Το δικό μας, άυλο διαχρονικό «χρυσάφι», που λέγεται Ελληνική Γλώσσα…

  Χωρίς αυτή τη γλώσσα – ταυτότητα, που ξεσήκωσε πρώτη την Ελλάδα το 1821, ο σουλτάνος μιας Οθωμανικής Τουρκίας θα είχε κράτος σε όλα τα Βαλκάνια, κι εμείς οι υπήκοοι του, Τουρκικά θα μιλούσαμε σήμερα!

  Και πάντα πρέπει να σημειώνουμε (γεγονός που το Αθηνοκεντρικό μας κρατίδιο, διαχρονικά παραβλέπει), ότι σωτήρας της Ελληνικής Γλώσσας, που έφτασε να μιλιέται από εμάς (τους μισοαγράμματους), 3000 χρόνια μετά, είναι εκείνος ο σοφός γίγαντας (ο αγνοημένος)! Ο Μακεδόνας, ο Πτολεμαίος Φιλάδελφος, επίγονος ηγεμόνας της Αιγύπτου! (Πόσο τονίζεται στα σχολεία);

   Αυτός λοιπόν, 300 χρόνια προ Χριστού, ζήτησε από 70 σοφούς Εβραίους Ελληνόφωνους, τη μετάφραση της Εβραϊκής «Τορά» (Παλαιάς Διαθήκης), στην Ελληνική Γλώσσα!

   Εμείς βέβαια στο σχολείο, δεν ξέρω για τώρα, μάθαμε απλά για τους «Εβδομήκοντα»! Ούτε ότι ήταν Εβραίοι, Ελληνόφωνοι σοφοί, ούτε ότι τους ζήτησε τη μετάφραση της «Τόρα» ο Μακεδόνας Ηγεμόνας Πτολεμαίος Φιλάδελφος. (Εκείνο το «Μακεδόνας» τότε, δεν έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης… Μετά τον… Γκλιγκόροφ αγάπησαν οι Αθηνοέλληνες τους Μακεδόνες!). Ουδέν κακόν, αμιγές καλού!

   Την Ελληνική, την είχε κάνει «διεθνή» ο μέγιστος Μακεδόνας, Αλέξανδρος! (Στην Αθήνα, η οδός Μ. Αλεξάνδρου είναι ένας σκοτεινός δρόμος με μπουρδ@@@)!

   Έτσι αργότερα, τα Ευαγγέλια, οι Επιστολές (Καινή Διαθήκη) γράφτηκαν στην Ελληνική και μέσω του Χριστιανισμού, κι ιδίως της Ορθοδοξίας, έφτασε να μιλιέται μέχρι τις μέρες μας κι απ’ τη χθεσινή αγράμματη γιαγιούλα, σαν μία «ιερή γλώσσα» της θρησκείας της!

   Πάντα, όλες οι θρησκείες των λαών ξεριζώνονται, χάνονται και πολύ πιο δύσκολα απ’ τα άλλα εθνικά τους χαρακτηριστικά.

   Το «Πάτερ ημών», το «Πιστεύω», τα «Κύριε ελέησον», το «Χριστός Ανέστη» δεν ξεχνιούνται. Έτσι έζησε, κι ευτυχώς δηλαδή, η γλώσσα μας στον απλό Λαό. Κι είναι η μεγαλύτερη προσφορά της Ορθοδοξίας στον Ελληνισμό αυτή η συνεισφορά! Αστείρευτη φλέβα χρυσού… Και τα λέει η αφεντιά μου, που δε θα την έλεγες ούτε κατά διάνοια… θεούσα, ούτε εθνικιστικοβαρεμένη…

   Χάθηκαν οι γλώσσες τεράστιων αρχαίων πολιτισμών (Αιγύπτου, Ασσυρίων, Σουμερίων, Βαβυλωνίων, Φοινίκων, Μηδών, Φρυγών!). Έλληνες, Κινέζοι, Εβραίοι, Πέρσες, Ινδοί, Ιάπωνες, συνεχίζουμε, χιλιάδες χρόνια πάνω στα πατήματα θαυμάσιων αρχαίων κληρονομιών.

