Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2019

Το οδικό δίκτυο του Αμυνταίου κατά τον 19ο αιώνα…


Γράφει ο Κων/νος  Μησιάλης 
(Από το ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ που κυκλοφορεί)…
  Ένα από τα δομικά στοιχεία που συνθέτουν την οικονομική ζωή των κατοίκων μιας περιοχής είναι οι μεμονωμένες ή ομαδικές μετακινήσεις ατόμων και εμπορευμάτων από το χωριό στη πόλη.
 
  Το Αμύνταιο ανέκαθεν αποτελούσε σταυροδρόμι για τους ταξιδιώτες και τους εμπόρους και ειδικά γι' αυτούς που πήγαιναν από την ανατολή προς την δύση.
  Κατά το παρελθόν έχουν γίνει πολλές διηγήσεις για την διαμονή τους στο Αμύνταιο από ερευνητές, στρατηγούς, καθηγητές και ταξιδευτές και αναφέρουν τον θαυμασμό τους για την φιλοξενία, το ήσυχο περιβάλλον και το τοπικό κρασί.
  Ο 19ος αιώνας είναι μια περίοδος όπου οι μετακινήσεις πραγματοποιούνταν με αργούς ρυθμούς και ένα ταξίδι που σήμερα το θεωρούμε ημερήσιο, τότε διαρκούσε δύο, τρεις ή και περισσότερες ημέρες.
  Το οδικό δίκτυο της εποχής αποτελείται από μονοπάτια και καρόδρομους και δεν έχει καμία σχέση με τον χαρακτήρα και τη φιλοσοφία των σημερινών δρόμων. Η μετακίνηση την εποχή που εξετάζουμε, γινόταν με τη χρήση του κάρου ή με διάφορα ζώα εργασίας πχ (ημίονους, άλογα ή με βόδια) αλλά και με την πεζοπορία.
  Για το οδικό δίκτυο του Αμυνταίου και της ευρύτερης περιοχής, δεν γνωρίζουμε πολλά και αυτά που καταγράφουμε προέρχονται από στρατιωτικούς χάρτες, από πίνακες ζωγραφικής και κάποιες μαρτυρίες.
  Το άρθρο αυτό προσπαθεί να δώσει μια εικόνα για το πως και από που γινόντουσαν οι μετακινήσεις την περίοδο που εξετάζεται.
  Οι οδικές είσοδοι και έξοδοι του Αμυνταίου ήταν τέσσερις:
  Η πρώτη ήταν αυτή κάτω από το 2ο Δημοτικό και με κατεύθυνση τον Άγιο Παντελεήμονα, η δεύτερη ήταν η έξοδος για Σωτήρα (η σημερινή επαρχιακή οδός Αμυνταίου - Καστοριάς), η τρίτη έξοδος, ήταν αυτή που περνάει μπροστά από το σημερινό στρατόπεδο και είχε κατεύθυνση τα χωριά Πέτρες, Κέλλη και Κλειδί και τέλος η τέταρτη έξοδος, οδηγούσε στο χωριό Βεγόρα. 
  Διαδρομή Νο 1 Αμύνταιο - Άγιος Παντελεήμων. Η χάραξη της οδού δεν έχει αλλάξει σχεδόν καθόλου οι ερχόμενοι από τον Άγιο Παντελεήμονα έμπαιναν στο Αμύνταιο από την αρχή της πέμπτης μεραρχίας δηλαδή από τον δρόμο που βρίσκεται κάτω από 2ο Δημοτικό. Η διαδρομή παραμένει σχεδόν ίδια.  
  Διαδρομή Νο2 Αμύνταιο - Σωτήρα. Η διαδρομή Αμύνταιο - Σωτήρας έχει την ίδια χάραξη με την σημερινή και επιπρόσθετα ήταν η τότε κεντρική επαρχιακή αρτηρία Κοζάνης - Φλώρινας δια μέσου του χωριού Σωτήρα. Ο δρόμος αυτός είχε δύο κατευθύνσεις, όπως έχει δηλαδή και σήμερα, δυτικά συνέχιζε για Καστοριά και ανατολικά για την Πτολεμαΐδα και την Κοζάνη. 
  Διαδρομή Νο3 Αμύνταιο – Κλειδί. Αυτός ο δρόμος είναι η συνέχεια της δεύτερης διαδρομής και αν την πάρουμε για βορρά με αφετηρία το Αμύνταιο συνεχίζεται στις παρυφές της πόλης (πλησίον του στρατοπέδου) και έφτανε στο ποτάμι όπου εκεί συναντούσε έναν άλλο οικισμό (Αγία Κυριακή) ο δρόμος περνούσε μέσα από το χωριό (παλιός οικισμός) και συνεχίζει για το Κλειδί.
  Στο μέσο της διαδρομής ο δρόμος χώριζε και στα δεξιά κατέληγε στην Κέλλη μέσω των Πετρών. Ο δρόμος αυτός σήμερα είναι μια αγροτική οδοποιία που ξεκινά από τις αποθήκες της Ενώσεως κάτω στο ποτάμι, διασχίζει τα χωράφια, περνάει δίπλα από τον αρχαιολογικό χώρο της Ελληνιστικής Πόλης του Φιλίππου και φτάνει στην νότια πλευρά του Κλειδιού. 
  Διαδρομή Νο4. Αμύνταιο Βεγόρα. Η διαδρομή αυτή δεν έχει αλλάξει καθόλου από την αρχική χάραξη.
* (Για αναπαραγωγή μέρους η ολόκληρου του άρθρου παρακαλώ να ερωτηθεί ο συγγραφέας).
Πηγές: Ηλίας Χασιώτης, Ιστορικός - Ερευνητής Δυτικής Μακεδονίας, Πίνακες Ζωγραφικής, Θάλειας Φλωρά - Καραβία (Περίοδος 1913), Χάρτης Οδικός – Στρατιωτικός.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η εποικοδομητική κριτική και οι εναλλακτικές προτάσεις - απόψεις είναι απαραίτητες και ευπρόσδεκτες, ειδικά όταν το ζητούμενο είναι η ανταλλαγή ιδεών.
Τα σχόλια εκφράζουν τις απόψεις των αποστολέων τους και η ευθύνη (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Κάθε υβριστικό, προσβλητικό ή άσχετο με το θέμα της ανάρτησης σχόλιο, θα διαγράφεται όποτε εντοπίζεται από την ομάδα διαχείρισης.
Ευχαριστούμε για τη συμμετοχή σου.