Εικόνες, ζωής και θανάτου, μιας μυθικής εποχής…

 Του Α.Θ.Ρ.

(Από το ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ που κυκλοφορεί)

ΕΙΚΟΝΑ 1^η

  Φθινόπωρο του ’44. Ήδη απ’ τα μέσα του Οκτώβρη ανηφορίζουν προς τα στενά του Κιλί – Ντερβέν οι Γερμανικές φάλαγγες με τα φορτηγά και τα Πάντσερ, με σιωπηλούς, ανήσυχους και κατηφείς τους αλλοτινούς αλαζόνες, συγγενείς του Σόϊμπλε, που αποχωρούν απ’ την Ελλάδα.

  

  Ο Κόκκινος στρατός του Τολμπούχιν ήδη πήρε την Βουλγαρία και κινδυνεύουν ν’ αποκοπούν στην Ελλάδα!

  Το 27^ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ, αναπτυγμένο απ’ το Βίτσι μέχρι το Καϊμάκτσαλαν, απλά παρενοχλεί, χωρίς να κόβει την τακτική υποχώρηση των, και υπεράριθμων και υπεροπλισμένων, Γερμανών.

  Άλλωστε γνωρίζουν ότι, μετά την Ελλάδα τους περιμένει η παρτιζάνικη ξεσηκωμένη Γιουγκοσλαβία.

  Σε μια επιχείρηση του ΕΛΑΣ   καταστρέφουν κάποια φορτηγά      

      και πιάνουν αιχμαλώτους κάμποσους Γερμανούς.

  Ανάμεσα τους αναγνωρίζουν, γερμανοντυμένο, έναν «Έλληνα» συνεργάτη τους…

  Φυσικά, η ανάκρισή του έχει έντονη χειροπρακτική λογική… Τα ξερνάει χαρτί και καλαμάρι. …Εδώ κάψαμε, εκεί κρεμάσαμε, πέρα ρημάξαμε…

  Το βράδυ στήθηκε το τόσο συκοφαντημένο και παρεξηγημένο «Λαϊκό Δικαστήριο» της μονάδος (Ανταρτοδικείο).

  Διοικητής του λόχου, ένας Υπολοχαγός του Αλβανικού από την Έδεσσα, ο Γεωργιάδης (Νοσοκόμος του λόχου ο πατέρας μου, έμπειρος σ’ αυτά απ’ την Αλβανία).

  Ο πατέρας μου, μέχρι που πέθανε, δάκρυζε όταν μου έλεγε ότι φοβήθηκε να πάει μάρτυρας υπεράσπισής του, ενώ τον είχε ειδοποιήσει γι’ αυτό, όταν δίκαζε τον Έλληνα Αξιωματικό, το Μετα-Βαρκιζικό φοβερό Ελληνικό κράτος για τη συμμετοχή του στον ΕΛΑΣ. Φυσικά ήταν πολύ επικίνδυνο ΕΛΑΣΙΤΗΣ να υποστηρίξει ΕΛΑΣΙΤΗ…

  Δίκασε αυτόν, που δίκασε τον συνεργάτη των Γερμανών!!!

  Ο πατέρας μου, μέχρι που πέθανε, δάκρυζε όταν μου έλεγε ότι φοβήθηκε να πάει μάρτυρας υπεράσπισής του, ενώ τον είχε ειδοποιήσει γι’ αυτό, όταν δίκαζε τον Έλληνα Αξιωματικό, το Μετα-Βαρκιζικό φοβερό Ελληνικό κράτος για τη συμμετοχή του στον ΕΛΑΣ. Φυσικά ήταν πολύ επικίνδυνο ΕΛΑΣΙΤΗΣ να υποστηρίξει ΕΛΑΣΙΤΗ…

  Δίκασε αυτόν, που δίκασε τον συνεργάτη των Γερμανών!!!

  Ο κατηγορούμενος γερμανοντυμένος στη μέση, τριγύρω καθισμένοι οι αντάρτες. Έχει ακόμα και συνήγορο αντάρτη, που προσπάθησε να δικαιολογήσει την προδοσία του…

  Ξερνάει στην απολογία του αδιάντροπα όλα τα ανομήματα του, που έκανε η σκατοψυχή του.

  Απόφαση, ομόφωνα θάνατος.

  Σε λίγο τον τουφεκίζουν σε μια χαράδρα στο Ραντόσι.

  Οι υπόλοιποι Γερμανοί –αιχμάλωτοι-  γλίτωσαν την παρτιζάνικη «τουρτούρα» του Τίτο.

  ΕΙΚΟΝΑ 2^η

  30/10/44 (πηγή Βαγγέλης Ιωαννίδης, Δικηγόρος) εγκατέλειψαν το Αμύνταιο οι Γερμανοί. Αρχές Οκτώβρη ξεκουμπίστηκαν απ’ την Αθήνα. Φόρτωσαν οργανωμένα, σαν Προτεστάντες, τα υλικά τους, τρύπησαν τα βαρέλια βενζίνης που είχαν σε φραγμένο χώρο δίπλα στο τωρινό Γυμνάσιο και αναχώρησαν σαν πρώην κατασκηνωτές της περιοχής.

