Έπεα, Παρά θιν’ αλός… με λίγη ιστορία…

(Του Α.Θ.Ρ. από το ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ που κυκλοφορεί)

  Σίγουρα πρόκειται για τη τρίαινα του φοβερού Ποσειδώνα, που έριξε απ’ τον απέναντι μεγαλοπρεπή Όλυμπο στη θαλερή γη των Μακεδόνων και φτιάχτηκε αυτή η τριπόδαρη – μαγική Χαλκιδική. Κι έχουν τα δίκια τους οι φανατικοί καρντάσηδες Σαλονικιοί που σε κάθε αναφορά σε άλλες ομορφιές της Ελλάδας, αναφωνούν με νοσταλγικό αναστεναγμό …ναι, αλλά σαν την Χαλκιδική….

  

  Εγώ πραγματικά χαίρομαι στη σιγουριά εκείνης της έκφρασης πολλών πατριωτών μας …Σαν τις ομορφιές της Ελλάδας, πουθενά στον κόσμο όλο…

  Κι όταν τους ρωτήσεις, αν έχουν βγει έξω απ’ την Ελλάδα, σου απαντούν ότι έχουν πάει στα Bitola…

  Όσο κι αν την βίασε η αβελτηρία του κονκισταδόρου νέο-έλληνα, όσο κι αν την καταπάτησε, την κατέκαψε, την κακο – έκτισε, την καταλήστεψε με τη μανία του let Room, η Χαλκιδική αντέχει κι απλώνει τα ατέλειωτα πόδια της προκλητικά στο γαλάζιο του Αιγαίου, σαν ανελέητη γόησσα 18άρα.

  Θεόρατα πεύκα, που αγκαλιάζουν το κορμό τους τρεις ενήλικοι, σε μεσογειακό κλίμα και συνθήκες, δίπλα στο κύμα, μόνο εδώ συναντάς.

  Τεράστιες σε μέγεθος και ανθούς πικροδάφνες, νοτισμένες απ’ την αύρα του Αιγαίου, μοναδικής ομορφιάς, στο δρόμο Σταυρός – Ουρανούπολη.

  Ατέλειωτες παραλίες, αλλού αμμουδερές, αλλού με βότσαλο, αλλού με χαλικάκι, με διάφανα γαλαζοπράσινα νερά κι αμέτρητους κολπίσκους, με τα πεύκα να γλείφουν τα νερά, μόνο εδώ συναντάς.

  Μια Χαλκιδική, εδώ και λίγα χρόνια, κατακτημένη ειρηνικά από ορδές Σλάβων.

  Εισέβαλαν πριν 20 – 30 χρόνια δίπλα, στις παραλίες της Πιερίας, κι από κει ξεχύθηκαν και εποίκησαν –τουλάχιστον- το καλοκαίρι τη Χαλκιδική.

  Το Κυριλλικό αλφάβητο δεσπόζει στις προθήκες των μαγαζιών κι έχει εξαφανίσει το άλλοτε κυρίαρχο Αγγλικό.

  Σλάβοι, Γερμανοί και Έλληνες οι παραθεριστές της.

  Γέλαγα με τη ψυχή μου, όταν άκουγα για μέρες τον «μελαψό» με το DATSUN να διαλαλεί …ΙΜΑΜ ΝΤΟΜΠΡΟ ΓΚΡΟΖΝΤΕ, ΕΔΝΟ ΕΥΡΩ ΚΙΛΤΟ… (έχω καλό σταφύλι, ένα Ευρώ το κιλό).

  Καλοφτιαγμένοι, ομορφάνθρωποι, βολικοί, ειρηνικοί, χαίρονται τις ονειρεμένες τους διακοπές, που σίγουρα γίνονται με το υστέρημα όλης της χρονιάς.

  Τώρα πλέον, δεν τρώνε μόνο καρπούζι και ντοματοσαλάτα, όπως τους περιγελούσε τα χρόνια της Ελληνικής ευμάρειας ο ψευτο – νεοπλουτίστικος φασιστάκος μας.

  Τώρα, αυτοί ανεβαίνουν κι εμείς προσπαθούμε να μην πέσουμε στον πάτο του πηγαδιού με τα φίδια.

  Τώρα, πλέον τους καλοδεχόμαστε χωρίς σνομπισμό, σαν ξένους τουρίστες, χωρίς έτσι κι αλλιώς κι αλλιώτικα…

  Στο βάθος του μυχού του Θερμαϊκού η Σαλονίκη, η πρώην κοσμοπολίτισσα και μικροβασιλεύουσα, δεύτερη μετά την Πόλη, που στο διάβα του χρόνου και των συνθηκών έχασε τον κεντρικό της ρόλο σαν πύλη στα Βαλκάνια κι έξοδο στη Μεσόγειο.