   Κι είναι πλούτος ασύγκριτος, κι ανυπολόγιστος αυτό! Κι ότι κι αν λέγεται για την παγκόσμια σήμερα Αγγλική, τώρα πλέον, δεν πρόκειται ποτέ να χαθούν οι αρχαίες γλώσσες που απέμειναν!

   Στο «Ένθετο» του Σαββατοκύριακου των «Νέων» της 18-19/11/23, ζητήθηκε από κάποιους συγγραφείς, ποιητές, που ζούνε και εργάζονται στο εξωτερικό, να γράψουν για την όποια δυσκολία στη συγγραφή ενός έργου τους, προκύπτει απ’ τη ζωή τους εκτός Ελλάδας.

   Ένας απ’ τους προταθέντες, ήταν ο δικός μας Θοδωρής Ρακόπουλος…

   Η Εθνική μας Ανεξαρτησία το 1821, είναι και αποτέλεσμα της Ελληνικής Γλώσσας!

 Α.Θ.Ρ.

 Θοδωρής Ρακόπουλος

 Νορβηγία

 Ζώντας (σ)την άλλη γλώσσα…

   Ο ποιητής είναι δεμένος με τη γλώσσα, η γλώσσα είναι η μόνη πατρίδα του ποιητή. Δεν υπάρχει όμως διαβατήριο, γιατί δεν υπάρχουν σύνορα σε αυτή την πατρίδα.

   Όσοι στοχάστηκαν τα σύνορα ποιητικά ο Αγγελόπουλος, ο Ταρκόφσκι- ή μέσω της ποίησης, συμφωνούν ότι η γλώσσα είναι η υπηκοότητα, η ιθαγένεια του ποιητή, κι όλα τα άλλα είναι παρεμπίπτοντα: το που ζει, το που δουλεύει, το ποια γλώσσα χρησιμοποιεί στην καθημερινότητα του.

   Να το ξεκαθαρίσουμε: Δεν υπονοώ ότι κανείς δεν μπορεί να γράψει σε άλλη γλώσσα. Πολλοί το έχουν κάνει (ο Μπέκετ, ο Μπρόντσκι), ή έχουν επιλέξει μια παραλλαγμένη μορφή της γλώσσας τους, πέρα απ’ την καθομιλουμένη.

   Στη Νορβηγία όπου μένω, πολλοί συγγραφείς γράφουν στα Nynorsk, στη δική μας γλώσσα, ιστορικά οι τρείς σπουδαιότεροι πεζογράφοι μας έγραψαν στην καθαρεύουσα.

   Τι εννοώ: Η γλώσσα του ποιητή ή της ποιήτριας είναι η πατρίδα του/της, σύμφωνοι: αλλά τη γλώσσα αυτή την φτιάχνει μόνος/η του/της, την ζει εν πολλοίς μνημονικά, εσωτερικά. Εξάλλου, σε αυτό που άχαρα αποκαλούμε «εξωτερικό», δηλ. τις «ξένες χώρες», υπάρχει η λυτρωτική περιστοίχιση του ανθρώπου που γράφει ποίηση από μίαν αμόλυντη πραγματικότητα, στην οποία η δική του γλώσσα παραμένει δική του και δεν ευτελίζεται και φθείρεται στην καθημερινή χρήση.

   Για μένα, είναι ευτυχές που δεν ακούω τη φωνή του Άδωνη Γεωργιάδη όταν ανοίγω την τηλεόραση, ή που δεν ακούω καθημερινά «την Παναγία σου», «τον Χριστό σου», «τον Ποσειδώνα σου», που συχνά στολίζουν τους Αθηναϊκούς δρόμους, ειδικά όταν ο ομιλητής κρατά τιμόνι.

