Ο διαχρονικός ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης…

Γράφει ο Γιώργος Θεοχαρίδης

Πτυχιούχος Ιστορικός-Φιλόλογος 

(Από την έντυπη έκδοση του ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟΥ)

  Μετά το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου στην προσπάθεια να υπάρξει ένα κλίμα σταθεροποίησης μεταξύ των γειτονικών χωρών της σημερινή Ευρωζώνης, μπήκε σε εφαρμογή η σύνθεση του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

  Έτσι το 1950, με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα εγκαινιάζεται η αρχή της Ένωσης των Ευρωπαϊκών χωρών σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, με στόχο την διασφάλιση της διαρκούς ειρήνης.

  Βέλγιο, Γαλλία Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργου και οι Κάτω Χώρες αποτέλεσαν τα ιδρυτικά της Νέας αυτής αρχής , γνωστής ως αρχής των συνεργασιών.

  Ουσιαστικά οι ηγεσίες της Ε.Ε. αντιλαμβανόμενες ότι ως μεμονωμένα κρατίδια θα υστερούσαν έναντι των υπερδυνάμεων, επεδίωξαν το σχηματισμό ενός ολοκληρωμένου υπέρ-κράτους, το οποίο στηριζόμενο στην συνεκτικότητα και αποτελεσματικότητα , θα μπορούσε να επιβιώσει και παράλληλα να διαχειριστεί τα προβλήματα και τις προκλήσεις που θα προέκυπταν βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα.

  Το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης δεν εξαντλήθηκε στην διαφύλαξη της ειρήνης και την σύγκλιση των οικονομικών μεγεθών, αλλά απέκτησε ευρύτερες διαστάσεις. Έγινε όραμα συγκλίσεως σε όλα τα επίπεδα: θεσμών, αξιών, παιδείας, πολιτισμών.

Ένα όραμα που προέβλεπε στην διαμόρφωση ενός Ενιαίου Ευρωπαϊκού πυρήνα , όπου οι λαοί πέρα από τη δική τους ξεχωριστή συνείδηση, θα νιώθουν ότι έχουν μια κοινή πατρίδα. Θα βιώνουν την Ευρώπη ως ενιαίο χώρο , ως σύνθετη ολότητα, ως χώρο συνάντησης και αλληλεπίδρασης πολιτισμών, όπου όλοι μαζί θα απαρτίζουν τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό.

  Η χώρα μας αποτελεί επίσημο μέλος της Ευρωπαϊκής οικογένειας από το 1981. Ως μέλος της Ευρωπαϊκής οικογένειας συνέβαλε στην Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και αποκόμισε σημαντικά οφέλη σε  τομείς όπως η οικονομία, η εργασία, ο πολιτισμός, τα δημόσια έργα, το περιβάλλον κ.α.

  Έτσι η Ελλάδα παρά τις αδυναμίες και την διαφθορά του πολιτικού συστήματος, κατάφερε να σημειώσει αξιόλογη πρόοδο στις υποδομές και να εφαρμόσει υψηλού επιπέδου προδιαγραφές σε διάφορους τομείς και δραστηριότητες.

  Όμως η σοβαρή χρηματοπιστωτική κρίση που ξεκίνησε στο τέλος 2008, αποκάλυψε τις αδυναμίες και τις παραλείψεις του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

  Μπορούμε να πούμε ότι τα προβλήματα που προέκυψαν, εντοπίζονται σε  δύο βασικά ερωτήματα:

  Πρώτον, με ποιο τρόπο θα επιτυγχάνονταν η σύγκλιση κρατών που παρουσίαζαν ανομοιομορφίες σε όλα τα επίπεδα και τις δράσεις; (πχ ρυθμοί ανάπτυξης)

  Και Δεύτερον, ποιο θεσμικό πλαίσιο θα προστάτευε οποιοδήποτε κράτος-μέλος της Ενωμένης Ευρώπης, που θα απειλείτο από τις τυχοδιωκτικές παρεμβάσεις τρίτων, λόγω των αδυναμιών που θα εμφάνιζε στην εναρμόνιση των Ευρωπαϊκών σταθερών-δεδομένων;

  Τα επόμενα βήματα της Ευρωζώνης είναι καθοριστικά και ίσως κρίνουν το παρόν και το μέλλον της Ευρωπαϊκής κοινότητας.

  Εκείνο που θα πρέπει να γίνει άμεσα αντιληπτό είναι ότι η -πραγματική- σύγκλιση χωρίς εναρμόνιση δεν μπορεί να επιτευχθεί. Εναρμόνιση στην αγορά εργασίας, στην παραγωγικότητα, στο φορολογικό καθεστώς, στο συνταξιοδοτικό στις πολιτικές για την ανταγωνιστικότητα και κυρίως στην δημοσιονομική πολιτική.

  Επιπλέον κρίνεται αναγκαίος ο επαναπροσδιορισμός τόσο των συνθηκών που διέπουν την Ένωση (Μάαστριχ, Άμστερνταμ…), όσο και ο ρόλος των θεσμικών οργάνων που την περιβάλλουν (λ.χ. Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Συμβούλιο Υπουργών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κτλ…).

  Είναι επίσης προφανές ότι απαιτούνται αυστηρότερα κριτήρια αξιολόγησης των κρατών που επιθυμούν να εισέλθουν στους κόλπους της Ε.Ε., προκειμένου να αποφευχθούν οι αναταράξεις και οι ανωμαλίες που παρατηρούνται σήμερα.

  Τέλος οι Ευρωπαίοι ηγέτες οφείλουν να συμφωνήσουν από κοινού σε ένα στρατηγικό σχεδιασμό σωτηρίας και εξυγίανσης όσων μελών της Ένωσης αντιμετωπίζουν προβλήματα (εναρμόσης, ρευστότητας κτλ…) ,έτσι ώστε να μην θίγεται το κύρος και  αξιοπιστία  της Ε.Ε. και το κυριότερο να αποκλειστεί κάθε ενδεχόμενο απώλειας των Ευρωπαϊκών κεκτημένων.