  Ο θείος μου ο Νίκος παρατηρούσε, πίσω απ’ το μισόκλειστο πατζούρι του πατρικού μας, τις κινήσεις τους. Άκουσε έναν Γερμανό να φωνάζει, χαιρετώντας με το χέρι ψηλά, ανεβασμένος στο φορτηγό τους …Αντίος Αμύνταιος!!!

  Έπεφτε, επιτέλους, η βαριά αυλαία της κατοχής.

  ΕΙΚΟΝΑ 3^η

  Το περιστατικό μου περιέγραψε -αυτόπτης μάρτυς ο ίδιος- ο μακαρίτης Θωμάς Σερμπίνης απ’ το Ξινό Νερό. Ένας πραγματικά λόγιος, σπάνιος και σημαντικός άνθρωπος του τόπου μας, που έφυγε πρόωρα.

  Στον χαροκαμένο Αετό, που μόλις πριν 7 μήνες είχε χτυπηθεί από φρικτά «αντίποινα». Τη μέρα που φύγαν οι μακελάρηδες Γερμανοί, στην πλατεία του χωριού, είναι στημένος αυτοσχέδιος χορός –σαν σε ελληνική τραγωδία-.

  Διοργανωτής του και ψυχή του ο Φιλιππάκος (Φίλιππας Φιλίππου), στέλεχος της πολιτικής οργάνωσης του ΕΑΜ στην περιοχή.

  Μια γκάιντα κι ένα νταούλι δίνουν το ρυθμό στο γνωστό παραδοσιακό σκωπτικό τραγούδι της εποχής.

  Πρώτος χορευτής ο Φιλιππάκος, με πιασμένους απ’ τους ώμους άλλους Αετοζίτες, γιορτάζουν την αυγή της λευτεριάς…

…Πως στουμπί, μωρέ πως στουμπί,

πως στουμπίζουν το πιπέρι,

πως στουμπίζουν το πιπέρι,

του διαόλου οι καλογέροι…

  Και δώστου κουνήματα και γέλια και θεατρικές προσποιήσεις.

…Με το γο, μωρέ με το γο,

με το γόνα το στουμπίζουν,

με το γόνα το στουμπίζουν

και το ψιλοκοπανίζουν…

…Με το κω, βρε – βρε - βρε,

με το κώλο το στουμπίζουν,

με το κώλο το στουμπίζουν

και το ψιλοκοπανίζουν!

  Κι άλλες προσποιήσεις κι άλλα γέλια! Και άδολη χαρά, που έδιωχνε τη θανατερή μαυρίλα του μόλις πριν λίγους μήνες αδικοχυμένου αίματος των πατριωτών τους. 

  Έτσι, για την ιστορία και μόνο…

  Το μόνο σπίτι που κάψανε οι Γερμανοί στην κατοχή για την αντιστασιακή δράση, του Φίλιππα και του Χρήστου, στο Αμύνταιο, ήταν το πατρικό τους.

  Τους τίμησε, όμως, το Μετα-Βαρκιζικό κράτος μας με δίκες, φυλακίσεις, εξορίες, για την αποκοτιά τους να μην «κάτσουν στ’ αυγά τους» σαν τους περισσότερους νοικοκύρηδες και να περιμένουν κάποιους άλλους –τρελούς- να αγωνιστούν, να λευτερωθούμε. Τέτοια ωραία στην Ελλαδάρα… Κι ας τσαντίζονται οι Ελληναράδες που συνήθως είναι λιοντάρια στην ειρήνη και κότες στον πόλεμο…

  ΕΙΚΟΝΑ 4^η

  Δυο ΕΑΜΙΤΕΣ παίρνουν εντολή απ’ την οργάνωση να εκτελέσουν τον Γερμανοντυμένο συνεργάτη, φόβο και τρόμο σ’ όλο το λεκανοπέδιο μας, τον Μοκρηνιώτη (Βαρυκιώτη).

  Ανάμεσα Πεδινό – Αετό πέφτουν σε συμπλοκή με Γερμανούς. Τραυματίζεται ο Βαγγέλης Τζήκας, ο άλλος διαφεύγει στο βάλτο. Απασφαλίζει χειροβομβίδα και μόλις τον πλησιάζουν οι Γερμανοί, εκπυρσοκροτεί και σκοτώνεται μαζί μ’ ένα Γερμανό, (27/3/44) αυτό.

  Με κάποιον περίεργο τρόπο γνωρίζουν οι Γερμανοί ότι ο αντάρτης είναι Αμυντιώτης.

  Τον ρίχνουν στα πόδια του τότε Προέδρου της Κοινότητας, Λεωνίδα Ρακόπουλου, για την πιστοποίηση του νεκρού, ο οποίος αρνείται επίμονα ότι είναι δημότης της Κοινότητας του! Πράξη απόλυτα επικίνδυνη για τον ίδιο…

  Παράλληλα, ειδοποιεί την τραγική οικογένεια του αντάρτη (γυναίκα και μητέρα του), να μην βγάλουν άχνα με το κακό που τους βρήκε!!

