εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια πούδρα για μακιγιάζ (αυτές που κυκλοφορούν σε κουτί με καθρεφτάκι). Μια ποσότητα πούδρας ή το κουτάκι με το καθρεφτάκι πρέπει να τα έχουμε μαζί μας για να τα χρησιμοποιούμε όποτε, στη διάρκεια της πορείας νιώθουμε το δέρμα μας στο πρόσωπο υγρά ή λιπαρό. Πρέπει δηλαδή να έχουμε μαζί μας είτε ένα σακουλάκι το οποίο Θα περιέχει πούδρα και ένα βαμβάκι εμποτισμένο στην πούδρα, είτε το κουτάκι των καλλυντικών. ΕΙΝΑΙ ΑΣΤΕΙΟ, ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ. Στο πρόσωπο πρέπει να απλώνεται ομοιόμορφα μεγάλη ποσότητα πούδρας και να μένει για ένα δίλεπτο πριν σκουπιστεί ή να μην σκουπίζεται καθόλου. Πρέπει να απλώνεται και στα φρύδια ή τα γένια, αν και μάλλον οι περιοχές με τρίχες θα έχουν πρ6βλημα στο άπλωμα. Η ξηρότητα που δημιουργεί η πούδρα είναι σωτήρια για το πρόσωπο σε περίπτωση που φάμε δακρυγόνο από μικρή απόσταση.
  Γενικά τα βαμβακερά υφάσματα βοηθούν στο να αποφεύγεται η άμεση επαφή του δέρματος με τα χημικά και να μειώνεται η αίσθηση του καψίματός. Για το λόγο αυτό καλά είναι ο λαιμός να είναι τυλιγμένος με ένα μεγάλο βαμβακερό μαντήλι ή ύφασμα με πυκνή ύφανση, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί πάνω στο πρόσωπο σε περίπτωση ρίψης δακρυγόνων. Αν συμβεί αυτό, το μαντήλι πρέπει να αλλαχθεί μια - δυο φορές (ανάλογα με την ώρα που θα τρώμε χημικά και ανάλογα με την ποσότητά τους) με ένα φρέσκο, γιατί αν απορροφήσει μεγάλη ποσότητα δακρυγόνων, το αποτέλεσμά του θα είναι πολύ άσχημο για το δέρμα και για την αναπνοή. Άρα πρέπει να έχουμε μαζί μας τρία μαντήλια, ένα στο λαιμό και δύο εφεδρικά. Τα μαντήλια αν βραχούν για κάποιο λόγο, πρέπει να αλλαχτούν αμέσως. Διαφορετικά απορροφούν χημικά και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να λιποθυμήσουμε απότομα.

  Για τα μάτια τώρα πρέπει να έχουμε υπόψη μας τα εξής: Όσοι φορούν φακούς επαφής, καλά είναι στις πορείες να τους αντικαθιστούν με γυαλιά, τα οποία πρέπει να τα στηρίζουν με μια αθλητική κορδέλα (αυτό ισχύει γενικά για άσους φορούν γυαλιά, ανεξάρτητα από τα δακρυγόνα). Εάν φοράμε φακούς επαφής, μπορεί οι χημικές ουσίες να συσσωρευτούν στην περιφέρεια της επαφής του φακού με το μάτι, επειδή εκεί μαζεύονται περισσότερα υγρά και να προκληθεί σοβαρότατο έγκαυμα στο μάτι, που μπορεί να είναι και ανεπανόρθωτο.
  Αν αποφασίσουμε ότι θέλουμε οπωσδήποτε να προφυλάξουμε τα μάτια μας, η μόνη λύση προς το παρόν είναι τα γυαλιά κολύμβησης. Αυτά πρέπει να είναι καλής ποιότητας, με μαλακό πλαστικό στα σημεία επαφής με το πρόσωπο ώστε να εφαρμόζουν αεροστεγώς. Γυαλιά πρέπει να χρησιμοποιούν έτσι και αλλιώς όσοι έχουν οποιουδήποτε είδους αλλεργία στα μάτια.
ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΟΧΗ: Μεταξύ των γυαλιών και των ματιών μπορεί να δημιουργηθεί κατάσταση υποπίεσης, ειδικά αν τα φοράμε πολλή ώρα ή αν για κάποιο λόγο δεχτούμε χτύπημα στα μάτια. Αυτό σημαίνει ότι αν προσπαθήσουμε να τα βγάλουμε ή αν νιώσουμε τα μάτια να πιέζονται και επιχειρήσουμε να τα διορθώσουμε για να μην μας ενοχλούν, η κίνηση αυτή δεν πρέπει να γίνει απότομα γιατί ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΑΣ ΒΓΕΙ ΤΟ ΜΑΤΙ!!! (ιατρικά λέγεται αποκόλληση). Τι κάνουμε λοιπόν: Πιάνουμε με δυο δάχτυλα μια ελαστική άκρη από τα γυαλιά κάτω από το μάτι και πάνω από το μάγουλο. Την ανασηκώνουμε ελαφρά, έτσι ώστε να καταλάβουμε ότι μπήκε λίγος αέρας. Μόνο μετά από αυτήν την κίνηση είμαστε έτοιμοι να αφαιρέσουμε ή να διορθώσουμε τα γυαλιά. Καλό είναι να γίνουν μερικές πρόβες πριν τα γυαλιά αυτά χρησιμοποιηθούν στην πράξη. Επειδή πάντα τα γυαλιά μετά από κάποια ώρα χρήσης θαμπώνουν, καλό είναι να προμηθευτούμε ένα ειδικό αντιθαμβωτικό σπρέυ σιλικόνης (από το μαγαζί με αθλητικά είδη που θα πάρουμε τα γυαλιά) και να ψεκάσουμε τα γυαλιά μας σύμφωνα με τις οδηγίες.
Συνταγή Σόδας για εξάλειψη συμπτωμάτων.
  Στην περίπτωση τώρα που τα δακρυγόνα δρουν και νιώθουμε σε μεγάλο βαθμό τις επιδράσεις τους στο πρόσωπο και το λαιμό, ο σίγουρος τρόπος για να ανακουφιστούμε αμέσως είναι να ρίξουμε στο δέρμα που καίγεται διάλυμα σόδας από ένα ψεκαστήρι για λουλούδια που θα έχουμε μαζί μας. Το διάλυμα αυτό πρέπει να το έχουμε φτιάξει στο σπίτι από την προηγούμενη μέρα.
  Η διαδικασία είναι η εξής:
- Ρίχνουμε μια μεγάλη κούπα νερό εντελώς γεμάτη (1/4 του λίτρου) σε μια μεγάλη κατσαρόλα.
- Τη βάζουμε στη φωτιά και όταν αρχίσει να ζεσταίνεται προσθέτουμε σιγά σιγά σόδα μαγειρική (υπάρχει στα σουπερμάρκετ). Προσέχουμε γιατί συχνά η σόδα θα φουσκώνει και μπορεί να χυθεί από την κατσαρόλα. Σ' αυτή την περίπτωση απλά θα βγάζουμε κάθε τόσο την κατσαρόλα από τη φωτιά. Ανακατεύουμε συνέχεια και δεν αφήνουμε το νερό να βράσει, αλλά σβήνουμε τη φωτιά και συνεχίζουμε να ρίχνουμε τη σόδα μέχρι να μπορεί να διαλυθεί. Όταν δεν μπορεί να διαλυθεί σταματάμε.
- Αφήνουμε το διάλυμα να κρυώσει, το βάζουμε (όσο χωράει) σε ένα μικρό ψεκαστήρι για λουλούδια προσέχοντας να μην μπει καθόλου στερεή σόδα που μπορεί να υπάρχει στον πάτο της κατσαρόλας, και το αφήνουμε στο ψυγείο. Καλό είναι πριν ξεκινήσουμε για την πορεία να το βάλουμε στην κατάψυξη για μισή ώρα, έτσι ώστε αν χρειαστεί να το χρησιμοποιήσουμε να είναι κρύο. Η μπορούμε πριν φύγουμε από το σπίτι να ρίξουμε στο ψεκαστήρι μερικά παγάκια.
