Θυμάμαι… Κόκκινες Πιπεριές Φλωρίνης

 Γράφει ο Θανάσης Τραϊανός (Από το ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ που κυκλοφορεί)…

  Τις πρωτοείδανε κόκκινες - κόκκινες, σε αρμαθιές, νιζάλκες, βελονιασμένες από το κοτσάνι τους, στενόμακρες σαν σφήνες για το σκίσιμο της βελανιδιάς, γυαλιστερές και σαρκώδεις σαν χείλη κοπελιάς, κρεμασμένα γιορντάνια σε χαγιάτια και μπαλκόνια, να νιώθουν το φως, να αφουγκράζονται τον αέρα και να φυλάγονται από τη βροχή.

  Οι νοικοκυραίοι τις θέλανε και αποξηραμένες, φυσικά αφυδατωμένες, για τις ανάγκες του μακριού χειμώνα της Μακεδονίας.

  Τις ξαναείδανε να σιγοβράζουν σε πήλινο τσουκάλι μαζί με τα φασόλια, τις φακές, τις πατάτες γιαχνί, τα πράσα, το λάχανο για να προσθέσουν την απαράμιλλη γευστική τους πινελιά στα παραδοσιακά αυτά φαγητά των ξωμάχων.

  Τις είδαν και νωπές, ολόφρεσκες, πράσινες ή κιτρινοπράσινες και ώριμες κυρίες, στο χρώμα της λάβας, πλούσιες σε αντιοξειδωτικά και βιταμίνη C, ψημένες ή τηγανητές, ντρομπένι, μαγειρεμένες γεμιστές με πολλή φαντασία και τουρσί σε έξοχες εκδοχές να συνιστούν το κυρίως πιάτο ή να συνοδεύουν αρμονικά το καθημερινό φαγητό.

  Αλλά και ξερές, τουλτσένες ή τριμμένες σε νιφάδες, μπουκόφκα, ή κοπανιστές σε σκόνη, ως πιπέρι κόκκινο, γλυκό και καυτερό, να χαρίζουν εκρηκτική γεύση στα εδέσματα, ως καρύκευμα.

  Τις είδαν λοιπόν αποξηραμένες σε αρμαθιές, τις είδαν φρέσκες, μαζεμένες από τους μπαξέδες, τις γνώρισαν και μεταποιημένες, τις γεύτηκαν, τις απόλαυσαν και οι νοτιοελλαδίτες δημόσιοι υπάλληλοι και στρατιωτικοί, οι οποίοι μετά το 1912 υπηρέτησαν στο Νομό Φλώρινας, γοητεύτηκαν και τις ταξίδεψαν και στα μέρη τους.

  Είναι συνομήλικες της Αμερικής, τις έφερε στην Ισπανία ο μεγάλος θαλασσοπόρος, ο Χριστόφορος Κολόμβος σ’ ένα από τα ταξίδια των εξερευνήσεών του το 1493, λάφυρο-δείγμα της εξωτικής χλωρίδας των «Νέων Ινδιών».

  Καλλιεργήθηκαν και εξελίχθηκαν σε καθολικά Μοναστήρια και ως το τέλος του 16ου αιώνα διαδόθηκαν στην υπόλοιπη Ευρώπη.

  Στην Ελλάδα βρήκαν πρόσφορο έδαφος στη Δυτική Μακεδονία και ιδιαίτερα στη Φλώρινα στα χρόνια των Οθωμανών από τον 17ο αιώνα και μετά.

  Στη δυτική απόληξη της λεκάνης του Αμυνταίου, στον εύφορο κάμπο του Αετού προσαρμόστηκαν ιδανικά στις εδαφολογικές και μικροκλιματικές συνθήκες του και κάρπισαν πλουσιοπάροχα από το1925. Αλλά και στην Πρώτη Φλώρινας άκμασαν από την εποχή του Μεσοπολέμου.

  Αρχικά η καλλιέργειά τους περιοριζόταν στους μπαξέδες των ξωμάχων. Εκεί βλάστησαν, άνθησαν και κάρπισαν για να καλύπτουν αποκλειστικά τις διατροφικές ανάγκες του σπιτικού. Καθώς όμως η αδιαφιλονίκητη θρεπτική τους αξία διαχεόταν ευρύτερα, η αρχιτεκτονική της καλλιέργειάς τους επεκτάθηκε και έγιναν περιμάχητες. Η σοδειά τους αβγάτισε και το κομμάτι που περίσσευε πουλιόταν στα παζάρια του Αμυνταίου και της Φλώρινας.

  Παραγωγοί από τον Αετό Αμυνταίου πουλούσαν τις πιπεριές τους, πράσινες ή κόκκινες ανάλογα με το στάδιο συγκομιδής τους από τα τέλη Ιουλίου ως το Σεπτέμβριο ή προτού πέσει η πρώτη πάχνη, ή σε αρμαθιές αποξηραμένες από τον Οκτώβριο, στο παζάρι της Φλώρινας.

  Τις μετέφεραν σε τσουβάλια φορτωμένα σε γαϊδουράκια ή άλογα και μέσω Φλαμπούρου έφταναν, από το προηγούμενο βράδυ της λαϊκής αγοράς, στη Φλώρινα. Κάτι αντίστοιχο πραγματοποιούσαν παραγωγοί και από χωριά της Φλώρινας. Πουλούσαν επίσης τριμμένες ξερές κόκκινες πιπεριές σε μορφή νιφάδων, μπουκόφκα και κόκκινο πιπέρι.

Κάτι παρόμοιο συνέβαινε και στο παζάρι του Αμυνταίου, όπου οι πιπεριές του Αετού ήταν περιζήτητες.

  Στη Γεωργική Σχολή Φλωρίνης, ένας λαμπρός και ταλαντούχος γεωπόνος, ο Κοντόπουλος, καλλιέργησε πειραματικά στο Φυτώριό της την ντόπια κόκκινη πιπεριά και βελτιώνοντάς την, παρέδωσε φυντάνια της για καλλιέργεια στους ξωμάχους της περιοχής.

  Τρεις παραγωγοί από τον Αετό, ο Δρίλλες Ηλίας, ο Λυπίτκας Νίκος και ο Στεργίου Σταύρος βραβεύτηκαν σε προβολή γεωργικών προϊόντων σε μια από τις πρώτες διοργανώσεις της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης για την ποιότητα της κόκκινης πιπεριάς τους!

  Γύρω στο 1950, η χάρη των πιπεριών που καλλιεργούνταν στη Φλώρινα δρασκέλισε τα όρια του Νομού και κατέκτησε με το σπαθί τής διατροφικής τους αξίας, την αγορά της Θεσσαλονίκης.

  Και εκεί στη λαχαναγορά της Φτωχομάνας συντάχθηκε η «Ληξιαρχική Πράξη Βάπτισης» τους. Απέκτησαν ονοματεπώνυμο: «Πιπεριές Φλωρίνης».

  Στο πέρασμα του χρόνου καθιερώθηκε …προς τιμή τους… και ετήσια αυγουστιάτικη ονομαστική γιορτή: «Πιπερολογίες» με οικοδεσπότη τον Πολιτιστικό και Μορφωτικό Σύλλογο της εγχώριας κοιτίδας τους, τον Αετό Αμυνταίου.