  Αυτό τον χαμένο ρόλο της και τη φυγή απ’ τη μιζέρια μιας κομπλεξάρικης μεγαλο–χωριατούπολης, προσπαθεί να ξαναφέρει –στο μέτρο του δυνατού- ο ελεύθερος, μπροστάρης κι οραματιστής, Μπουτάρης.

  Κόντρα σε αντιδραστικές, πατριδοκάπηλες και φαρισαϊκές φωνασκίες αυτών που βλέπουν να χάνουν τα γαλακτοφόρα μαστάρια, που δεκάδες χρόνια ανενόχλητοι βύζαιναν.

  170.000 κατοίκους είχε το 1912 η Σαλονίκη. 90.000 απ’ αυτούς ήταν Εβραίοι!!

  Όλο το μεγαλεμπόριο, τις τράπεζες, τις Ευρωπαϊκές φίρμες, είχαν στα χέρια τους.

  Αλλά και φτωχολόϊ κι εργατιά και φωτισμένοι προοδευτικοί, με ταξική συνείδηση και ιστορία (Federation), πρωτοπόρα στην Ευρώπη.

  Η Ναζιστική θηριωδία, με μια ύποπτη σιγή δικών μας άρπαγων, συνεργατών, οδήγησε στην απώλεια 46.000 ψυχών στο Άουσβιτς και Νταχάου και την απώλεια για την πόλη του σφριγηλού οικονομικού της ιστού.

  Απώλεσε οικτρά, εκείνη την κοσμοπολίτικη της ελευθεριότητα, μιας ζωντανής, ανοιχτής, Βαλκανιο – Μεσογειακής πόλης. Μιας αντίστοιχης Αλεξάνδρειας, Οδησσού, Πόλης, Σμύρνης, Βυρηττού, Μασσαλίας, Τεργέστης.

  Ο υπερτονισμένος –εν μέρει σκόπιμα- από «βορρά κίνδυνος» και η διαχρονική ψυχρότητα και προστριβές με τους βόρειους κι ανατολικό μας γείτονα, κόστισε ανυπολόγιστα, πρώτ’ απ’ όλους στην Σαλονίκη κι ελάχιστα στην Αθήνα.

  Η βελτίωση των σχέσεων με τους γειτόνους, πρώτ’ απ’ όλους συμφέρει στην Σαλονίκη. Μια πρώην φοβισμένη χωριατούπολη, των ασφαλιτών και Κοτζαμάνηδων, μπορεί να γίνει –και γίνεται σταδιακά- το όνειρο κάθε βόρειου γείτονα, να περάσει ένα Σαββατοκύριακο του με θέα τον Θερμαϊκό, με ψώνια στην Τσιμισκή και γλέντι στα Λαδάδικα.

  Το προσκύνημα των Ισραηλινών στην παλιά «δεύτερη Ιερουσαλήμ», των Τούρκων, στη γενέτειρα του Κεμάλ, του Ναζίμ Χικμέτ, είναι χρυσοφόρα χαρτιά για τον ανοιχτόμυαλο άνθρωπο, αυτά τα προσόντα της πόλης του.

  Το λιμάνι, το αεροδρόμιο, το τραίνο, μπορούν να γίνουν πύλη εισόδου στην Ευρώπη, χρήσιμη για όλους.

  Η Αθήνα δεν θα δείξει ποτέ τον δρόμο στην Σαλονίκη, εκτός αν δεν υπάρχει άλλος γι’ αυτήν.

  Τον δρόμο θα τον βρούνε μόνοι τους οι Σαλονικιοί και ιδίως οι «μπαγιάτηδες» (παλιοί Σαλονικιοί που ζυμώθηκαν με το Εβραϊκό στοιχείο).

