«Μνημονικοί Τόποι»: Αναδρομική έκθεση ζωγραφικής του Βαγγέλη Ταμουτσέλη στον «Αριστοτέλη»…

   Ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Φλωρίνης «Ο Αριστοτέλης» διοργανώνει την αναδρομική έκθεση ζωγραφικής «Μνημονικοί Τόποι» του Βαγγέλη Ταμουτσέλη καθώς και τιμητική εκδήλωση για τον Φλωρινιώτη καλλιτέχνη.

  Τα εγκαίνια της έκθεσης και η εκδήλωση  θα πραγματοποιηθούν στις αίθουσες εκθέσεων της Πινακοθήκης Φλωρινιωτών Καλλιτεχνών και του θεάτρου του συλλόγου τη Δευτέρα 23 Ιουνίου στις 7,30 μ.μ.

 Ομιλητές:

 Σοφία Ηλιάδου – Τάχου

 Κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών.

 Καθηγήτρια της Νεοελληνικής Ιστορίας και της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης.

 Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Φλώρινας Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.

 Ευμορφία Κηπουροπούλου

 Επίκουρη Καθηγήτρια στην Διαπολιτισμική Παιδαγωγική και Εκπαίδευση των Εκπαιδευτικών.

 Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Φλώρινας. Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.

 Νικόλαος Ταμουτσέλης

 Ε.ΔΙ.Π. Διδακτικής των Εικαστικών Τεχνών και Εικαστικών Εργαστηρίων. Τμήμα Νηπιαγωγών Φλώρινας. Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.

 Διάρκεια της έκθεσης: 23 Ιουνίου έως 13 Ιουλίου 2025.

 Λειτουργία: Καθημερινά 19:00-21:00, Σάββατο και Κυριακή: 12:00-14:00.

 -------------

 Βιογραφικό Βαγγέλη Ταμουτσέλη

   Ο Βαγγέλης Ταμουτσέλης γεννήθηκε στη Δροσοπηγή Φλώρινας το 1935.

 Μαθήτευσε την αναγεννησιακή αγιογραφική τέχνη από το1954-1957 στο εργαστήρι των αγιογράφων – ζωγράφων του Βιτσίου, κοντά στον Χαρίσιο Χαρίση, Αναστάσιο Στυλιάδη, και Κων/νο Τζιάτζιο.

   Δούλεψε την τέχνη της Aγιογραφίας μέχρι το 1967 αφήνοντας ένα σημαντικό αριθμό αγιογραφιών σε Ι. Ναούς της περιοχής. Παράλληλα μετέφερε τη χρωματική παλέτα και το καβαλέτο στην ύπαιθρο αποθανατίζοντας τις ομορφιές και τα χρώματα των τοπίων της περιοχής.

   Οι λόγοι που προσδιόρισαν τις μετέπειτα λειτουργίες και δραστηριότητες του καλλιτέχνη ήταν, η ελευθερία στην επιλογή των θεμάτων, η ελεύθερη ζωγραφική δημιουργία, η αναζήτηση

σε νέους τρόπους έκφρασης, γραφής και αποτύπωσης, των μορφών, των συνθέσεων και των αποχρώσεων, στοιχεία που στο σύνολο τους, τον απέσπασαν από την αυστηρή ακολουθία των κανόνων που επικρατούσαν στα κλειστά εργαστήρια της Αγιογραφίας.

   Απορρίπτει τα παραδοσιακά πινέλα και με εργαλεία της δουλειάς, τις σπάτουλες, αρχίζει να εκφράζει, να μορφοποιεί, και να αποδίδει τις εντυπώσεις των θεμάτων του, με ένα καθαρά προσωπικό ύφος, μέσα από μια ιδιότυπη τεχνική γραφής, η οποία χαρακτηρίζει την προσωπικότητα και την φυσιογνωμία του, και αποτελεί ένα στοιχείο της ταυτότητας και της αναγνωσιμότητας του καλλιτέχνη.

   Το 1975 εγκατέστησε το «Εργαστήρι 10» μια σύγχρονη Πινακοθήκη έργων, έναν ζωντανό, δημιουργικό χώρο καθ όλη την διάρκεια του έτους για τον ίδιο, μέσα στον οποίο παράγει και συνάμα παρουσιάζει την παραγωγή της ζωγραφικής του εργασίας.