   Το να κυκλοφορείς ανάμεσα στους ήχους, κάποτε κατανοητούς, κάποτε δυστέκμαρτους, μιας άλλης γλώσσας, σε καθιστά… άλλο.

   Η περίπτωση της Νορβηγικής γλώσσας είναι ιδιαίτερη, καθότι, μολονότι δεν είναι δύσκολη –απλή γραμματική, χωρίς πτώσεις και ουσιαστικά, χωρίς πολλά ανώμαλα ρήματα, με κάποιες ιδιαιτερότητες στο συντακτικό-, έχει έναν αλλόκοτο χαρακτήρα για το ελληνικό γλωσσικό αισθητήριο. Είναι τονική γλώσσα, αυτό που λαϊκά θα λέγαμε «τραγουδιστή», με διακυμάνσεις στην προφορά που ο Έλληνας δεν αποδίδει εύκολα.

   Στην δική μου περίπτωση, μιας που η γλώσσα εργασίας μου στο πανεπιστήμιο είναι κυρίως τα αγγλικά, ισορροπώ ανάμεσα σε τρείς γλωσσικούς πυλώνες.

   Τώρα, σε ό,τι αφορά την περίφημη καθημερινότητα, την οποία υποτίθεται οι ποιητ(ρι)ές αναζητούν κοντά στη γλώσσα τους, φοβάμαι ότι δεν συμφωνώ με την παράδοση που ξεκινά από τον Σεφέρη, που αγωνιούσε να γυρίσει στην πατρίδα του για να περιστοιχίζεται από τη δική του γλώσσα.

   Μέχρι τον Σεφέρη, ας μην το ξεχνάμε, οι περισσότεροι σπουδαίοι Έλληνες ποιητές έδρασαν εκτός ελλαδικού χώρου (Σολωμός, Κάλβος, Καβάφης), ή στα περιθώρια και στην περιφέρεια του ελλαδικού κράτους και της ιδεολογίας του (Παπατσώνης, Καρυωτάκης). Κάτι παρόμοιο ισχύει και στους πεζογράφους, εξάλλου.

   Η εστίαση της ελληνικής εμπειρίας στον ελλαδικό χώρο, και δη στην Αθήνα, δεν πιστεύω ότι πλούτισε την ελληνική ποίηση – ίσως μάλιστα της αφαίρεσε κάτι από την εξωστρεφή δυναμική της.

   Κοντολογίς: Μια χαρά, πιστεύω, μπορεί να λειτουργεί ο ποιητής ή η ποιήτρια που γράφει στα ελληνικά, ζώντας σε «ξένο» τόπο. Γλιτώνει μεγάλο κομμάτι από την τριβή του ιδιαίτερού του χώρου, της γλώσσας του, κρατώντας την πιο πολύ δική του. Γλιτώνει, όπως είπε και ο μεγαλύτερος έλληνας ποιητής, που σχέση με την Ελλάδα δεν είχε καμία… μες στην πολλή συνάφεια τους κόσμου/ μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

   Κατά τα άλλα, ισχύει ό,τι, και στην ελληνική ποίηση, όπως σε όλα τα πεδία έκφρασης, και μάλιστα στο θεσμικό επίπεδο, ψηφίζουν οι παρόντες.

   Δεν πειράζει, νομίζω σιγά – σιγά θα οδηγούμαστε όλο και περισσότερο στη συνολική παραδοχή ότι τα ελληνικά ήταν πάντα μια γλώσσα διασπορική, και ότι η αναζήτηση χαμένων κέντρων δεν οδηγεί πουθενά – και σίγουρα δεν μπορεί να οδηγεί στην συγκεντροποίηση της ελληνικής ποιητικής ζωής στην πρωτεύουσα του ελλαδικού κράτους.

   Όσο και αν αγαπάμε την Αθήνα, μπορούμε να σκεφτόμαστε ελληνικά και πέρα από τα σύνορα του Λεκανοπεδίου – από την Κύπρο στις ΗΠΑ κι από την Αυστραλία στο μακεδονικό συνεχές…