Στέβια: Ασφαλές γλυκαντικό ή όχι;

 (Από το ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ που κυκλοφορεί)…

Τι είναι η στέβια;

  Η Stevia είναι ένα φυσικό γλυκαντικό που προέρχεται από τα φύλλα του φυτού stevia (Stevia rebaudiana). Ενώ έχει μηδενικές θερμίδες, είναι 200 φορές πιο γλυκιά από την επιτραπέζια ζάχαρη και για αυτόν τον λόγο αποτελεί μια δημοφιλή επιλογή για πολλούς ανθρώπους που αφενός θέλουν να μειώσουν το σωματικό τους βάρος αφετέρου να μειώσουν την πρόσληψη της ζάχαρης.

Μορφές στέβια

  Η Stevia διατίθεται σε διάφορες ποικιλίες, που η καθεμία διαφέρει ως προς τη μέθοδο επεξεργασίας αλλά και στα συστατικά της. Πολλά δημοφιλή προϊόντα όπως το Stevia in the Raw και το Truvia είναι μείγματα stevia, αποτελώντας τις πιο επεξεργασμένες μορφές παρασκευασμένες με τη βοήθεια άλλων γλυκαντικών όπως η μαλτοδεξτρίνη και η ερυθριτόλη.

  Τα αποξηραμένα φύλλα της Stevia rebaudiana και oι γλυκοζίτες στεβιόλης (stevioside, rebaudioside A) χρησιμοποιούνται επί του παρόντος ικανοποιητικά τόσο ως γλυκαντικά όσο και ως πρόσθετα τροφίμων σε πολλές χώρες, όπως η Ιαπωνία, η Κίνα, η Νότια Κορέα και οι περισσότερες χώρες της Νότιας Αμερικής.

  Τα πράσινα φύλλα stevia αποτελούν μια λιγότερο επεξεργασμένη μορφή που έχουν αποξηραθεί και αλεσθεί.

Ασφάλεια και δοσολογία της Stevia

  Οι γλυκοζίτες στεβιόλης, είναι επεξεργασμένα εκχυλίσματα stevia, και αναγνωρίζονται ως ασφαλείς για κατανάλωση από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε προϊόντα διατροφής και να διατεθούν στην αγορά στις Ηνωμένες Πολιτείες.

  Tο FDA, η Επιστημονική Επιτροπή Τροφίμων (SCF) και η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) ορίζουν ως ανώτερη αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη γλυκοζιτών στεβιόλης τα 4mg ανά κιλό σωματικού βάρους.

Θετικές επιδράσεις της στέβια

- Αντι-υπεργλυκαιμική επίδραση

  H stevia έχει αναζωογονητική επίδραση στα β κύτταρα του παγκρέατος, βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και προάγει την επιπλέον παραγωγή ινσουλίνης. Αρκετές δοκιμές σε ανθρώπους που διεξήχθησαν σε φυσιολογικούς υγιείς εθελοντές έδειξαν ότι εκχυλίσματα φύλλων Stevia rebaudiana θα μπορούσαν να αυξήσουν την ανοχή στη γλυκόζη στους ανθρώπους. Επομένως, η στέβια μπορεί να είναι επωφελής στη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2. (Jeppesen et al., 2006, Chen et al., 2005, Anton et al., 2010, Gregersen et al., 2004 και Barriocanal et al., 2008).

