Έφυγε η Μπέμπα, η μαμή…

Του Α.Θ.Ρ. (από το ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ που κυκλοφορεί)

  Σίγουρα, από κάποια αντιεπιστημονική παραδοχή, θεωρείται σαν το αρχαιότερο επάγγελμα στην ιστορία του ανθρώπου, αυτό της πόρνης.

  Αποκλείεται ο πρωτόγονος άνθρωπος να ‘χε στο πρόγραμμά του απ’ τα πρώτα του ενδιαφέροντα τον πληρωμένο –έστω και με κάποιο γυαλιστερό κογχύλι- έρωτα, τότε, τα χρόνια της άγριας ελευθερίας και της κυριαρχίας του ισχυρού.

  Εγώ, σαν πρώτο επάγγελμα, θα ‘βαζα αυτό της μαμής.

  Της γυναίκας της έμπειρης, που βοηθούσε την επίτοκη στη θαυμαστή και φοβερή διαδικασία της πρωτόγονης γέννας.

  Κάποια μεγάλη γυναίκα της ομάδας, ψύχραιμη, πιο ικανή, πιο κοινωνική, σίγουρα θα ήταν η πρώτη «επαγγελματίας» μαμή, που θα κέρδιζε για την προσφορά της και …κάποιο κογχύλι ή δόντι άγριου ζώου για μποναμά.

  Πάντα ξεχωριστή και σεβαστή ήταν, σ’ όλες τις αρχαίες και νεότερες κοινωνίες του κόσμου, η μαμή, μέχρι πριν 3 - 4 δεκαετίες, που η γέννα έγινε υπόθεση του νοσοκομείου, της ιδιωτικής κλινικής, του ανθοπωλείου, του ζαχαροπλαστείου, του ασφαλιστικού ταμείου που πληρώνει και του γκλαμουράτου μαιευτήρα – γιατρού, που έχει αναγάγει σε άσκηση υψηλής ιατρικής μια φυσιολογική λειτουργία της γυναίκας.

  Ακόμα και οι βασίλισσες πριν 50 χρόνια γεννούσαν στο παλάτι και περίμενε απ’ έξω ο χάνος λαός, που πεθαίνει για μεγαλεία, να ακούσει το χαρμόσυνο γεγονός.

  Και για να προλάβω την αντίδραση κάποιου μαιευτήρα – γιατρού, θα πω ότι και βέβαια η γέννα στο νοσοκομείο είναι προοδευτική κατάκτηση του πολιτισμού και της ιατρικής.

  Και έχει μειωθεί στο απειροελάχιστο η νεογνική και γυναικεία θνησιμότητα και αυτό είναι ένας δείκτης του επιπέδου μιας χώρας σε σχέση με κάποια άλλη.

  Βέβαια, σαν παράπλευρη συνέπεια, έχουν αυξηθεί στο έπακρο –ιδίως στην Ελλάδα- οι καισαρικές, με ό,τι συνεπάγεται αυτό.

Από την τιμητική βράβευση της Βασιλικής Καραμάνου στην 

«Γιορτή της Μητέρας» που διοργάνωσε ο Δήμος Αμυνταίου το 2008

  Η πρώτη επιστήμονας Μαία στην πόλη και όλη την περιοχή μας (από το 1952) ήταν η Βασιλική Καραμάνου ή Μπέμπα, για όλους μας, μικρούς και μεγάλους.

  Μια «Μπέμπα» που έφυγε πλήρης ημερών…

  Με οικογενειακή καταγωγή το Μοναστήρι, με πατέρα Συμβολαιογράφο και Ξενοδόχο, είχε έναν «αέρα» που ξέφευγε απ’ αυτόν της μικρής μας επαρχίας.

  Μισόν αιώνα στάθηκε δίπλα, πάνω, μπρός στην ετοιμόγεννη, που ιδρωμένη, με σφιγμένα δόντια, ούρλιαζε στις ωδίνες της γέννας. Και ύστερα, χαμογελώντας γλυκά, ανακουφισμένη, φιλούσε το νεογέννητο που τις πρόσφερε η μαμή χαμογελώντας …είναι παίδαρος καλή μου!! Είναι κούκλα καλή μου!!

  Ορισμός του ακούραστου, του πρόθυμου, του πανέτοιμου να τρέξει μέρα – νύχτα, του χαμόγελου, υπήρξε η Μπέμπα και κανείς δεν θα το αρνηθεί.

  Πάντα κοκέτα, με το έντονο κόκκινο κραγιόν, πάντα καλομίλητη κι ευγενική, ζωόφιλη μέχρι παρεξήγησης, αντισυμβατική στα καθιερωμένα, μια ξεχωριστή παρουσία που άφησε έντονο αποτύπωμα.

