Μικρό ιστορικό για την εμποροπανήγυρη του Αμυνταίου…

(Από το ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ που κυκλοφορεί)…

  Η εμποροπανήγυρη του Αμυνταίου είναι ένας παλιός θεσμός για τους κατοίκους της περιοχής. Τον 19^ο αιώνα ήταν η ζωοπανήγυρη και εξελισσόταν στην ευρύτερη περιοχή της πόλης

 

 στην τοποθεσία των λιβαδιών τον μήνα Οκτώβριο.

  Σκοπός της ζωοπανήγυρης ήταν η προώθηση οικόσιτων ζώων και ζώων εργασίας στην αγορά. Τα ζώα εργασίας ήταν οι ημίονοι (μουλάρια), τα άλογα και τα βοοειδή που προορίζονταν για την αγροτική εργασία της υπαίθρου.

  Στην περιοχή του Αμυνταίου το 19^ο αιώνα, οι Οθωμανοί είχαν κύριο επάγγελμα την εκτροφή ημιόνων και αλόγων, ίσως αυτή είναι η αιτία και η αφορμή που καθιερώθηκε το μεγάλο παζάρι ζώων στα όρια του Αμυνταίου, ότι δηλαδή είχαν πλήθος ζώων και τα διοχέτευαν στην αγορά σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

  Αυτό ήταν γνωστό στα υπόλοιπα χωριά και κατέβαιναν στο Αμύνταιο για να προμηθευτούν τα ζώα κάτι που με το πέρας των χρόνων έγινε θεσμός για την περιοχή.

  Σημειωτέον, από την Κοζάνη ως τα βόρεια του Αμυνταίου, από την κατοίκηση της περιοχής περί το 1385 από τον Μουράτ Α’ (σκοτώθηκε στην μάχη του Κοσσυφοπεδίου 1389), μέχρι την αποχώρηση των Τούρκων 1912 -1924, έχουν εγκατασταθεί οι περίφημοι κονιάροι (Γιουρούκι), ικανότατοι πολεμιστές αλλά χριστιανομάχοι.

  Η εγκατάσταση τους είχε γίνει κατά στρατιωτικές ειδικότητες π.χ. Άγιος Δημήτριος (Τοψιλάρ) των πυροβολητών, Περδίκκας (Ναλμπάκιο) των πεταλωτών, Πελαργός (Μουλαράλ) των μουλαράδων.

  Γύρω από το Αμύνταιο υπήρχε μεγάλος πληθυσμός ζώων για πολεμικούς σκοπούς, κάτι που δικαιολογεί το Αμύνταιο ως κέντρο συναλλαγής ζώων. Επιπλέον, ως κέντρο βοηθούσε την πώληση και την μετακίνηση γιατί ήταν σημαντικό πέρασμα από τον κάμπο της Εορδαίας (άξονας Πτολεμαΐδας - Αμυνταίου) στην Λυγκηστίδα προς τον κάμπο Φλώρινας - Μοναστηρίου.

  Όσο τα χρόνια κυλούσαν, το παζάρι εξελισσόταν και έφερνε συνεχώς νέους επισκέπτες αλλά και παραγωγούς. Τα προϊόντα διευρύνονται στη δεύτερη δεκαετία του 20^ου αιώνα που έρχονται έμποροι από πολλές περιοχές (Ιωάννινα, Γιαννιτσά) και πουλούν εξαρτήματα που αφορούν τα ζώα. Αυτά ήταν τα χαλινάρια, οι παρωπίδες, τα σαμάρια, πέταλα, άροτρα, αλυσίδες και άλλα διάφορα παρελκόμενα που συνδυάζονται με την αγροτική εργασία των ζώων (γι’ αυτό και ένα από τα μεγαλύτερα καταστήματα σιδηρών Ρωσίδη και Μπόσκου βρισκόταν στο Αμύνταιο).

  Στα μέσα της δεκαετίας του 1930, η ζωοπανήγυρη μεταφέρετε από τα λιβάδια στην κεντρική πλατεία και στον σιδηροδρομικό σταθμό, όπου στην πλατεία έστηναν τους πάγκους και στον σταθμό πουλούσαν τα ζώα.

  Τη δεκαετία του ‘50 παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και το πανηγύρι του Αμυνταίου γίνεται το δημοφιλέστερο της Δυτικής Μακεδονίας. Η οριοθέτηση του παραμένει η ίδια, όπου στην πλατεία στήνουν τους εμπορικούς πάγκους, με τη μόνη διαφορά ότι τα ζώα τα πουλούσαν στο σταθμό και στα λιβάδια.

  Την ίδια περίοδο, τα χάνια αρχίζουν και βγάζουν τραπεζοκαθίσματα μπροστά από τα μαγαζιά τους και οι ροτόντες γίνονται όλο και περισσότερες.

  Τη δεκαετία του 1960 και 1970, η ζωοπανήγυρη αλλάζει εντελώς τον χαρακτήρα της και εξελίσσεται σε εμποροπανήγυρη όπου πωλείται κάθε λογής αντικείμενο που έχει να κάνει με το νοικοκυριό, την εργασία, την ένδυση, την υπόδηση αλλά και τα προικιά.

  Τέλος, παρατηρείτε το στήσιμο παραδοσιακών ταβερνείων κάτι που συνηθίζεται και στις μέρες μας.

Κώστας Μησιάλης

* (Για αναπαραγωγή μέρους ή αποσπάσματος του κειμένου παρακαλείτε να ερωτηθεί ο συγγραφέας)