Ορεινές διαδρομές - Στον Όρλιακα και στο φαράγγι της Πορτίτσας…

Γράφει ο Θανάσης Τραϊανός

(Από το ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ που κυκλοφορεί)…

  Είναι μικρό σε όγκο, η κορυφογραμμή του με τα ανεβοκατεβάσματα, άγρια κύματα κατεβασιάς χειμάρρου, μόλις ξεπερνά τα τέσσερα χιλιόμετρα. Είναι όμως όμορφο, από τα ωραιότερα μικρά βουνά, πνιγμένο κυριολεκτικά στο βαθύ πράσινο, ίδιο ζαφείρι, με απότομες πλαγιές, πολλά βράχια,

 

 πυκνή βλάστηση και τέλειο μονοπάτι για πεζοπορία βουνού.

  Ο Σύλλογος δρομέων και περιπατητών Γρεβενών, μπράβο τους, το προσδιόρισε καταπληκτικά με πυκνή σήμανση.

  Μικρές ταμπελίτσες, ένα κόκκινο τετράγωνο μέσα σε άσπρο περίγραμμα, με την ένδειξη ORLIAKAS RACE sdyg.gr, βιδωμένες σε κορμούς δένδρων και κόκκινα σημάδια, κηλίδες, σε βράχια ή πέτρες μας καθοδηγούσαν σαν την πιο σύγχρονη εφαρμογή πλοήγησης (G.P.S.).

  Λες και ακούγαμε πυκνά-συχνά την εντολή: «Σε πέντε μέτρα στρίψτε αριστερά».

  Είναι «ζόρικο» βουνό και ας δεν είναι σημείο αναφοράς για τους ορειβάτες.

  Είναι ο Όρλιακας, ένα βουνό στα Γρεβενά, ΝΑ της Βασιλίτσας.

  Στην αγκαλιά του λούζονται στο φως της δημιουργίας δύο γραφικά χωριά, το Σπήλαιο και ο Ζιάκας και στα πόδια του, στην κοιλάδα της Κανάβης, ρέει ο Βενέτικος, παραπόταμος του Αλιάκμονα, ο οποίος για να το σκάσει από την περίκλειστη κάποτε κοιλάδα, σμίλεψε με την οργή της ροής του στο πέρασμα των χιλιετιών το φαράγγι της Πορτίτσας.

  Αν οι Συμπληγάδες πέτρες της Αργώς και του Ιάσονα δεν ήταν μυθοπλασία, το φαράγγι αυτό, με τους εντυπωσιακούς, τεράστιους βράχους στην είσοδό του, έτοιμοι θαρρείς να αγκαλιαστούν, θα ήταν η πιστότερη εικονογράφησή τους, μια θαυμάσια ρεπλίκα τους.

  Στην είσοδο του φαραγγιού οι κάτοικοι του Σπηλαίου, με χρηματοδότηση της πάλαι ποτέ ακμάζουσας Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου, η οποία καμαρώνει γιατί την επισκέφθηκε, στα χρόνια της ακμής της, ο Πατροκοσμάς σε μια από τις περιοδείες του, δημιούργησαν ένα πανέμορφο πετρόκτιστο, δίτοξο γεφύρι και από το 1743 δρασκελίζουν το ποτάμι για να πάνε στις δουλειές τους.

  Ποτάμι, γεφύρι και φαράγγι φιλοτεχνούν ένα απαράμιλλου κάλλους σύνολο, που το καθιστούν εμβληματικό τοπίο της περιοχής.

  Το φτάνεις εύκολα με δύο τρόπους.

  Πεζοπορώντας, στο μονοπάτι, που αρχίζει από την πλατεία, δίπλα στο Δημοτικό Σχολείο ή με αυτοκίνητο από χαλικόστρωτο δρόμο μήκους έξι χιλιομέτρων.

  Το μονοπάτι έχει μήκος 1500 μ. είναι όλο λιθόστρωτο, συνεχώς κατηφορικό, προσφέρει γενναιόδωρα πανοραματική θέα της κοιλάδας και το διανύεις σε μισή ώρα χωρίς ιδιαίτερο κόπο.

  Λένε ότι ο Όρλιακας όπως και ο Πάρνωνας στην Πελοπόννησο, είναι τα βουνά με την μικρότερη φωτορύπανση. Για αυτό οι Γρεβενιώτες με εισήγηση και παρότρυνση του Θανάση Οικονόμου, καθηγητή Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, με καταγωγή από το χωριό Ζιάκας, φιλοδοξούν να δημιουργήσουν στην πιο «ήρεμη» από τις κορυφές του Εκπαιδευτικό Αστρονομικό Κέντρο.

  Ξεκινήσαμε τη διάσχισή του από έναν αυχένα έξι χιλιόμετρα μετά τον Ζιάκα, στο δρόμο για Περιβόλι και Βοβούσα.

  Μια πινακίδα στην άκρη του δρόμου γράφει ΟΡΛΙΑΚΑΣ και χαράζει τη ρότα μας.