  Με ευκαιρία τα 102 χρόνια απ’ την απελευθέρωση της Σαλονίκης και επειδή όλα τα θεωρούμε αυτονόητα κι απλά και με μια ιστορία χωρίς«γωνίες» που μάθαμε μικροί – μεγάλοι σαν παραμυθάκι κι επειδή σε πάρα πολλά σημαντικά ζητήματα η τύχη και οι σημαντικοί άνθρωποι καθόρισαν την ιστορία και τα αποτελέσματα της, θ’ αντιγράψω την αναφορά που έστειλε στον πρωθυπουργό Βενιζέλο, ο Βεροιώτης Κων/νος Ρακτιβάν, Υπουργός Δικαιοσύνης και διορισμένος Διοικητής των απελευθερωμένων χωρών του 1912 – ’13, ένας ικανός και νουνεχής πολιτικός.  …Η πολιτική των Βουλγάρων, εξακολουθεί ή αυτή, ήν και δια προηγουμένων τελεγραφημάτων, παρέστησα. Παρουσιάζονται απροκαλίπτως, ως συγκατέχοντες μεθ’ ημών, την πόλιν. Καταλαμβάνουσι κτίρια, σταθμούς, δημοσίας αποθήκας, ποιούνται επιδεικτικάς παρελάσεις, εγκαθιστώσι φρουράς κ.τλ.

  Ιδιαίτεραν επιμονήν επέδειξαν δια την κατάληψιν του ενταύθα ιερού Ναού της Αγίας Σοφίας, όν κατέχουσι, δύο τάγματα στρατού των, υψώσαντες και εις το κωδωνοστάσιον, Βουλγαρικάς σημαίας…

  …Εκτός των δημοσίων καταστημάτων, άτινα κατέλαβαν προς στρατωνισμόν, δηλαδή το αυτοκρατορικόν λύκειον Ινταντιέ, νοσοκομείον Ερυθράς Ημισελίνου, Στρατιωτικήν Σχολήν, Ιωαννίδειον αστικόν σχολείον της Ελληνικής κοινότητος, Πολυτεχνείον Τουρκικόν…

  Τη νύχτα περιπολούσι και τινές Βουλγαρικαί περίπολοι, ημέρα δε και νύκτας, μεμονωμένοι Βούλγαροι στρατιώται, ένοπλοι, διατρέχουσι τας οδούς, παριστάμενοι ως φρουροί της τάξεως…

  …Μανθάνω, ότι Βούλγαροι αξιωματικοί, θέλουσι να εγκαταστήσουν ενταύθα, τας οικογενείας των…

  Η απομάκρυνση του Βουλγαρικού στρατού, ως επανειλημμένως ετηλεγράφησα Υμίν, δεν δύναται να ζητηθεί άλλως, ή, δια της διπλωματικής οδού, διότι αν ήθελον ζητήσει ταύτην αι στρατιωτικαί αρχαί, και δεν ήθελον εισακουσθεί η θέσις ημών θ’ απέβαινε τα μέγιστα αμήχανος.

Ο επί της Δικαιοσύνης Υπουργός

και αντιπρόσωπος της Κυβέρνησης

Κων/νος  Δ. Ρακτιβάν

  Το τέλος της παρουσίας του Βουλγαρικού στρατού στην Σαλονίκη, εν είδη συγκυριαρχίας, θα δώσουν οι λόγχες των τσολιάδων του φρούραρχου της πόλης Γ. Καλλάρη, περίπου ένα χρόνο μετά την κατάληψή της, στις 17/6/1913.

  Γράφει ο Ρακτιβάν: …Την 6^η πρωϊνήν, τέλος οι πολιορκημένοι, ύψωσαν λευκήν σημαίαν, κι είχον την άρρητον ευχαρίστησιν, να ιδώ την μεγαλυτέραν συγκέντρωσιν υπεραξακοσίων αιχμαλώτων, εις το προαύλιο του Διοικητηρίου, κάτωθεν του παραθύρου μου.

  …Ήτο η μόνη ευτυχής ημέρα, της εν Θεσσαλονίκη παραμονής μου…

  Πόσοι, αλήθεια, γνωρίζαμε τον Ρακτιβάν; Τον Καλλάρη; Στη μνήμη αυτών γράφεται το φτωχό άρθρο μου.

  Εξασφάλισαν σε μας τίτλους ιδιοκτησίας, ανυπολόγιστης αξίας περιουσίες. Έστω και σκληρά φορολογημένης, σήμερα, με τον ΕΝΦΙΑ…

  Ιδιοκτήτες που χαίρονται μια ατέλειωτη επικαρπία, από τους ειρηνικά τώρα «εισβολείς» Σλάβους. Ας είναι ελαφρύ το χώμα τους…

  Στην παραλία, κι ανάμεσα στα ξαπλωμένα σαν τις φώκιες στην Ανταρκτική κορμιά των λουομένων, πηγαινοέρχονταν, διαλαλώντας τα βρασμένα καλαμπόκια του, ο Χαλκιδικιώτης πωλητής με την αστεία λέξη «κουκουρούζασα» …Σλάτκα κουκουρούζασα…

  Άντε, καλό χειμώνα…