Περί τσιφλικιού Ρεούφ, σοβαρά τώρα…

(Από το ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ)

  Κωνσταντινούπολη, 20 του μηνός Ραμαντάν, του 1429 Οθωμανικού έτους ή 2013 για τους άπιστους.

  Διάβασα στο φύλλο σου 168 της 30 Ιουνίου 2013, άρθρο με τίτλο «Τοπική παλαιογραφία». Το χάρηκα που επιτέλους κάποιος έγραψε κάτι για το τσιφλίκι του προγόνου μου Ρεούφ πασά. Αλλά πολύ γιαλαντζί λόγια γράφετε. Όταν πιάνετε το λακιρντί να μην γίνεστε λαφαζάνηδες. Άκου λοιπόν.

 

  Ο Μαλ Μιδιούρης που πήρε τις 138 λίρες, δεν είναι όνομα κάποιου Εβραίου. Στη γλώσσα μας σημαίνει Τμηματάρχης των κτημάτων. Βλέπετε εμείς είχαμε τότε Αυτοκρατορικό κτηματολόγιο χωρισμένο σε επαρχίες. Και όποιος έπαιρνε γη στο όνομα του, του δίνανε ένα ταπί να το δείχνει. Σαν αυτό που βάλατε φωτογραφία στο κείμενο. Εσείς βάλατε έναν – οπουλο να σας κάνει κτηματολόγιο στο Σόροβιτς και τα ‘κανε …μποκ.

  Ο πρόγονός μου Ρεούφ πέθανε αρκετά χρόνια πριν χάσουμε την Μακεδονία.

  Η χήρα του Αϊσέ Σερεφράζ με τα παιδιά (6 αγόρια και μια θυγατέρα η Χατιτζέ) μεγαλώνανε στην Ισταμπούλ (συγνώμη, ξέρω ότι εσείς οι Ρωμιοί τη λέτε αλλιώς). Δεν ήταν κορόιδα να μένουν στο Σόροβιτς και να τρώνε κουπρίφκες στην Πατσάνα μπάρα.

  Έτσι, το τσιφλίκι έμεινε να το κάνουν κουμάντο οι φοροεισπράκτορες που εξαγοράζανε το φόρο από το μακαρίτη Ρεούφ, Χατζήδες και Χατζημήτσηδες.  Δεν ήταν όμως όλο το χωριό τσιφλίκι. Από το παζάρι και προς το Πάτελι, οι κάτοικοι ήταν όλοι ιδιοκτήτες και είχανε και ταπί. Φτωχοί αλλά κιμπάριδες. Γι’ αυτό και στο τεφτέρι σας δεν φαίνονται ονόματα από εκείνο το μαχαλά. Αν υπάρχει κανένα, είναι επειδή μεταφέρθηκε κάποιος στον τουρκομαχαλά, στο παζάρι, γύρω από το κονάκι και κατέλαβε ή εξαγόρασε κομμάτι από το τσιφλίκι, χωρίς όμως να πληρώσει τα έξοδα μεταβίβασης προς το δοβλέτι για να πάρει ταπί.

  Τα έξοδα αυτά είναι το βεργί (φόρος) που το πλήρωσαν οι δικοί σας με τρία χρόνια καθυστέρηση (άρα η ιστορία του τσιφλικιού είναι ξεκινημένη πριν το 1911).

  Επίσης το Μουατζελέν (πρόστιμο εκπρόθεσμης πληρωμής) για 3 χρόνια. Ήταν οι δικοί σας Τσοκ μπαταχτσί βρε καρντάσι μου.

  Όσο για τον Γιασκάρα, όπως το γράφετε λανθασμένα στο άρθρο σας, δεν είναι άλλος από τον Γιασάρ Μαξούτ (Τούρκος Σοροβιτσλής), που είναι μεταξύ των υπολοίπων Σοροβιτσλήδων που πάνε στην πόλη για να αγοράσουν από την Αϊσέ και τα παιδιά της αυτά που φαίνονται στο τεφτέρι ως κατεχόμενα (αγορασθέντα ατύπως ή καταπατηθέντα).