Αυτό είναι απαραίτητο, γιατί η αντίδραση της σόδας με το δακρυγόνο παράγει επιπλέον θερμότητα. Επίσης το δροσερό διάλυμα ανακουφίζει τρομερά και σε πολύ μικρό χρόνο εξουδετερώνει το δακρυγόνο. Ψεκάζοντας τη σόδα στο πρόσωπο Θα συνέλθουμε αμέσως. Προσοχή! Αν δεν φοράμε τα γυαλιά κολύμβησης, τα μάτια πρέπει να είναι κλειστά όταν ψεκάσουμε τη σόδα στο πρόσωπο και δεν πρέπει να ανοίξουν πριν τα σκουπίσουμε εξωτερικά με ένα στεγνό μαντήλι που δεν έχει δεχτεί δακρυγόνο.
ΔΕΝ ΤΡΙΒΟΥΜΕ ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟ ΛΑΙΜΟ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ. ΠΑΝΤΑ ΜΕΣΟΛΑΒΟΥΝ ΥΦΑΣΜΑΤΑ.
  Όταν βρεθούμε στο σπίτι ή σε άλλο ασφαλές σημείο. πρώτα αλλάζουμε τα εξωτερικά ρούχα. Στη συνέχεια πλένουμε πρώτα τα χέρια με κρύο νερό και ένα στερεό αλκαλικό σαπούνι δύο φορές. Έπειτα πλένουμε το πρόσωπο και το λαιμό δύο φορές με το ίδιο σαπούνι. Έτσι θα είμαστε σε λίγη ώρα απολύτως καλά.
Γ) Αναπνοή.
  Έχουμε φροντίσει να εφοδιαστούμε από μαγαζιά που πουλάνε βιομηχανικά είδη, απλή άσπρη μάσκα που περιέχει εσωτερικά ψήγματα ενεργού άνθρακα. Οι μάσκες αυτές είναι δύο ειδών:
- Οι απλές που είναι ίδιες εμφανισιακά με τις μάσκες των μπογιατζήδων, αλλά λίγο πιο σκούρες
- και οι άσπρες που έχουν μια μικρή βαλβίδα μπροστά για να διευκολύνεται η αναπνοή.
Οι πρώτες κοστίζουν γύρω στις 5€, και είναι μιας χρήσης αν φάμε δακρυγόνα (αλλιώς τις διατηρούμε σε κλειστή σακούλα).
Οι δεύτερες είναι προτιμότερες γιατί δεν μας δημιουργούν προβλήματα κόπωσης, καθώς διευκολύνεται η αναπνοή, είναι λίγο δυσκολότερο να βρεθούν και κοστίζουν γύρω στις 15€. Αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν περισσότερες φορές. Διατηρούνται επίσης σε σακουλάκι, είτε τις χρησιμοποιήσουμε είτε όχι.
  Πρέπει να έχουμε τη μάσκα μαζί μας και να την έχουμε δοκιμάσει αρκετές φορές στο πρόσωπο για να μπορούμε να τη φορέσουμε αμέσως αν χρειαστεί και να εξασφαλίσουμε τη μέγιστη δυνατή εφαρμογή στο πρόσωπο.
  Έχουμε τη μάσκα στο λαιμό και τη φοράμε μόλις δούμε τους Έλληνες καλούς αστυνομικούς των ΜΑΤ να φοράνε τις δικές τους. Αν μας ψεκάσουνε πριν βάλουν τις μάσκες τους και δεν προλάβουμε να βάλουμε τις μάσκες, το κάνουμε το συντομότερο δυνατό.
Πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στις μάσκες μας.
  Μάσκες με φίλτρα ενεργού άνθρακα χρησιμοποιούν και οι Έλληνες καλοί αστυνομικοί των ΜΑΤ. Οι δικές τους είναι full face, με μαλακό ελαστικό για να εφαρμόζουν καλά στο πρόσωπο, αλλά έχουν τα εξής μειονεκτήματα, που πρέπει να τα έχουμε υπόψη μας για να ξέρουμε ότι μπορούμε να βρεθούμε αρκετές φορές σε πλεονεκτικότερη θέση:
1) Τα φίλτρα τους έχουν πάχος τουλάχιστον τρία εκατοστά. Αυτό σημαίνει ότι δυσκολεύονται ιδιαίτερα στην αναπνοή και την κίνησή τους, όσο καλό σύστημα αναπνοής κι αν έχει η μάσκα.