   Ο Βαγγέλης Ταμουτσέλης έχει πραγματοποιήσει 38 ατομικές εκθέσεις, οι δύο στις Η.Π.Α και έχει πλήθος από συλλογικές καλλιτεχνικές παρουσίες.

   Είναι μέλος του Εικαστικού Επιμελητηρίου Τεχνών Ελλάδος, Ε.Ε.Τ.Ε και του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Εικαστικών Τεχνών και Εφαρμογών τους.

   Έργα του βρίσκονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές, όπως στην Νέα Υόρκη, Βοστώνη, Αδελαΐδα της Αυστραλίας, Γερμανία, Γαλλία, Αυστρία, Ελβετία.

   Για την προσφορά του στην Τέχνη συνολικά, το Υπ. Πολιτισμού τον έχει τιμήσει με ισόβια τιμητική σύνταξη. Ζει και εργάζεται στην Φλώρινα.

 «ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ 10» – Ηπείρου 8 Φλώρινα. 23850 22194 & 6934822524.

 Η αναδρομική έκθεση «Μνημονικοί Τόποι»

   Η αναδρομική έκθεση του Φλωρινιώτη καλλιτέχνη Βαγγέλη Ταμουτσέλη αφορά μια σειρά έργων από τρεις διαφορετικές θεματικές ενότητες, και ανήκουν στη μεγάλη σειρά των έργων που έχει φιλοτεχνήσει ο ίδιος, με αντικείμενο την ανάδειξη των χαρακτηριστικών της πολιτιστικής κληρονομιάς με άξονα την αρχιτεκτονική του χώρου.

   Ο καλλιτέχνης αποτυπώνει στα έργα του εικόνες χωρικών και αστικών τοπίων, έτσι όπως ο ίδιος τις αντιλαμβάνεται μέσα από το πέρασμα και το αποτύπωμα της φθοράς του χρόνου.

   Μια χρονική διαδικασία, όπου οι μεταβολές των εποχών επηρεάζουν όχι μόνο τις ανθρώπινες λειτουργίες, αλλά κυρίως τις ίδιες περιβαλλοντικές ακολουθίες του φυσικού και αρχιτεκτονικού τοπίου.

   Οι ενότητες των έργων που θα παρουσιαστούν, με τίτλο «Μνημονικοί Τόποι» αρχικά περιλαμβάνουν ζωγραφικές συνθέσεις, εμπνευσμένες από τις καταγεγραμμένες αρχιτεκτονικές εκφράσεις των παραδοσιακών οικισμών στην ευρύτερη περιοχή της Φλώρινας. Εγκαταλελειμμένοι παραδοσιακοί οικισμοί στο χώρο, με την ιδιαίτερη μορφοπλαστική συνθετική εξωτερική εικόνα τους, όπου τα σημάδια του χρόνου είναι εμφανή, μέσα από τις διαβρωτικές ακολουθίες των φυσικών υλικών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τους. Τα κύρια δομικά υλικά για αυτήν τη κατασκευαστική διαδικασία είναι, η πέτρα, η λάσπη, ο ασβέστης, το άχυρο, τα ξύλα και τα καλάμια, υλικά που επιλέγονται από τους χρήστες, ανάλογα το γεωμορφολογικό και κοινωνικό επίπεδο των διαστάσεων του χώρου, στο οποίο δραστηριοποιούνται. Για το λόγο αυτό η σχεδίαση και η κατασκευή των αρχιτεκτονικών κτηρίων, αλλά και η κατανόηση των αναπαραστατικών μορφών του χώρου στις συνθέσεις του καλλιτέχνη, είναι ένα συνολικό αρχιτεκτονικό περιβάλλον που έχει δημιουργηθεί στο παρελθόν, με έντονα τα στοιχεία μιας τοπικότητας που έχουν σχέση με τις πολιτισμικές καταβολές, την γεωγραφική θέση των τόπων, τις οικονομικές, επαγγελματικές και κοινωνικές διαστάσεις των χώρων, τους κοινωνικούς επηρεασμούς και τις λοιπές συμπεριφορές και δράσεις από την επαφή τους με τα μεγάλα αστικά κέντρα της Βαλκανικής, αλλά και αυτά της Ανατολής.