  Το επόμενο όνομα «Κόντεν Μεδίτσκο», που σε κάνει να αναρωτιέσαι αν είχαμε τότε κόντε (και βέβαια όχι), είναι κάποιος που εμφανίζεται μετά το ’12 στα μέρη μας (ή σας;), που δουλειά του είναι να μετράει και να κάνει χάρτες.

  Σύμφωνα με διάλεξη της Σ. Ηλιάδου – Τάχου, διδάκτορος ιστορίας Α.Π.Θ. το 1996, ο Νικόλαος Σ. Μεδίτσκου εκπονεί στις αρχές του αιώνα το χάρτη του αγροκτήματος Λάζενι, που εσείς το λέτε Μεσονήσι.

  Το βεκαλέτι που το γράφετε με ερωτηματικό, είναι το πληρεξούσιο που έγινε από τις αρχές για να πάει η αντιπροσωπεία του Σόροβιτς στην Πόλη (άντε να σε κάνω το χατίρι, ούτε Ισταμπούλ ούτε Κωνσταντινούπολη) για την εξαγορά των ακινήτων που ήδη διακατέχονται, είτε από καταπάτηση είτε από ανώμαλη δικαιοπραξία.

  Ένα άλλο λάθος είναι σε σχέση με την Τράπεζα Ανατολής, που σας οδηγεί και σε σχόλια με 2 θαυμαστικά. Δεν είναι οι τόκοι 1500 λίρες που σας τρομάζουν. Οι τόκοι είναι μόλις 28 λίρες για ένα γραμμάτιο 1500 λιρών, που πάει να πει ούτε 2%. Εσείς πόσο βάζετε σήμερα;

  Μα θα μου πεις, δεν υπάρχει Εβραίος στην υπόθεση τσιφλίκι; Σου απαντώ. Και βέβαια υπάρχει, αλλά όχι ο Μαλ Μιδιούρης (που είναι διοικητικό αξίωμα, κάτι σαν διευθυντής κτημάτων). Έχουμε τον Χαϊμ που είναι μαζί με τον Παρπούλα και τον Μπούκτσε (διατηρώ την ορθογραφία), κατέχουν 2 καταστήματα μαζί οι τρεις τους που εκτιμήθηκαν για 470 λίρες και δώσανε μόνο δύο δόσεις, συνολικά 190 λίρες, αντί για 5 δόσεις. Άρα μικρή η συμμετοχή του Χαϊμ.

  Ο ίδιος εμφανίζεται το1919 να μισθώνει ένα μαγαζί από την Στοϊάνα Στόϊκου, κάτοικο Σόροβιτς. Οι άλλοι δυο συνεταίροι, κάτοικοι ομοίως Σόροβιτς αλλά ορμώμενοι εκ Πάτελε, εξελίσσονται στους μεγαλύτερους αγοραστές οθωμανικών (και όχι μόνον) γαιών και κτισμάτων.

  Και επειδή δεν γίνεται μπαϊράμ χωρίς ραμαζάν όπως λέμε εδώ στην Πόλη, έτσι και δεν γίνεται χοντρό αλισβερίσι δίχως Εβραίο.

  Ο Εβραίος της δικής μας ιστορίας, κάτι σαν τον Εβραίο Σαϋλώκ στον «Έμπορο της Βενετίας» του Σαίξπηρ, είναι ο Σαούλ Αμάρ του Αβραάμ, κάτοικος Θεσσαλονίκης, έμπορος ταμαχιάρης. Δανείζει στους Σοροβιτσλίδες 5000 χρυσές λίρες Τουρκίας.

  Άρα η επιτροπή, μαζί με αυτές που μάζεψαν από τον κόσμο σύμφωνα με το τεφτέρ 6843,75 συν το γραμμάτιο της Τράπεζας της Ανατολής 1500 λίρες, σύνολο 13.343,75 χρυσές λίρες.

  Το κτήμα κόστιζε 5700 (ΦΩΤΟ 1) και με τα άλλα έξοδα έφτασε όπως γράφεις 7.176,25 λίρες (ΦΩΤΟ 2).

