Παρουσίαση του βιβλίου «Βαλκανικά Παραμύθια» του Κώστα Τσουμήτα…

  Ένας καλός παραμυθάς μπορεί να είναι ένας δεινός αφηγητής ιστοριών ή αντίστοιχα ένας καλλιεργημένος ψεύτης. Μπορεί επίσης τα παραμύθια να «ανακαλύφθηκαν» για λόγους παραμυθίας, εξαπάτησης, πειθούς ή, από την άλλη, για λόγους απλής μεταλαμπάδευσης της λαϊκής σοφίας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα παραμύθια απασχόλησαν κι απασχολούν, κυριολεκτικά και μεταφορικά, μικρούς και μεγάλους ακροατές, αφηγητές και συγγραφείς, στο παρελθόν αλλά και τώρα.

 

  Οι αδελφοί Γκριμ (Jacob και Wilhelm Grimm) ήταν αυτοί που για πρώτη φορά στην Ευρώπη και σαφώς επηρεασμένοι από το κίνημα του ρομαντισμού συλλέγουν, μελετούν και καταγράφουν παραμύθια προορισμένα για ενήλικες με σκοπό την ενδελεχή μελέτη της γερμανικής γλώσσας αλλά και την ενίσχυση της γερμανικής συνείδησης. Παρομοίως και στην Ελλάδα, τα παραμύθια εντάσσονται στο πλαίσιο της δημώδους λογοτεχνίας κι εμφανίζονται με σκοπό να συμβάλλουν στη διαμόρφωση κι ενίσχυση της εθνικής ταυτότητας.

  Ποιο να είναι άραγε αυτό το μαγικό συστατικό των παραμυθιών που τα κάνει τόσο ανθεκτικά στο χρόνο και τους προσδίδει τόσες πολλές ιδιότητες;

  Πόσο απαραίτητα είναι για την ανθρώπινη ύπαρξη; Και πώς οι ομοιότητες κι οι διαφορές μεταξύ παραμυθιών προερχόμενων από διαφορετικές χώρες και γραμμένων σε διαφορετικές γλώσσες, περιχαρακώνουν κι οριοθετούν τον ίδιο τον πολιτισμό των χωρών αυτών και «ενισχύουν» τις αντίστοιχες γλώσσες;

  Ο Κώστας Τσουμήτας μένει στο Αμύνταιο και είναι δάσκαλος και διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Πύργων. Κατά τη διάρκεια φοίτησής του στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Γλώσσες και Πολιτισμός των Χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης» του Τμήματος Βαλκανικών και Σλαβικών Σπουδών (Τμήμα το οποίο πλέον δεν θα βρείτε στην Φλώρινα) του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας τού γεννήθηκε η ιδέα να συγκεντρώσει μια συλλογή παραμυθιών από χώρες των Βαλκανίων, προκειμένου να ερευνήσει τις ομοιότητες και διαφορές που πιθανώς υπάρχουν ανάμεσά τους.

  Η ιδέα ισχυροποιήθηκε αφενός λόγω της ιδιότητας του δασκάλου, καθώς τα παραμύθια αποτελούν για τον ίδιο ένα πρώτης τάξεως εργαλείο για εφαρμογή πληθώρας διδακτικών προσεγγίσεων και αφετέρου λόγω των συχνών ταξιδιών του στις βαλκανικές γειτονικές χώρες.

  Το αποτέλεσμα ήταν η συγκέντρωση πολλών παραμυθιών, κάποια από τα οποία χρειάστηκε να καταγραφούν ή να μαγνητοφωνηθούν, καθώς του μεταδόθηκαν προφορικά ως αφηγήσεις της λαϊκής παράδοσης. 

  Στο βιβλίο του «Προσεγγίσεις Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης- Βαλκανικά Παραμύθια», ο Κώστας Τσουμήτας παρουσιάζει κάποια από αυτά τα παραμύθια που ήρθαν στα χέρια του κατά τη διάρκεια της αναζήτησής του και προέρχονται από την Ελλάδα, την Βουλγαρία, την Σερβία, την Π.Γ.Δ.Μ., την Αλβανία, την Κροατία και την Ρουμανία. Στη συλλογή αυτή υπάρχουν επίσης ένα βλάχικο παραμύθι και ένα παραμύθι Ρομά.

  Πέρα από το σημαντικό γεγονός της συνύπαρξης, σε γραπτή πλέον μορφή, αυτών των προφορικών αρχικά παραδόσεων, η εν λόγω συλλογή παραμυθιών δίνει τη δυνατότητα να δούμε τη γραπτή μορφή των ίδιων των γλωσσών στις οποίες αποτυπώθηκαν. Όλα τα παραμύθια είναι μεταφρασμένα στα ελληνικά, ενώ παρατίθεται ταυτόχρονα το κάθε πρωτότυπο κείμενο.

  Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύντομη αναφορά σε προτάσεις για την αξιοποίηση των παραμυθιών στην εκπαιδευτική πράξη και τα ποικίλα πλεονεκτήματα που αποκομίζουν τα παιδιά από την ανάγνωση ή την ακρόαση παραμυθιών. Αυτός προφανώς ήταν και ο λόγος που ο συγγραφέας πήρε την πρωτοβουλία και η συλλογή αυτών των βαλκανικών παραμυθιών θα διανεμηθεί δωρεάν σε όλα τα Δημοτικά σχολεία της περιοχής, προς ενίσχυση των σχολικών βιβλιοθηκών.
  Η παρουσίαση του βιβλίου έχει προγραμματιστεί για την Τετάρτη 15 Οκτώβρη στις 7 μ.μ. στο Εμπορικό Επιμελητήριο Πτολεμαΐδας. Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Μαρία Φιλίππου – e-ptolemeos