   Στο συνολικό έργο του ο Βαγγέλης Ταμουτσέλης δεν κατασκευάζει εικόνες μόνο για την οπτική ικανοποίηση των αισθήσεων τοποθετώντας αυθαίρετα χρώματα και σχήματα χωρίς ουσία και περιεχόμενο, αλλά προσπαθεί να καθοδηγήσει τον παρατηρητή σε μια διάσταση, ώστε να κατανοήσει τις κατασκευασμένες έννοιες του έργου του. Παράλληλα οι εικόνες που δημιουργεί και κατασκευάζει είναι σημεία, οπτικά μηνύματα, κρυμμένα νοήματα, μέσα στο έργο του, τα οποία θα πρέπει ο μυημένος θεατής και παρατηρητής της δουλειάς του να εντοπίσει για να αποκωδικοποιήσει.

   Ο καλλιτέχνης στα έργα του, αποτυπώνει, σύνολα κτηρίων σε τόπους «Φαντάσματα», και σε ερειπωμένους, εγκαταλελειμμένους χώρους, οι οποίοι προβάλλονται ως σκηνικά ενός τόπου που κουβαλάει ακόμα στις μνήμες του, τα ίχνη της βίας και των συγκρούσεων από το πρόσφατο παρελθόν. Αναδεικνύει επίσης και αυτές τις καταστροφές των νεότερων χρόνων, τις φθορές που υπόκεινται τα υποκείμενα, σύνολα χώρων, άνθρωποι, φυσικό τοπίο και αρχιτεκτονικές δημιουργίες, εν καιρώ ειρήνης.

   Τα ζωγραφικά κείμενα του καλλιτέχνη μεταφέρουν εντυπώσεις ενός χώρου, έτσι όπως τον αντιλαμβάνεται ο ίδιος, καθώς ο κάθε τόπος έχει μια υλική διάσταση, μια πραγματικότητα που διαρκεί στο χρόνο όσο υπάρχει, και έχει ιδιαίτερη σημασία για την παγίωση της μνήμης, καθώς στηρίζεται για να διαιωνίζει τα νοήματα της μνήμης μιας κοινωνίας. Η υλικότητα των αναπαραστατικών χώρων παίζει σημαντικό ρόλο στην κατανόηση, στη μορφοποίηση των συμπεριφορών, των λειτουργιών και στην ανάδειξη των κοινωνικών, πολιτιστικών και οικονομικών ή επαγγελματικών ανταλλαγών μέσω της επικοινωνίας και των λοιπών δράσεων των μελών της.

   Στα έργα του, ο χώρος είναι ένα Σημείο το οποίο λειτουργεί ως πολιτισμικός κώδικας για την ανάπτυξη των κοινωνικών φαινομένων και δράσεων που επιτρέπουν μέσα από τις ενέργειες των ανθρώπων την ανάπτυξη των αλληλεπιδράσεων. Για το λόγο αυτό η αναγνώριση των οπτικών πληροφοριών δεν είναι μια απλή διαδικασία, αλλά βασίζεται στη γνώση, η οποία δεν κατασκευάζεται από τον καλλιτέχνη, αλλά προϋπάρχει και είναι εύκολο να εντοπιστεί μέσα από το πλήθος των γεγονότων που αφορά το ιστορικό, κοινωνικό και πολιτισμικό υπόβαθρο της τοπικής ιστορίας.

   Στις ζωγραφικές εικόνες – κείμενα, εντοπίζουμε ένα καλλιτέχνη παραγωγό σημείων – σημειολόγο, ο οποίος δεν έχει λόγο να προτάσσει την τέχνη του και την συνολική εργασία του, έτσι ώστε να αποτελέσει σημείο και πρότυπο αισθητικής, μέσω της τεχνικής και άλλων διδαγμάτων στο πεδίο της Ιστορίας της Τέχνης.

   Ο καλλιτέχνης επιζητεί η εικαστική του εργασία να αποτελέσει ενεργητικό πεδίο για την ανάδειξη των πτυχών της κοινωνικό – οικονομικής και πολιτισμικής αξίας, και εργαλείο για την έρευνα, τη διδαχή και την ερμηνεία και άλλων στοιχειών που έχουν σχέση με το ενδιαφέρον για το Ιστορικό, Αρχιτεκτονικό και Ανθρωπολογικό πεδίο, μέσω των δράσεων των υποκειμένων που αποτυπώνουν το σήμερα δια της παράλληλης αναπαράστασης του παρελθόντος.