2) Εξαιτίας του μεγέθους και του σχήματος της μάσκας δεν έχουν καλή οπτική επαφή με την περιοχή και δυσκολεύονται ιδιαίτερα όταν υπάρχει καπνός (π.χ. καπνογόνα ή ο καπνός από τα ίδια τους τα δακρυγόνα).
3) Οι οδηγίες των μασκών τους αναφέρουν ότι δεν πρέπει να βρίσκονται σε περιοχή όπου η συγκέντρωση των δακρυγόνων είναι πολύ ψηλή.
4) Για λόγους οικονομίας δεν αλλάζουν συχνά τα φίλτρα τους και μπορεί να έχουν χειρότερα προβλήματα από τα δικά μας όταν βρίσκονται μέσα σε περιοχή πνιγμένη στα δακρυγόνα, καθώς δεν μπορούν να βγάλουν τη μάσκα ή να πάνε σε καθαρό αέρα.
  Σαν τελικό συμπέρασμα, όταν μας έχουν λούσει με δακρυγόνα (βομβίδες), προσπαθούν να είναι μακριά μας. Αυτό δεν ισχύει για το ψεκαστήρι, που τους δίνει το πλεονέκτημα να μας ρίχνουν από μικρή απόσταση. Ακόμα και τότε το πιο πιθανό είναι να μην φορούν τις μάσκες τους και άρα να μην μπορούν να επιτεθούν αμέσως για ξύλο και συλλήψεις, αφού η πλευρά μας είναι γεμάτη χημικά.
  Προσπαθούμε τότε να απομακρυνθούμε λίγο, για να τους αναγκάσουμε να μπουν στην ψεκασμένη περιοχή αν θέλουν να μας πλησιάσουν. Ο χρόνος που Θα μεσολαβήσει για να φορέσουν τις μάσκες τους μας αφήνει το περιθώριο να προετοιμαστούμε.
  H κατάλληλη προετοιμασία από την πλευρά μας, σε συνδυασμό με την απαιτούμενη ψυχραιμία, αφαιρεί από τους Έλληνες καλούς αστυνομικούς των ΜΑΤ το σημαντικότερο πλεονέκτημά τους, που είναι η αίσθηση της υπεροχής του επιτιθέμενου. Όσο παράξενο κι αν ακούγεται, μας βοηθά να βρισκόμαστε κοντά τους. Ο βαρύς εξοπλισμός τους τούς κάνει δυσκίνητους, ιδρώνουν εύκολα και το δικό τους δέρμα σε πρόσωπο και λαιμό καίγεται το ίδιο, δεν βλέπουν καλά.
Από amynias.blogspot.

Μάθετε τα δικαιώματα σας σε περίπτωση 
«δυσάρεστης επαφής» με τις Αστυνομικές αρχές…

  Ο μικρός αυτός οδηγός θα σας δώσει ορισμένες πρακτικές οδηγίες για τα δικαιώματα που έχετε και το τι ακριβώς πρέπει να κάνετε, σε περίπτωση «δυσάρεστης επαφής» με τις αστυνομικές αρχές.
  Είτε πρόκειται για εξακρίβωση στοιχείων, είτε για σωματική έρευνα, είτε για προσαγωγή, είτε για έρευνα σε σπίτι, είτε για σύλληψη, πρέπει όλοι να θυμόμαστε πως το Σύνταγμα και οι νόμοι προστατεύουν τον κατηγορούμενο.
  Αυτό σημαίνει πως έχετε δικαιώματα και πρέπει να απαιτήσετε να τα ασκήσετε! Η αστυνομία δε θα σας τα χαρίσει, αντιθέτως θα βασιστεί στην άγνοια, τον πανικό και τις βεβιασμένες κινήσεις σας, αν... χάσετε την ψυχραιμία σας. 