- Αντιυπερτασική δράση

  Μελέτες σε ανθρώπους έχουν δείξει πως η στεβιοσίδη (stevioside) των φύλλων της Stevia rebaudiana έχει ευεργετικό ρόλο στην υπέρταση λόγω των αγγειοδιασταλτικών ιδιοτήτων του φυτού και μπορεί να μειώσει σημαντικά την αρτηριακή πίεση σε υπερτασικούς ασθενείς

- Αντιοξειδωτική δράση

  Τα υψηλά επίπεδα αντιοξειδωτικής δράσης της στέβια οφείλονται στο υψηλό περιεχόµενο φαινολικών ενώσεων και ειδικών φλαβονοειδών. Ιδιαίτερα, οι φαινολικές ενώσεις συµβάλουν άµεσα στην αντιοξειδωτική δράση και παίζουν προληπτικό ρόλο στην ανάπτυξη του καρκίνου και των καρδιακών παθήσεων. Επίσης, επιβραδύνουν την οξειδωτική αποικοδόµηση των λιπιδίων, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα και τη θρεπτική αξία των τροφίµων.

- Αντιμικροβιακή δράση

  Έρευνες δείχνουν ότι παράγωγα που παρασκευάστηκαν από στελέχη stevia τα οποία περιλάμβαναν octa-acetylombuoside, ombuine και retusine βρέθηκε να έχουν αντιμικροβιακή δράση κατά λίγων τύπων θετικών κατά gram βακτηρίων (Tomita et al., 1997). Οι Jayaraman et al (2008) αποκάλυψαν ότι οι αντιμικροβιακές και αντικαρκινικές δράσεις των φύλλων Stevia rebaudiana εξήχθησαν χρησιμοποιώντας διάφορους διαλύτες, και ως εκ τούτου, αποτελεί ένα πιθανό φάρμακο που απαιτεί περαιτέρω μελέτες και ανάπτυξη.

- Αντιφλεγμονώδης δράση

  Η Stevia έχει βρεθεί ότι εξασθενεί τη σύνθεση των φλεγμονωδών διαμεσολαβητών σε διεγερμένα με LPS κύτταρα THP-1 παρεμβαίνοντας στις οδούς σηματοδότησης I Kappa B (IKKbeta) και Kappa B έτσι είναι ευεργετική ως αντιφλεγμονώδης και ανοσορυθμιστική ουσία (Bookaewan et al., 2006 ). Η Stevia είναι επίσης πλούσια σε β-καροτένιο, ασκορβικό οξύ, πρωτεΐνες, ασβέστιο, σίδηρο, μαγνήσιο, φώσφορο και πολλά άλλα φυτοχημικά. Ως εκ τούτου, το φυτικό αυτό παράγωγο εκτός από τη γλυκαντική του ιδιότητα είναι επίσης ευεργετικό με τη θρεπτική του αξία.

Επίδραση στο δέρμα

  Η Stevia έχει την ικανότητα να βοηθά στην απομάκρυνση των δερματικών προβλημάτων. Οι ερευνητές ανέφεραν ότι είναι αποτελεσματικό όταν εφαρμόζεται σε ακμή, σμηγματόρροια, δερματίτιδα, έκζεμα.

  Όταν τοποθετείται απευθείας σε κοψίματα και πληγές, αποδεικνύεται ταχύτερη επούλωση χωρίς ουλές. Η συχνή εφαρμογή των εκχυλισμάτων Stevia πιστεύεται ότι λειαίνει το δέρμα. Η Stevia είναι επίσης γνωστή για τις ιδιότητες της λάμψης και σύσφιξης του δέρματος και έχει βρεθεί σε πολλά εμπορικά προϊόντα σύσφιξης δέρματος ή σε αντιρυτιδικά προϊόντα.

  Συμπερασματικά, ορισμένα προϊόντα στέβια ενδέχεται να περιέχουν αλκοόλες σακχάρου όπως η σορβιτόλη και η ξυλιτόλη, οι οποίες είναι γλυκαντικές ουσίες που μερικές φορές σχετίζονται με πεπτικά προβλήματα σε ευαίσθητα άτομα. Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται φυσική στέβια χωρίς να έχει υποστεί χημική επεξεργασία αποτελώντας ένα εξαιρετικό υποκατάστατο της επεξεργασμένης ζάχαρης.

Ιωάννα Καλυβά

Διαιτολόγος

Διατροφολόγος