  Άρα σας περίσσεψαν 6.167,50 χρυσές λίρες. Δηλαδή άλλο ένα Σόροβιτς και λίγο από ΕξήΣου.

  Οι 5 της επιτροπής είναι: Γιασάρ Μαξούτ, Ντίνε Μήτσε, Τύπε Γκέλε, Λάζο Ίτσο Τραϊάν και Μήσιο Χατζημήτσε.

  Το χρέος έγινε στις 14-2- Οθωμανικού έτους 1327 (1911 για τους άπιστους). Η εξόφληση ορίζεται σε ένα έτος με τόκο 8%.

  Επειδή ο Εβραίος δεν είναι κανένας αχμάκης τους απαιτεί κι αυτοί του δίνουν δικαίωμα υποθήκης για τα 6/8 του τσιφλικιού.

  Γιατί όχι όλο; Επειδή η προγιαγιά μου η Αϊσέ (χήρα του Ρεούφ) και ο γιός της Μεχμέτ Σαϊτ δεν πουλήσανε τα μερίδια τους (ο Αλλάχ να τους αναπαύσει).

  Το έτος 1937 ο Σαούλ Αμάρ, κάτοικος Παρισίων (σιγά να μη καθόταν ακόμη στη Σαλονίκη που έγινε Ρωμαίικη), ζήτησε, δια του δικηγόρου Φλωρίνης Κων. Ι. Μακρή, από τους κληρονόμους των 5, πίσω τα χρωστούμενα μαζί με τους τόκους υπερημερίας από το 1327. Μη τρομάζετε, για σας τους γκιαούρ είναι το 1911. 

  Τώρα κάνε λογαριασμό με 1,15 γαλλικά Φράγκα και όχι με 1,50 όπως γράφεις. Ποιος εισέπραξε;

  Σύμφωνα με το τεφτέρι από τους 79 πλήρωσαν οι 75 μόνο. Από αυτούς οι 32 τα έδωσαν στους αδελφούς Χατζή, σε 18 περιπτώσεις τα έδωσαν στο Μήσιο (Χατζημήτσε). Σε 11 περιπτώσεις δεν αναφέρεται ο εισπράξας. Στο τέλος υπάρχουν και 4 που έδωσαν από 10 περίπου λίρες, χωρίς να αναφέρεται για ποιο ακίνητο ή η εκτίμηση του. Μπορεί να εξαγόραζαν δικαιώματα μελλοντικής καταπάτησης.

  Τον δικηγόρο Ξενοφώντα Βαλαβανίδη θα τον συναντήσουμε στο μέλλον σε αγοροπωλησίες με Οθωμανούς και Χριστιανούς, είτε σαν πληρεξούσιος του Σαούλ Μοδιάνο. Όπως και τους αδελφούς Χατζή σε αγοροπωλησία με τον Σαούλ Μοδιάνο και με την Τράπεζα Αθηνών. Τσοκ γκιουζέλ.

  Σταματώ τα χαμπέρια μου εδώ για να μη γίνομαι κεβεζές. Αλλά να ξέρεις Περισκόπιο ότι το μπατακτσιλίκι ο Αλλάχ δεν το θέλει. Και ο Εβραίος και η Αϊσέ και ο Μεχμέτ Σαϊτ και οι 80 δικοί σας πήραν όλοι κάκαλα. 

  Ευτυχώς τον Ρεούφ τον πήρε ο προφήτης νωρίς στις αγκάλες του, γιατί άμα ζούσε τρανό μαράζι θα τραβούσε. Άϊντε και χαϊρ ολά.

  ΕΛΕ-ογλου από την Πόλη, απόγονος Οθωμανών από το Σόροβιτς.

  Και για τη μεταφορά στα ΕλληνοΤουρκικά,

Ιωάννης Ελευθεριάδης

ΥΓ 1. Μη σου φαίνεται περίεργο το όνομα ρε καρντάσι. Εσείς κάνατε υπουργό τον Καράογλου! Τι να λέμε τώρα.

ΥΓ 2. Εμείς οι Σοροβιτσλίδες είμαστε οι μόνοι που …δαγκάσαμε Εβραίο. Ασκολσούν κ΄ Αφερίμ.