1. Εξακρίβωση στοιχείων
  Αν σας σταματήσει αστυνόμος στο δρόμο και απαιτήσει να του δείξετε την αστυνομική σας ταυτότητα, οφείλετε να το κάνετε. Αν αρνηθείτε, μπορεί να τιμωρηθείτε με φυλάκιση από 10 ημέρες ως 1 χρόνο. (άρθρο 157 του νόμου 2458/1953).
  ΠΡΟΣΟΧΗ: Αφού δείξετε την ταυτότητά σας, έχετε εκπληρώσει τις νόμιμες υποχρεώσεις σας. Μην απαντάτε σε άλλες ερωτήσεις, τύπου «τι κάνεις εδώ;» «πού πηγαίνεις;» κλπ διότι είναι παράνομες.
  Μπορεί στη συνέχεια οι αστυνόμοι να σας ζητήσουν να τους ακολουθήσετε στο τμήμα για «εξακρίβωση στοιχείων». Εφόσον έχετε δείξει την ταυτότητά σας, αυτό είναι παράνομο, γι’ αυτό οφείλετε να διαμαρτυρηθείτε.
  Αν παρ’ όλα αυτά σας αναγκάσουν να τους ακολουθήσετε, τότε αυτό που συμβαίνει είναι στην πραγματικότητα μία παράνομη σύλληψη, αφού σας πηγαίνουν στο τμήμα χωρίς να υπάρχει ούτε ένταλμα σύλληψης ούτε κλήση για προσαγωγή μάρτυρα!
  Άρα στο τμήμα πρέπει απλώς να δώσετε και πάλι τα στοιχεία σας και να αρνηθείτε να απαντήσετε σε οποιαδήποτε άλλη ερώτηση. Να επαναλαμβάνετε διαρκώς πως είναι παράνομο να σας κρατούν εκεί και να απαιτείτε να μιλήσετε με το δικηγόρο σας.
2. Σύλληψη
  Η αστυνομία μπορεί να σας συλλάβει μόνο αν συντρέχει μία από τις παρακάτω προϋποθέσεις:
Α. Αν έχει εκδοθεί εναντίον σας ένταλμα σύλληψης
Β. Αν διαπράξατε αυτόφωρο έγκλημα.
Α. Αν έχει εκδοθεί εναντίον σας ένταλμα σύλληψης. Το ένταλμα σύλληψης είναι έγγραφο το οποίο εκδίδεται από τον ανακριτή και επιδίδεται από την αστυνομία στον ύποπτο.
  ΠΡΟΣΟΧΗ: Πολύς κόσμος πιστεύει πως ο ανακριτής είναι ένας αστυνομικός. Αυτό είναι λάθος. Ο ανακριτής είναι δικαστής, που διενεργεί την ανάκριση, και μόνο αυτός μπορεί να υπογράψει ένταλμα σύλληψης.
  Επιπλέον το ένταλμα, σύμφωνα με το νόμο, πρέπει να αναφέρει τα στοιχεία σας και ακριβώς την πράξη για την οποία κατηγορείστε! Τα γενικά και αόριστα εντάλματα είναι παράνομα. Ο κατηγορούμενος έχει δικαίωμα να ξέρει ακριβώς για τι κατηγορείται. Ελέγξετε το ένταλμα και απαιτείστε να υπογράψετε την «έκθεση σύλληψης», ένα έγγραφο που θα αποδεικνύει τον τόπο και το χρόνο της σύλληψης.
  Στη συνέχεια, ακολουθείστε τους αστυνομικούς, χωρίς να απαντήσετε σε ερωτήσεις. Εννοείται πως οποιαδήποτε βιαιοπραγία ή εξύβριση προς κατηγορούμενο που συνεργάζεται είναι παράνομη. Αν σας συμβεί, οι αστυνομικοί θα διαπράττουν ποινικά αδικήματα και μπορείτε να τους μηνύσετε.