  Το μονοπάτι παίρνει τον ανήφορο ανάμεσα σε πυκνό δάσος με μαυρόπευκα, διασχίζει το υψίπεδο της ψηλότερης κορυφής του βουνού, εδώ θα κτιστεί το Αστεροσκοπείο, ένα κολονάκι σε μια ανύψωσή του δείχνει 1453 μ. υψ., και κατηφορίζει πάντα ανάμεσα σε πευκοδάσος, έως ένα πολύ ειδυλλιακό διάσελο.

  Ξαναρχίζει τον ανήφορο, σκαρφαλώνει σαν αγριοκάτσικο σ’ ένα Λούκι και φτάνει ψηλά εκεί που πετούν κοράκια, σ’ ένα καταπληκτικό πέρασμα.

  Το ανάγλυφο είναι μαγευτικό. Από τη μια μεριά βράχια πάνω στα βράχια και πεύκα να φυτρώνουν στις ρωγμές τους και να ισορροπούν στα χείλη του γκρεμού και στην άλλη μια ήπια πλαγιά με πυξάρια και το μονοπάτι να βαδίζει σε μια κυματοειδή κορυφογραμμή.

  Εδώ, στο πέρασμα, ξαποστένουμε. Παίρνουμε τις ανάσες μας και αναπληρώνουμε την ξοδεμένη ενέργεια.

  Απαθανατίζουμε από τη μεριά αυτή, που φτάνεις μόνο με τα πόδια και με μόνες τις

δυνάμεις σου, αυτό που βλέπουμε, αυτό που μας ξεσηκώνει και παίρνουμε τα βουνά.

  «Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη» (Ελεύθεροι πολιορκημένοι. Δ. Σολωμός).

  Το μονοπάτι δεν ανυπομονεί πια. Ελίσσεται σε μεικτό δάσος αειθαλών και φυλλοβόλων δένδρων χωρίς έντονες κλίσεις. Ανθισμένα κυκλάμινα ξεπετάγονται εδώ και εκεί, ομορφαίνοντας περισσότερο τη διάβαση.

  Όψιμα μανιτάρια υπενθυμίζουν πως τα Γρεβενά είναι η επικράτειά τους.

  Δύο εντυπωσιακοί Ίταμοι (είδος σπάνιου κωνοφόρου) επιβεβαιώνουν τον πλούτο της χλωρίδας του Όρλιακα. Σφενδάμια με πρώιμα τα σημάδια του φθινοπώρου στη φυλλωσιά τους προοιωνίζονται τη χρωματική πανδαισία του δάσους.

  Τα γνωστά σημάδια από πέρασμα αρκούδας, σκαψίματα από αγριογούρουνα και κρωξίματα από κοράκια στα απότομα βράχια πιστοποιούν τη βιοποικιλότητα του βουνού.

  Ένα μικρό ανέβασμα σε βράχια και πατάμε στη δεύτερη ψηλότερη κορυφή στα 1432 μ.

«Μεγάλος Είσαι Κύριε και θαυμαστά τα Έργα Σου»…

  Ξεκουραζόμαστε αρκετά λεπτά, απολαμβάνουμε τον ατελείωτο ορίζοντα, φωτογραφίζουμε ακόμη και τον Όλυμπο και γεμάτοι ευφορία και ευεξία, παίρνουμε τον ανελέητο κατήφορο για το χωριό Σπήλαιο.

  Η κατάβαση επίπονη, θέλει προσοχή, το δάσος πυκνό, κυρίως Οξιάς, μας ενθουσιάζει. Πυξάρια, φτελιές, αγριοκερασιές, καρυδιές, καστανιές, ένα απίθανο ανακάτεμα.

  Το απολαμβάνουμε, όπως ο ρομαντικός θαμώνας το κοκτέιλ του, σε ξεχωριστό BAR.

  Ο πλοηγός μας, οι κόκκινες ταμπελίτσες, δεν λαθεύει.

  Σύντομα βλέπουμε χαμηλά το γραφικό χωριό, Σπήλαιο, το οποίο ολοένα έρχεται και πιο κοντά.

  Ακόμα πιο χαμηλά, στην πανέμορφη κοιλάδα, ρέει ο Βενέτικος. Έχουμε διανύσει κάτι περισσότερο από επτά χιλιόμετρα, έχουν περάσει τέσσερις περίπου ώρες, κουρασμένοι, πλην όμως χαρούμενοι, φτάνουμε στην πλατεία του χωριού. Μια ακόμη ορεινή διαδρομή έχει ολοκληρωθεί.

  Οι εντυπώσεις μας άριστες ξεπέρασαν αληθινά κάθε προσδοκία.

  Την παρέα αποτελούσαν οι: Βαγγέλης Φιλίππου, Μάκης Τζίτζιος, Ηλίας Κωτσόπουλος, Γιάννης Τραϊανός και εγώ.