  Δεκάδες χιλιάδες τα παιδιά που αφαλόκοψε. Άνδρες και γυναίκες, ώριμοι σήμερα, είδαν το πρώτο θαμπό φως στα χέρια της Μπέμπας.

  Ατελείωτες ιστορίες, περιπέτειες, απ’ την πολυτάραχη διαδρομή της, είχε να διηγηθεί, πάντα απόλυτα εχέμυθα –χωρίς ονόματα-, άλλοτε σοβαρές κι άλλοτε σκαμπρόζικες.

   …Τότε, την εποχή της παρθενιάς και των «παρθενοραφών» που αποκαθιστούσε την τάξη και την τιμή του ζωηρού κοριτσιού, να ‘χει πρόσωπο στον αφελή νιόπαντρο σύντροφο της και το σεντόνι…

  …Με κλωστή κόκκινη, πάντα «Μουλινέ», έλεγε, γελώντας πονηρά, η Μπέμπα…

  Στις φοβερές συνθήκες της τότε εποχής, χωρίς συγκοινωνία και μέσα, με βαρύτατους χειμώνες κι αποκλεισμένα για μέρες χωριά, χωρίς ένα ασθενοφόρο, έναν ορό, έναν βοηθό, μόνη η μαμή, ο θεός, η τύχη.

  Η ζωή κι ο θάνατος, κορώνα – γράμμα!

  Ηρωικές εποχές, ηρωικοί άνθρωποι, γιατροί και μαίες που φεύγουν, έφυγαν, ανεπιστρεπτί.

  Τότε που η μάχη με το χάρο δίνονταν μοναχικά απ’ τον γιατρό, την μαία, καθημερινά και ήθελε ψυχή, δύναμη, γνώση, κουράγιο, υπομονή και ατέλειωτη αγάπη για τον άνθρωπο και τη δουλειά σου, για να επιβιώσεις.

  Τώρα, το βαρύ περιστατικό απ’ το Βροντερό της Πρέσπας θα φτάσει στην Φλώρινα, από εκεί πιθανόν Θεσσαλονίκη ή και Αθήνα, κι αν χρειαστεί στο ειδικό Νοσοκομείο κάποιας Ευρωπαϊκής ή Αμερικάνικης πόλης.

  Η ευθύνη, το βάρος της, διαχέονται, δεν τις φορτώνεται ένας. Και είναι ασήκωτο το βάρος της ευθύνης για τη ζωή του άλλου…

  Και δεν μιλώ για το νομικό της μέρος, αλλά για το ηθικό, που είναι ψυχοφθόρο για τον θεραπευτή που αγωνιά για την τύχη του αρρώστου του.

  Βέβαια, το «κόστος» της ζωής της τότε εποχής ήταν πολύ μικρότερο σε σχέση με το ασήκωτο σημερινό.

  Ο πατέρας μου έλεγε ότι η θεία μας, η Ευτέρπη του Λεωνίδα, είχε κάθε χρόνο έναν θάνατο μικρού και μια καινούργια γέννα!

  Η ζωή και ο θάνατος έπαιζαν ατελείωτο κρυφτό στην τότε τριτοκοσμική Ελλάδα, που σε τίποτε δεν μοιάζει –όσο κι αν τα τραγικοποιούμε- το σημερινό μας χάλι.

  Και φυσικά, μιλάμε για συνθήκες πριν 50 χρόνια, που πολύ λίγο διέφεραν απ’ αυτές των προηγούμενων 1000 ή 2000 χρόνων!

  Η Σοφία, η Μαία μου στο Ξινό, το ’80, μου έλεγε ότι όταν υπηρετούσε γύρω στα ’60 στην Μελίτη, υπήρχε παλιό έθιμο στην περιοχή, στη γέννα να φυσά μια στάμνα η επίτοκος, για να εξωθήσει και να κόβει η πρακτική μαμή τον ομφάλιο λώρο με δρεπάνι! Με φυσική εύλογη αιτία κάποια νεογνά να πεθαίνουν από τέτανο!

  Η Μπέμπα και ο μακαρίτης εδώ και χρόνια Χρήστος Καρβουνιάρης, που έκτισε πανέμορφα κι αθάνατα δημόσια κτήρια σ’ όλο το νομό μας, εκτός απ’ τη σεβαστή μνήμη για τη σπανιότητα τους, μας αφήνουν και δυο υπέροχα, ευγενικά και άξια παλικάρια και λαμπρούς επιστήμονες, τον Άρη και τον Μάριο.