Β. Αν διαπράξατε αυτόφωρο έγκλημα
  «Αυτόφωρο» ονομάζεται ένα έγκλημα από τη στιγμή στην οποία τελείται μέχρι το τέλος της επόμενης ημέρας. Σε περίπτωση αυτόφωρου εγκλήματος, ο νόμος δίνει στην αστυνομία το δικαίωμα να συλλάβει το δράστη, χωρίς δικαστικό ένταλμα σύλληψης. Αυτό κατ’ αρχήν είναι σωστό, διότι θα ήταν παράλογο να έβλεπε π.χ. ένας αστυνόμος κάποιον βιαστή ή ληστή επί τω έργω και να έπρεπε να περιμένει να εκδώσει ο ανακριτής το ένταλμα! Ως τότε, ο δράστης θα είχε ήδη εξαφανισθεί.
  Από την άλλη, όμως, η ελευθερία αυτή της αστυνομίας, οδηγεί συχνά σε αυθαιρεσία, γι’ αυτό πρέπει να είστε ιδιαίτερα ψύχραιμοι και να ξέρετε ακριβώς ποια είναι τα δικαιώματά σας.
  Οι αστυνόμοι που σας συλλαμβάνουν οφείλουν να σας δηλώσουν το έγκλημα για το οποίο σας πηγαίνουν στο τμήμα. Επαναλαμβάνουμε πως γενικές και αόριστες αιτίες συλλήψεως είναι παράνομες.
  Ζητήστε να υπογράψετε «έκθεση σύλληψης». Αυτό το έγγραφο θα αποδεικνύει το πώς ακριβώς έγινε η σύλληψη και θα σας είναι χρήσιμο στη συνέχεια.
  Στο τμήμα δηλώστε τα στοιχεία σας και μην απαντήσετε σε άλλες ερωτήσεις. Μην αφήσετε να σας ξεγελάσουν, λέγοντας πως «δεν θα σας πουν ακόμα για τι κατηγορείστε» Απαιτείστε είτε να σας αφήσουν να φύγετε είτε να σας «αποδώσουν κατηγορία». Αυτό σημαίνει να σας πουν για τι ακριβώς κατηγορείστε, να σας ονομάσουν «κατηγορούμενο».
Το να είσαι «κατηγορούμενος», έχει τεράστια νομική σημασία. Ο κατηγορούμενος ΔΕΝ είναι μάρτυρας, δεν οφείλει «να πει την αλήθεια, και μόνο την αλήθεια, χωρίς φόβο και πάθος»! Το αντίθετο, ο κατηγορούμενος έχει το λεγόμενο «δικαίωμα της σιωπής». Δηλαδή σε όλες τις ερωτήσεις δεν οφείλει να πει την αλήθεια, δεν οφείλει να πει τίποτα, μπορεί απλώς να πει «αρνούμαι την κατηγορία» ή απλά να πει «δεν απαντώ»!
  Ο κατηγορούμενος ΔΕΝ ορκίζεται και κάθε τι που δήλωσε, αν είχε αναγκασθεί να ορκισθεί, απαγορεύεται να χρησιμοποιηθεί στη μετέπειτα διαδικασία. Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι πως αυτή η διάταξη δεν εφαρμόζεται αυστηρά και συχνά παραβλέπεται. Γι΄αυτό, για να μη χειροτερεύσετε τη θέση σας, αρνηθείτε να ορκισθείτε ή να υπογράψετε οποιοδήποτε έγγραφο που λέει πως κάνατε δηλώσεις υπό όρκο.
  ΠΡΟΣΟΧΗ! Μέχρι να έρθει ο δικηγόρος σας, μη δίνετε εξηγήσεις, μην προσπαθείτε να δικαιολογηθείτε, μη λέτε καν «δεν ξέρω», μην υπογράφετε τίποτα. Δεν είστε υποχρεωμένοι να απαντήσετε, οι ελληνικοί νόμοι και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σας δίνουν το δικαίωμα να μην δώσετε ΚΑΜΙΑ εξήγηση.
  Να ζητάτε διαρκώς το δικηγόρο σας. Μη σταματήσετε να το απαιτείτε, μέχρι να σας επιτρέψουν να μιλήσετε μαζί του. Είναι πρωταρχικό δικαίωμά σας, είναι παράνομο να σας το στερήσουν! Μάλιστα, αν δεν έχετε δικηγόρο, είναι υποχρεωμένοι να σας διορίσουν έναν.
