Τα οφέλη του παπαρουνόσπορου…

 (Γράφει η Ιωάννα Καλυβά* στο ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ που κυκλοφορεί)

  Το φυτό παπαρούνας (Papaver smoniferum) χρησιμοποιείται ως παραδοσιακό φάρμακο εδώ και αιώνες. Ιθαγενές στην Ανατολική Μεσόγειο, τα άνθη του διατίθενται σε διάφορα χρώματα, κυρίως λευκά και κίτρινα.

   Οι σπόροι που παράγουν αυτά τα άνθη είναι μικροί, στρογγυλοί και μπλε, μαύροι ή ανοιχτοί έως σκούροι γκρι, ανάλογα με το πού καλλιεργούνται.

   Οι σπόροι παπαρούνας χρησιμοποιούνται σε αρτοσκευάσματα και παραδοσιακά πιάτα παγκοσμίως. Τόσο οι σπόροι όσο και το έλαιό τους λέγεται ότι προσφέρουν διάφορα οφέλη για την υγεία, από την αντιμετώπιση πονοκεφάλων και βήχα έως τη θεραπεία του άσθματος και της αϋπνίας. Κάποια από τα οφέλη του είναι:

 1. Είναι πλούσιος σε θρεπτικά συστατικά και αντιοξειδωτικά

   Όπως οι περισσότεροι σπόροι, οι σπόροι παπαρούνας είναι πλούσιοι σε φυτικές ίνες, φυτικά λίπη και διάφορα άλλα θρεπτικά συστατικά. Μία κουταλιά της σούπας (9 γραμμάρια) παρέχει:

 • Θερμίδες: 46

 • Πρωτεΐνη: 1,6 γραμμάρια

 • Λίπος: 3,7 γραμμάρια

 • Υδατάνθρακες: 2,5 γραμμάρια

 • Φυτικές ίνες: 1,7 γραμμάρια

 • Μαγγάνιο: 26% της Ημερήσιας Αξίας (ΗΑ)

 • Χαλκός: 16% της ΗΑ

 • Ασβέστιο: 10% της ΗΑ

 • Μαγνήσιο: 7% της ΗΑ

 • Φώσφορος: 6% της ΗΑ

 • Ψευδάργυρος: 6% της ΗΑ

 • Θειαμίνη: 6% της ΗΑ

 • Σίδηρος: 5% της ΗΑ

   Οι σπόροι παπαρούνας είναι ιδιαίτερα πλούσιοι σε μαγγάνιο, ένα ιχνοστοιχείο σημαντικό για την υγεία των οστών και την πήξη του αίματος. Αυτό το μέταλλο βοηθά επίσης το σώμα μας να αξιοποιήσει τα αμινοξέα, τα λίπη και τους υδατάνθρακες. Έχουν επίσης υψηλή περιεκτικότητα σε χαλκό, ένα μέταλλο που είναι απαραίτητο για την παραγωγή συνδετικού ιστού και τη μεταφορά σιδήρου.

   Οι σπόροι μπορούν να υποβληθούν σε ψυχρή έκθλιψη για την παραγωγή ελαίου παπαρουνόσπορου, το οποίο είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε ω-6 και ω-9 λιπαρά. Περιέχει επίσης μικρές ποσότητες του απαραίτητου ω-3 λιπαρού άλφα-λινολενικού οξέος (ALA).

   Η έρευνα συνήθως συνδέει τις δίαιτες πλούσιες σε αυτά τα λιπαρά με βελτιωμένη συνολική υγεία και χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Ωστόσο, οι δίαιτες με υψηλή αναλογία ω-6 προς ω-3 μπορεί να συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο φλεγμονής και ασθενειών. Ως εκ τούτου, δεν πρέπει να καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες ελαίου παπαρουνόσπορου ή άλλων ελαίων πλούσιων σε ω-6 σε τακτική βάση.

   Τέλος, οι σπόροι παπαρούνας και το έλαιο τους είναι μια καλή πηγή πολυφαινολών, ενός τύπου αντιοξειδωτικού που μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο παθήσεων όπως οι καρδιακές παθήσεις.

 2. Μπορεί να περιέχει αναλγητικές ενώσεις

   Το φυτό της παπαρούνας περιέχει μορφίνη, κωδεΐνη, θηβαΐνη και άλλα αλκαλοειδή οπίου γνωστά για τις αναλγητικές, ηρεμιστικές και υπνωτικές τους ιδιότητες. Αυτές οι ενώσεις βρίσκονται συχνά σε φάρμακα που προορίζονται για αυτές τις χρήσεις.

   Αυτά τα αλκαλοειδή συνήθως υπάρχουν στο γαλακτώδες λευκό υγρό του λοβού της παπαρούνας, γνωστό και ως λατέξ παπαρούνας.