ΥΓ. Έφυγε πλήρης ημερών ο φίλος μας, Εύδοξος Γκερσάνης, απ’ το Ξινό Νερό, ο «ψηλός». Ένας γνήσιος λαϊκός, πληθωρικός, κοινωνικός άνθρωπος.

  Αυτός, μαζί με τον Κοσμά Δαμιανίδη, τον Παύλο Στεφανίδη, τον Κώστα Γκότση, όλοι τους πλέον μακαρίτες, στήσαν απ’ το ’74 μέχρι το ’78, ό,τι υπήρχε τότε σαν ΠΑΣΟΚ στο Νομό Φλώρινας.

  Τότε, που μέλος του ΠΑΣΟΚ, περίπου αντιμετωπίζονταν σαν μέλος της 17Ν.

  Και βέβαια, μέχρι το ’78, τα μέλη του ΠΑΣΟΚ στο Νομό δεν ήταν περισσότερα απ’ τα μέλη της 17Ν…

  Κι επειδή για τους νέους όλα αυτά είναι αστειότητες …και τι με νοιάζουν εμένα που δεν έχω δουλειά, και πιθανόν έτσι να είναι…, θα αναφέρω, έτσι για την ιστορία, δυο περιστατικά.

  Εκλογές 1974. Τέσσερις μήνες μετά την πτώση της χούντας.

  Α) Ο Θεοχαρίδης υποψήφιος τότε της Ένωσης Κέντρου του Μαύρου, μιλάει στο Σκλήθρο στο καφενείο. Γεμάτο το καφενείο ν’ ακούσουν τον αγαπητό τους Δήμο.

  Στο τραπέζι του ομιλητή Θεοχαρίδη, λες και ήταν υποψήφιος κι αυτός, αυτόκλητα καθισμένος, φαρδύς πλατύς ο νωματάρχης του χωριού, ο Κασόλας, με το βλέμμα καρφωμένο στα πρόσωπα και τις αντιδράσεις των πολιτών.

  Ήμουν παρών στο γεγονός.

  Θυμάμαι ακόμα τα λόγια του Θεοχαρίδη. …Ψηφίστε μας, για να μην φοβάστε τη Χωροφυλακή!!

  Αυτά ήθελε ν’ ακούσει ο Δημοκρατικός κόσμος, αυτό τον πονούσε. Δεν ζητούσε αύξηση στις επιδοτήσεις.

  Φυσικά, οι υποψήφιοι του ΠΑΣΟΚ δεν μίλησαν ούτε στην Φλώρινα, ούτε στο Αμύνταιο.

  Β) Το πρώτο φεστιβάλ Νεολαίας ΠΑΣΟΚ στο νομό μας έγινε το 1978. Η είσοδος του γηπέδου, με πρόφαση να μην εισβάλουν αντιφρονούντες και για την αποτροπή επεισοδίων (η μόνιμη τότε πρόφαση της Αστυνομίας) είναι φρακαρισμένη από δεκάδες αγριωπούς χωροφύλακες…

  Έτσι, για να μπορέσεις να μπεις στο γήπεδο, χρειαζόταν να λες συνέχεια …συγνώμη να περάσω… για να σου ανοίξουν χώρο να περάσεις ανάμεσα τους.

  Φυσικά, ούτε 100 άνθρωποι δεν τόλμησαν να εισχωρήσουν στο πολιορκημένο γήπεδο.

  Ήταν η εποχή που έλεγες …ποιος θα μας προστατέψει απ’ τους προστάτες!

  Τι μας λες τώρα ρε μυστήριε; Θα πει κάποιος, πιθανόν δικαιολογημένα.

  Απλά φίλε μου, φωτογραφίες του παρελθόντος μας καταθέτω. Το αρνητικό τους φιλμ.

  Η εστίαση του φακού μόνο στο πρόσφατο 2 – 3 ετών παρελθόν μας και του επίκαιρου σοβαρού προβλήματος που προέκυψε, μας κάνει να χάνουμε την επαφή μ’ όλο το κάδρο της ελληνικής παθογένειας.

  Μια παθογένεια που θέλει γενικότερη ανακατασκευή, μέσα από όρους όμως και στα πλαίσια μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής δημοκρατικής πολιτείας, με σωφροσύνη, ωριμότητα, λογική, ανάληψη της αναλογούσης ευθύνης απ’ τον καθένα και χωρίς κορώνες, τσιτάτα και προπαντός, μπουνο-κλωτσίδι.

  (Από τέτοια οι παλιότεροι έχουμε χορτάσει)…