  ΠΡΟΣΟΧΗ! Το μέγιστο χρονικό διάστημα που μπορούν να σας κρατήσουν στο τμήμα είναι 24 ώρες. Μετά πρέπει να σας οδηγήσουν στον εισαγγελέα ή να σας αφήσουν ελεύθερους. Αν σας κρατήσουν πάνω από 24 ώρες, διαπράττουν βαρύτατο ποινικό αδίκημα, και το ίδιο το Σύνταγμα και ο Ποινικός Κώδικας επιβάλλουν ποινές. Διαμαρτυρηθείτε έντονα και φυσικά, μετά το τέλος της διαδικασίας έχετε δικαίωμα να τους μηνύσετε.
3. Έρευνα σε ιδιωτικό χώρο
  Η έρευνα σε ιδιωτικό χώρο, όπως σπίτι, γραφείο κλπ, μπορεί να γίνει μόνο με «ένταλμα έρευνας» που πρέπει να το ζητήσετε πριν ανοίξετε την πόρτα. Επιπλέον, απαιτείται να διενεργήσουν την έρευνα τουλάχιστον δύο άτομα, από τα οποία ο ένας πρέπει να είναι δικαστικός, όχι αστυνομικός! Ελέγξτε τα στοιχεία των αστυνομικών και του δικαστικού, ελέγξτε το ένταλμα έρευνας και μόνο τότε ανοίξτε την πόρτα.
  Αν η έρευνα γίνει μέσα στην ημέρα, τότε αρκούν τα παραπάνω.
  Αν, όμως, η έρευνα γίνει νύχτα, πρέπει να υπάρχει και ένταλμα σύλληψης συγκεκριμένου προσώπου ή να διενεργείται αυτόφωρο έγκλημα. Σημειωτέον πως νύχτα είναι από τις 8 μ.μ.- 6 π.μ. το χειμώνα (1 Οκτωβρίου - 31 Μαρτίου) και 9 μ.μ. - 5 π.μ. το καλοκαίρι (1 Απριλίου - 30 Σεπτεμβρίου).
  ΠΡΟΣΟΧΗ! Άλλο είναι το «ένταλμα έρευνας» και άλλο το «ένταλμα σύλληψης». Το ένταλμα έρευνας αναφέρεται σε συγκεκριμένο χώρο, ενώ το ένταλμα σύλληψης σε συγκεκριμένο άτομο, το οποίο πρέπει να βρίσκεται στο σπίτι, την ώρα που θέλουν να εισέλθουν για να τον συλλάβουν. Αν δεν υπάρχει ένταλμα σύλληψης τη νύχτα, τότε οι αστυνόμοι πρέπει να σας πουν ότι διενεργείται αυτόφωρο έγκλημα και θέλουν να ερευνήσουν γι’ αυτό.   
  Πρέπει να μιλήσουν συγκεκριμένα και ειδικά πχ «Ακούστηκε πυροβολισμός και κραυγές, κάνουμε έρευνα για ανθρωποκτονία και σωματικές βλάβες».
Τελειώνοντας, να υπενθυμίσουμε πως ο οδηγός αυτός παρέχει νομικές συμβουλές σε πολύ απλό και πρακτικό επίπεδο, προσπαθώντας να σας «προετοιμάσει», ώστε να μη πανικοβληθείτε και προβείτε σε λόγια ή έργα που θα καταστήσουν χειρότερη τη θέση σας. Ο οδηγός αυτός ΔΕΝ αντικαθιστά σε καμία περίπτωση την ειδική νομική συμβουλή του δικηγόρου, που ο καθένας πρέπει αμέσως να καλέσει, σε περίπτωση κλήσης του από τις αρχές.
  Ευελπιστούμε, ωστόσο, πως οι πρακτικές αυτές συμβουλές θα σας φανούν χρήσιμες, καθώς «μπλεξίματα» με την αστυνομική αυθαιρεσία μπορεί να έχει ο καθένας, ακόμα και άτομα που δεν έχουν διαπράξει κανένα απολύτως έγκλημα. Και τότε θα διεξαχθεί ένας μικρός πόλεμος... η ψυχραιμία σας απέναντι στην αυθαιρεσία τους.

Της Έλλης Ισμαηλίδου,
Δικηγόρου Αθηνών