   Οι σπόροι παπαρούνας δεν περιέχουν φυσικά ενώσεις οπίου, αλλά μπορεί να μολυνθούν με αυτές κατά τη συγκομιδή ή ως αποτέλεσμα βλάβης από παράσιτα. Έτσι, πριν φτάσουν στα ράφια των σούπερ μάρκετ, οι σπόροι παπαρούνας συνήθως καθαρίζονται για να απαλλαγούν από τυχόν αλκαλοειδή οπίου με τα οποία μπορεί να έχουν έρθει σε επαφή.

   Ωστόσο, είναι δυνατό να βρείτε και να αγοράσετε άπλυτους σπόρους παπαρούνας που περιέχουν υψηλότερα επίπεδα αυτών των οπιοειδών. Οι άπλυτοι σπόροι παπαρούνας συχνά προτείνονται ως φυσική εναλλακτική λύση σε ορισμένα φάρμακα. Όμως οι άπλυτοι σπόροι παπαρούνας ενέχουν αρκετούς κινδύνους για την υγεία, ο πιο σοβαρός από τους οποίους είναι ο τυχαίος θάνατος. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να καταναλώνονται μόνο υπό ιατρική παρακολούθηση.

 3. Μπορεί να ενισχύσει την υγεία της καρδιάς και του δέρματος

   Το έλαιο παπαρουνόσπορου είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά, τα οποία μπορεί να είναι ευεργετικά για την καρδιά και το δέρμα. Έρευνες δείχνουν ότι οι δίαιτες πλούσιες σε ακόρεστα λιπαρά μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιακών

προσβολών και εγκεφαλικού επεισοδίου έως και 17%. Η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών στη διατροφή με ακόρεστα λιπαρά μπορεί να είναι ιδιαίτερα επωφελής.

   Λάβετε υπόψη ότι οι δίαιτες με υψηλή αναλογία ω-6 προς ω-3 μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο φλεγμονών και ασθενειών. Ως εκ τούτου, ίσως είναι καλύτερο να αποφεύγετε την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων ελαίων πλούσιων σε ω-6, συμπεριλαμβανομένου του ελαίου παπαρουνόσπορου, σε τακτική βάση.

   Πρόσθετες έρευνες δείχνουν ότι τα λιπαρά στο έλαιο παπαρουνόσπορου μπορούν επίσης να υποστηρίξουν την επούλωση πληγών, καθώς και να αποτρέψουν τις αλλοιώσεις όταν εφαρμόζονται απευθείας στο δέρμα. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα.

 Άλλα οφέλη

   Οι σπόροι παπαρούνας συχνά λέγεται ότι προσφέρουν διάφορα άλλα οφέλη, όπως η προώθηση της πέψης, η ενίσχυση της υγείας του δέρματος και των μαλλιών, και η αντιμετώπιση πονοκεφάλων, βήχα και άσθματος. Παρόλο που δεν υπάρχουν άμεσες μελέτες, ορισμένες έρευνες συνδέουν μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά ή ενώσεις των σπόρων παπαρούνας με ορισμένα από αυτά τα αποτελέσματα.

 • Μπορεί να βοηθήσουν στην πέψη. Οι σπόροι παπαρούνας είναι πλούσιοι σε φυτικές ίνες, οι οποίες μπορούν να βελτιώσουν την υγεία του εντέρου και να μειώσουν τη δυσκοιλιότητα.

 • Μπορεί να προστατεύσουν από ορισμένες ασθένειες. Τα αντιοξειδωτικά σε αυτούς τους σπόρους μπορούν να προστατεύσουν το σώμα σας από κυτταρικές βλάβες και διάφορες ασθένειες.

 • Μπορεί να ενισχύσουν τη γονιμότητα. Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες που έχουν λάβει προϊόντα που προέρχονται από έλαιο παπαρούνας μέσω των σαλπίγγων τους μπορεί να βιώσουν βελτιωμένη γονιμότητα.

 Παρόλο που αυτά τα αποτελέσματα είναι πολλά υποσχόμενα, απαιτείται περαιτέρω έρευνα.

 Συμπέρασμα

   Οι σπόροι παπαρούνας είναι πλούσιοι σε υγιείς φυτικές ενώσεις και θρεπτικά συστατικά όπως το μαγγάνιο. Αυτοί οι σπόροι και το έλαιο τους μπορούν να ενισχύσουν τη γονιμότητα και να βοηθήσουν την πέψη, αν και χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για πολλά από τα οφέλη τους. Οι σπόροι παπαρούνας που βρίσκονται στα σούπερ μάρκετ ή σε αρτοσκευάσματα θεωρούνται ευρέως ασφαλείς.

 * Ιωάννα Καλυβά

 Διαιτολόγος - Διατροφολόγος