  Οι Γερμανοί ρίχνουν το πτώμα του αντάρτη, μέχρι που βρώμισε, σ’ ένα οικόπεδο, δίπλα στο τωρινό Β’ Δημοτικό, κι επιτηρούν προσεκτικά τυχόν προσεγγίσεις από συγγενείς. Κανείς δεν το πλησίασε…

…Η Αντιγόνη του Σοφοκλή υπάρχει μόνο στην τραγωδία…

  Το ένστικτο επιβίωσης σε συνθήκες ακραίες, είναι πιο έντονο από κάθε ευγενικό αίσθημα…

  Η τραγωδία συνεχίζεται στον «αθώο» Αετό, που πληρώνει με άλικο αίμα τη βάρβαρη πολιτική των «αντίποινων» για κάθε απώλεια δικού τους, που είχαν για νόμο τους τα Ναζιστικά στρατεύματα (που τόσο συγκινούν τους χρυσαυγίτες που θέλουν να σώσουν την Ελλάδα).

  Οι πατεράδες και οι συγγενείς του Σόϊμπλε περικυκλώνουν το χωριό και ζητούν απ’ τον Πρόεδρο του, Χρήστο Γεωργιάδη, 16 άνδρες για εκτέλεση!!

  Ο Πρόεδρος λέει ότι …δίνω μόνο τον εαυτό μου και κανέναν άλλον!!! (όπως φυσικά θα έπραττε ο κάθε σημερινός Πρόεδρος ή Δήμαρχος…)

  Υπάρχει, όμως, κι άλλος ημίθεος στο χωριό. Ο Βασίλης Γκιουλέκας, που λέει στους Γερμανούς –μέσω διερμηνέα- ότι …εγώ είμαι υπεύθυνος για ό,τι έγινε, όλοι οι άλλοι είναι αθώοι!!! Αφήστε τους… (όπως και πάλι θα ‘κανε ο κάθε σημερινός πολίτης)…

  Από τους 16 ομήρους εκτελούνται έξω από το χωριό οι 13, αφού 3 απ’ αυτούς την τελευταία στιγμή, με φυγή, γλύτωσαν τα πολυβόλα. Φυσικά, αυτά δεν είναι τίποτα μπροστά στη φρίκη της Κλεισούρας, του Μεσόβουνου, του Δίστομου, των Καλαβρύτων.

  Πόσα έτη φωτός, αλήθεια, απέχουμε απ’ αυτούς τους κοντινούς μας συγγενείς, τους παππούδες, τους πατέρες, τους πατριώτες μας;

  Πόση απ’ την τοπική και οικογενειακή ιστορία μάθαμε κι εμπεδώσαμε κι έχουμε σαν οδηγό μας στη ζωή;

  Είναι τραγικό κι αστείο αντάμα, να γνωρίζουμε την ιστορία, και να παινευόμαστε γι’ αυτό, για προγόνους –όσο πρόγονοι κι αν είναι- που ζήσαν 200 – 1000 – 3000 χρόνια πριν από μας, για τον Αγαμέμνονα, τον Αχιλλέα, τον Όμηρο και ν’ αγνοούμε την ιστορία του γονιού μας, του γείτονα, του τόπου μας.

  Κι ακόμα πιο τραγικό είναι να γνωρίζουμε από παιδιά απίστευτες λεπτομέρειες για την προϊστορία των Εβραίων (πόσα πρόβατα είχε ο Αβραάμ, γιατί σκότωσε ο Κάϊν τον Άβελ κτλ) …Εγώ, πάντα είχα πρόβλημα μνήμης στα ονόματα των μικρών προφητών του Ισραήλ. Τους μεγάλους τους ήξερα όλους…

  Τον έρμο τον πρόεδρο του Αετού, που έδινε τη ζωή του για τους χωριανούς του, τώρα τον έμαθα… Αλίμονο για την κατάντια όλων μας…

  Κύρια ευθύνη για τη στρεβλή ή ελλιπή γνώση μας της ιστορίας, ακόμη και του χωριού μας, έχει μια ενοχή, συμβιβασμένη κυρίαρχη λογική. …Τι τα ψάχνεις; Τι σου χρειάζεται; Τι τα θες;

  Φυσικά και μια μονόφθαλμη και ανάπηρη κρατική παιδεία, που αρκείτε στην υποχρέωση της απέναντι στους προγόνους και στην ιστορία με παρελάσεις και εθνικούς δεκάρικους, που ούτε ο πιο εθνικόφρονας, δεν παρακολουθεί, έχει τέτοια αποτελέσματα.

  Κάποιοι με βρίζουν στο διαδίκτυο που ασχολούμαι κριτικά με ψήγματα της ιστορίας του τόπου.

  Πιστεύουν οι άμοιροι ότι χωρίς αυτογνωσία και κριτική στάση σε όλα, με μόνο «κλισέ» και φανατισμό, μπορεί κάποιος να κατέχει την αλήθεια και να μην επαναλαμβάνει λάθη του παρελθόντος, που είναι και η ουσία της αξίας της ιστορίας.