Μικρές περιπλανήσεις στις εξοχές του Αμυνταίου - Στο Πολυβολείο της Βεγόρας…

Γράφει ο Θανάσης Τραϊανός

(Από το ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ που κυκλοφορεί)…

  Το πρωτοείδαμε μαθητές του 2^ου Δημοτικού Σχολείου Αμυνταίου, όταν για πρώτη φορά πήγαμε για πηλό στη Βεγόρα. Τον πηλό τον χρειαζόμασταν στο μάθημα της χειροτεχνίας όπως φυσικά το χόρτο,

 

 το κοντραπλακέ και το χαρτί γλασέ.

  Χειροτεχνία φτιάχναμε δυο ώρες την εβδομάδα, το απόγευμα στην Ε΄ και ΣΤ΄ τάξη, γιατί τότε πηγαίναμε σχολείο πρωί και απόγευμα εκτός από Τετάρτη και Σάββατο.

  Στη φαντασία μας, το πολυβολείο, θλιβερό δημιούργημα και απομεινάρι του πάλαι ποτέ δόγματος του από Βορρά κινδύνου, έμοιασε να είναι αγκιστρωμένο στον ουρανό και χωρίς δεύτερη σκέψη, λες και μας τράβηξε από το μανίκι, σκαρφαλώσαμε ως εκεί ψηλά σαν τα αγριόγιδα!

  Το επαναλάβαμε κι άλλες φορές. Ξεκινούσαμε από το «ανοιχτό», μια αλάνα, ένα μεγαλοοικόπεδο, κάτω από το σπίτι του Κίρτσιε και του Κώστα του Νάνου, πολύ κοντά στο σχολείο μας, που πολύ αργότερα ενέδωσε κι αυτό στη σαγήνη της αντιπαροχής, όπου μάλιστα ανάβαμε τη φωτιά στα Τσιριβάρβαρα και παίζαμε ολημερίς μπάλα ΑΡΗΣ - ΠΑΟΚ.

  Δρασκελίζαμε τις γραμμές του τρένου, ανηφορίζαμε στο χωματόδρομο, όπου σήμερα τα νέα κοιμητήρια, για την Αγία Βαρβάρα, προσπερνούσαμε με λίγη ανησυχία στα φυλλοκάρδια μας την καλύβα του αγροφύλακα, του θεματοφύλακα της αγροτικής ιδιοκτησίας, γιατί κάπου - κάπου τρυγούσαμε αλλότριους καρπούς.

  Στο ύψος της Αγίας Βαρβάρας ο χωματόδρομος πήγαινε ανατολικά, πλησιάζαμε με δέος, τους φραγμένους με αγκαθωτό σύρμα αεραγωγούς του ορυχείου και παίρναμε τον κατήφορο για τη Βεγόρα.

  Τα χρόνια που εμείς πηγαίναμε Δημοτικό, το κάρβουνο στη Βεγόρα το βγάζανε ανοίγοντας γαλαρίες και η εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας ήταν στη διασταύρωση του δρόμου για Βεγόρα και του δρόμου για το Κτήμα Άλφα.

  Έξω από το χωριό ξεδιψούσαμε σε μια βρύση με κουπάνα κάτω από ένα καραγάτσι και από εκεί κόβοντας δρόμο καταλήγαμε στους πρόποδες του βουνού κι από την κόψη του φτάναμε ακούραστα στο Πολυβολείο.

  Ευχαριστιόμασταν την κατάκτηση του «Έβερεστ» σαν τον Έντμουντ Χίλαρι και τον Τένσινγκ Νοργκάι (λίγα χρόνια νωρίτερα το 1953 είχε συντελεστεί η κατάκτησή του) με την παιδική μας φαντασία να οργιάζει.

  Δεν συνεχίζαμε ποτέ πιο πάνω και επιστρέφαμε από τον ίδιο δρόμο.

  Οι γονείς μας ούτε μας έψαχναν ούτε ρωτούσαν. Άλλες οι προτεραιότητές τους. Μοχθούσαν όλη μέρα στο χωράφι...

  Μόνο μετά το πρώτο μούχρωμα και αν ως τότε δεν είχαν καμία ένδειξη για την παρουσία μας κάπου κοντά, έβγαιναν να ρωτήσουν.

  Αν παίζαμε «Νορμανδία», νυχτερινό παιχνίδι της εποχής, αργούσαμε λίγο περισσότερο, αλλά δεν ανησυχούσαν γιατί διαδραματιζόταν στα όρια της γειτονιάς και μας άκουγαν.

  Τα απογεύματα του Νοέμβρη και περισσότερο τα Σαββατοκύριακα, περιπλανιόμασταν στα χέρσα χωράφια στην Πράβα Γκορίνα ή στη Ζμρλια για να μαζέψουμε βαλιάφτσες, ένα χαμηλό αγκαθωτό φρύγανο, την παραδοσιακή πρώτη ύλη για τη φωτιά στα Τσιριβάρβαρα.

  Η άμμος, στην κλεψύδρα του χρόνου, συνέχισε αδιάλειπτα τη ροή της και σήμερα, πέντε ντουζίνες χρόνια μετά, συνειδητοί πια πεζοπόροι, ακολουθήσαμε νοσταλγικά τις πατημασιές των άγουρων εκείνων χρόνων, όχι βέβαια για πηλό αλλά για αναψυχή.

  Από την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, στη Βεγόρα, πήραμε το μονοπάτι, σκαρφαλώσαμε στα βράχια κι από την ίδια κόψη του βουνού, βρεθήκαμε στο Πολυβολείο.

«Όλα τριγύρω αλλάζουν κι όλα τα ίδια μένουν» (Μ. Ρασούλης).

  Παρελθόν, παρόν και μέλλον ένας συμφυρμός.

  Τα αγριόγιδα της δεκαετίας του 1950 μοιάζουν «με αμάξι γέρικο στην ανηφοριά» (Λ. Παπαδόπουλος, Σαββατόβραδο στην Καισαριανή).

  Δεν γυρίσαμε πίσω…

  Συνεχίσαμε το ανέβασμα, λαχανιάσαμε, ιδρώσαμε, βρεθήκαμε στο λαιμό του βουνού και πολύ σύντομα στο σπιτάκι της γεώτρησης του κτήματος ΑΛΦΑ στη Σαμαρόπετρα.

  Βόρεια και ανατολικά οι λίμνες Πετρών και Οστρόβου, νότια ο κάμπος της Βεγόρας και των άλλων χωριών και προς το Αμύνταιο και τον Άγιο Παντελεήμονα οι αμπελώνες Ντρούμο, Αγία Βαρβάρα, Σαμαρόπετρα, Ράστο σε χρώματα πρώιμου φθινόπωρου.

  Ένα τεράστιο κοπάδι μαυροπούλια, πάνω από τα κεφάλια μας, σε ακροβατικούς σχηματισμούς συμπληρώνει την εικονογραφία ενός φθινοπωρινού απομεσήμερου και καθυστερεί την απομάγευσή μας, από την αναβίωση μιας ακόμη πεζοπορικής διαδρομής.