   Αυτή η κοινή πορεία ανακατασκευής και προσαρμογής των δύο χρονικών διαστάσεων, μέσα από τις προβολές των φυσικών και αρχιτεκτονικών τοπίων, καταγράφεται και διαφαίνεται από την ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα των ομάδων που προβάλλονται με άξονα το φυσικό και γεωλογικό τοπίο.

   Η χρήση της αναπαραστατικής εικόνας (ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, κινηματογράφος) ως ιστορικού τεκμηρίου απασχόλησε έντονα τους δύο προηγούμενους αιώνες, κυρίως, ιστορικούς και κριτικούς της τέχνης, καλλιτέχνες. Είναι γενικά αποδεκτό ότι μέσα από την εικόνα ο σύγχρονος ιστορικός, μπορεί να αντλήσει μαρτυρίες και πληροφορίες για το παρελθόν, αρκεί να τηρήσει ορισμένες προϋποθέσεις ερμηνείας των εικόνων, όπως τις έθεσαν οι Ιστορικοί της Τέχνης.

   Το ενδιαφέρον του καλλιτέχνη να αναδείξει τους «Μνημονικούς Τόπους» δεν είναι τίποτα άλλο, από άλλη μία διαδικασία ενσωμάτωσης των εκφράσεων και των διαφορετικών οπτικών εκφάνσεων στην ανάπτυξη και στη συγκρότηση της πολιτισμικής ταυτότητας του τόπου μας. Οι «Μνημονικοί Τόποι» είναι ένα γέννημα μιας αίσθησης του καλλιτέχνη, το οποίο δημιουργείται από την έλλειψη της μνήμης για ένα τόπο, με σκοπό να προκαλέσει το ξύπνημα για να μπορεί να διατηρηθεί ως ένα σημείο, η συλλογική μνήμη των ομάδων που δημιούργησαν το ίδιο το παρελθόν τους.

   Ένα παρελθόν στο οποίο η μνήμη παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς συμμετέχει σε αυτήν τη διαδικασία μέσω των αντιπαραθέσεων του καλλιτέχνη για να καταστήσει το παρελθόν του τόπου, πιο κατανοητό στους παρατηρητές, ενεργοποιώντας ένα ολόκληρο πλέγμα κοινωνικών προσδιορισμών, συμβάσεων και σχέσεων, αντικειμένων και χώρων ή τοποθεσιών, μέσα στα οποία λειτουργεί και κινείται ο ίδιος μαζί με τις υπόλοιπες κοινωνικές ομάδες.

   Συνεπώς η θεματική με τα Περιβάλλοντα Μνήμης, είναι ένα σύνολο από χωρικά τοπία, που ορίζουν τη σημασία του Χώρου ως πλαίσιο της κοινωνικής ή συλλογικής μνήμης, μέσα στο οποίο διαμορφώθηκαν τα περιεχόμενα της ταυτότητας των ομάδων και η θέση των ανθρώπων μέσα στη κοινωνία. Μηχανισμοί που είναι απαραίτητοι για την ανάπτυξη και την ενίσχυση των εννοιών της κοινωνικής μνήμης, η οποία προσδίδει νόημα και ταυτότητα στα μέλη των ομάδων που συνδέουν το χώρο, μέσω των κοινωνικών τους δράσεων.

   Ο Βαγγέλης Ταμουτσέλης με την παραγωγή των σημείων εισάγει στο έργο του, έννοιες μνήμης, οι οποίες ξεκινάν από το παρόν, το σήμερα με σκοπό να διαπραγματευτούν το Χθες. Μια διαδικασία έναντι στη λογική της αποσιώπησης ή της πρακτικής μιας τεχνητής αμνησίας που έχει επιβληθεί, για να αποκοπούν οι πολιτισμικές ομάδες από το ίδιο το παρελθόν τους, αλλά και από το προγενέστερο βιωμένο πλαίσιο των δημιουργικών τους δραστηριοτήτων.

 Ταμουτσέλης Νικόλαος, Δρ Ζωγράφος

 ΕΔΙΠ της Διδακτικής των Εικαστικών Τεχνών

 Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.